برای اینکه با عنوان تحقیق (چگونه بشر از هفت به هشت رسید) رابطهی بهتری برقرار کنیم، میبایستی شناختی از عدد هفت و هشت داشته باشیم. عجالتا برای آشنایی با عدد هشت میتوان به متن زیر رجوع کرد. قابل ذکر است که بنده در این نوشتار، مفاهیم مربوط به عدد هشت را بیش از آنچه قبلا در کتاب «عدد، نماد، اسطوره» آوردهام، توضیح دادهام.
در باورهای اسلامی، “هشت فرشته، عرش را که محاط بر جهان است، نگه داشتهاند.” “این هشت فرشته با هشت بخش فضا و گروههای حروف الفبا در الفبای عربی منطبقند.”
“در اندیشههای بودایی، هشت نماد کامل بودن، کل ممکنات و نماد هشت تفال نیک است. در باور چینیها به معنای کلیت و نیکبختی است.” “سهخطیهای «ییچینگ» و ستونهای «مینگدانگ» تالار نور یا زیجخانه چینی هشت تا هستند.” همچنین در باور چینیها به «هشت جاودان» Eight Immortal به زبان چینی Pa Hsien، «هشت علامت فرخندگی» Eight Lucky Emblems به زبان چینی Pa Chi hsiang، و «هشت گنج» Eight treasures به زبان چینی Pa Pao، اشاره شده است. (پیوست کتاب فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب)
“ژاپنیها اعتقاد دارند که در آسمانها هشت ایزد (یا هشت خدای رعد و برق) وجود دارد.” “آینهی «آماتراسو»[خدایبانوی خورشید ژاپنی] (هرچند دقیقاً نمیدانیم آینهی او به چه شکلی بوده) هشت عدد بوده است.” “در اعتقادات عبری، هشت عدد تمام و شکوه است و ارزش عدد «یهوه» و «ربٌ» هشت است. به اعتقاد هندوها، ۸*۸ یعنی نظم آسمانی که در زمین مقرر شده است و معابد مطابق الگوی ماندالا، که نماد ۸*۸ است، ساخته شدهاند.”
“عدد هشت در باورهای آفریقایی نیز به همین صورت کلی و فراگیر ظاهر میشود، مثلاً عدد اصلی خلقت در نزد «دوگونها» چهار نیست، بلکه هشت است، یعنی بر خاصیت چهار مضاعف متکی است زیرا در فلسفهی «دوگونها»، هرچه خالص، یعنی راست و درست باشد، مضاعف است. بدینترتیب در میان «دوگونها»، هشت قهرمان خالق، هشت خانوادهی بشری، از هشت نیای نخستین به دنیا آمدند، که باوجود اینکه همگی دوجنسی بودند، در چهارتای آنها نرینگی غالب بود و در چهارتای دیگر مادینگی.”
“هفتمین نیا، ارباب سخن است، اما هشتمین نیا، خود سخن است، بنابراین هشت، نماد کلمه است که در ضمن آب، منی و مجموعهی نیروهای بارورکننده را دربرمیگیرد. کلمه و منی هشت بار به دور زهدان میچرخند تا آن را بارور سازند. همانطور که مارپیچی از مس سرخ رنگ، که جانشین دیگری برای آب نخستین است، هشت بار به دور سبوی خورشید میچرخد، تا جهان را روشن کند و سرانجام اینکه انسان هشت اسکلت دارد، تا با هشت مفصل، اعضایش درست شوند (GRIE)، مفاصل اصلی و مهم آنهایی هستند که نطفهی انسان را بهوجود میآورند. بهعقیدهی آنان، انسان که تصویر عالم کبیر است، محکوم به عدد هشت است، نه فقط در سازوکار توالد و تناسل و در ساختار بدنش، بلکه در ضمن در آفرینش و نظام هر آنچه به جوهر او ارتباط پیدا میکند. ازجمله دانههای گیاهانی که کشت میشوند، در ترقوهی نیاکان، به تعداد هشت دانه به روی زمین آمدهاند، و این هشت دانهی نخستین، در هشت مزرعهی اصلی روستا کاشته شدهاند.”
“در اندیشههای مسیحی، عدد هشت، مفهوم تولد دوباره و باززایی دارد. معمولاً حوض غسل تعمید هشت ضلعی است، زیرا نماد باززایی است.” “گاهی نیز این حوض به شکل مربع است که در آن صورت مظهر شهر مقدّس خواهد بود و هنگامی که به شکل پنج ضلعی است، اشاره به زخمهای مسیح دارد.” “هشت در مسیحیت، سمبول رستاخیز است، چراکه مسیح در روز هشتم برخاست. به عبارتی روز بعد از هفتم و اینکه نام مسیح در اعداد یونانی (ابجد یونانی) برابر است با (۱۰،۸،۲۰۰،۷۰،۴۰۰،۲۰۰)، که درصورتی که جمع شوند معادل ۸۸۸ است. از اینرو آن را عدد «دومنیکن» مینامند. همانطور که در کشتی نوح نیز هشت نفر نجات یافتند.”
“سنت مسیحی، در کمال شگفتی، در آنچه مربوط به عدد هشت میشود، با سنت «دوگون» مخلوط میشود، یعنی از هشت، یک فرجام و یک مکمل میسازد. به سخن «اوگوستینوس» قدیس، تمامی اعمال در این زندگی، در ارتباط با عدد چهار است و در ارتباط با روح که عدد آن سهگان است. بعد از هفت روز، هشتمین فرامی رسد که نشانهی زندگی صالحان و محکومیت کافران است. و اما روز هشتم، که درپی شش روز خلقت و روز سبت [یا شبت، روز هفتم پس از خلقت و آرامی خداوند (پیدایش، ۲:۱؛ خروج، ۲:۸۹] میآید، نماد قیام و تجلی مسیح است، که دورهی آینده را بشارت میدهد و نه فقط شامل قیام مسیح، بلکه نشانهی رستاخیز انسان است. اگر عدد هفت بهطور خاص عدد عهد عتیق است، عدد هشت در ارتباط با عهد جدید است. هشت آمرزش قرن آینده را نوید میدهد.”
“در میان فیثاغورثیان عدد هشت به عنوان اوّلین مکعب تلقی میشد که به وسیله ضرب مداوم (۲×۲×۲) حادث میشود و دلالت بر دوستی، دوراندیشی، پند و اندرز و عدالت دارد و به عنوان مکعب یا تکرار اولین عدد زوج بر آن بود که به قانون بدوی طبیعت که همانا همه انسانها را برابر فرض میکند، اشاره کند.”
“به لحاظ معنوی، هشت، هدف (غایی) رازآموز است که از هفت مرحله یا آسمان گذر کرده، از اینرو عدد بهشت بازیافته است. عدد باززایی و رستاخیز و سعادت است. (باور بر این است که) در هشتمین روز انسان جدید از رحمت ایزدی آفریده شد. از طرف دیگر، پس از هفتروز روزه و توبه، روز هشتم، روز فراوانی و تجدید حیات است. به صورت (۱+۷) به معنای اوکتاو (هشت=octave) و شروع دوباره است.”
“هشت در سراسر جهان عدد تعادل کیهانی است.” “هشت عدد جهات اصلی است، درصورتیکه به چهار جهت اصلی، اعداد جهات میانی (شمال شرقی، شمال غربی، جنوب شرقی و جنوب غربی ) نیز افزوده شده باشد.” چهار جهت اصلی و چهار جهت فرعی در شکل هشت ضلعی در بسیاری از سنتها “هشت باد” نامیده شدهاند. “شمارهی قطبنما، هشت است.” “هشت، عدد گلبرگهای نیلوفر و راههای باریک منتهی به جادهی اصلی است.”
“هشت بهخاطر تعداد ستونهای «مینگدانگ» (در فرهنگ چین)، تعداد فرشتگان عرش (در فرهنگ اسلامی) و هشت وجه «لینگا» (در فرهنگ هندی) ، مفهوم واسط میان مربع و دایره یا میان آسمان و زمین را نیز یافت و در نتیجه مرتبط با عالم واسط شد.”
“شمایلنگاری و معماری هندو جای رفیعی به نمادگرایی هشتگان میدهد: بازوان «ویشنو» هشت تا هستند و در ارتباطاند با هشت نگهبان فضا.”
“بهعنوان نمونهای از عصر حاضر، میتوان به یک مرکز آموزش معنوی که در «یوکوهاما»، در ۱۹۳۲ ساخته شد، اشاره کرد. نقشهی کف این بنا هشتضلعی است و در داخل آن مجسمههای هشت حکیم جهان نگاهداری میشوند: شاکیه مونی [بودا]، کنفسیوس، سقراط، عیسی مسیح، شاهزاده شوتوکو [لقب مومایودو، فرمانروای بودایی ژاپن، ۶۲۱-۵۹۳ م. که لقب دایشی یا قدیس به او داده شد] (قرن هفتم)، کوبو دایشی [کاهن بودایی ژاپنی، ۱۲۶۳-۱۱۷۳ م.] (ژاپنی، قرن سیزدهم). اما شکل هشتضلعی برای این بنا بهخاطر وجود هشت حکیم اختیار نشده، و تعداد هشت حکیم منظور حکمت بیپایان در شکلی بینهایت است، یعنی این مکان مرکز تمامی فعالیتهای معنوی و تمامی تعالیم و تحقیقات معنوی بود.”
“علامت ریاضی بینهایت [∞]، همان عدد هشت لاتینی [۸] بهصورت خوابیده است و همچنین برگ هشتم «ثورای» مارسی نشانهی عدالت، نماد تکامل تام و تعادل است، آنچه به هشت=چهار+چهار دوگونها میپیوندد.”
نتیجه:
از خواندن مطالب بالا متوجه میشویم که هشت عددی است که به عرش و آسمان و فضا و جهات، به تمامیت و کمال، باززایی و تولد دوباره و رستاخیز، نظم آسمانی، خلقت و آفرینش، باروری، انسان (انسان کامل به عنوان تصویری از عالم اکبر)، آمرزش، بهشت، تعادل کیهانی، واسط میان زمین و آسمان، و نگهبانان فضا (عرش) مرتبط میشود.
و در نهایت، همهی این مفاهیم را که با هم مورد توجه قرار دهیم متوجه میشویم که «هشت» عددی مربوط به عالم بالاست و در ناخودآگاه این عدد، تلاش، به منظور گذر از مراحل زمینی دیده میشود.
آرش نورآقایی
منابع:
– فرهنگ نمادها، ژان شوالیه، آلن گربران، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران، انتشارات جیحون، ۱۳۸۷.
– فرهنگ مصور نمادهای سنتی، جی.سی. کوپر، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران، فرشاد، ۱۳۷۹.
– عدد، نماد، اسطوره، آرش نورآقایی، تهران، نقد افکار، ۱۳۸۷.
دیدگاهها
سلام
این پست و پست قبلی که در رابطه با عدد هشت بود را مطالعه کردم، خوب بود و از خواندنش لذت بردم، مطالب روان نوشت شده و منابع خوبی هم انتخاب شده.
برای شما آرزوی موفقیت میکنم.
یاعلی
با سلام
از مطلبتون لذت بردم، چگونه میشود با شما ارتباط بیشتری داشت؟
در رابطه با پایان نامه ام چند سئوال دارم.
با تشکر فراوان.
……………………………………………………
جواب: سلام. الآن ایران نیستم. آخر مرداد به ایران برمیگردم. با ایمیل میتونم در خدمتتون باشم.
سلام علیکم
خسته نباشید
کمی در مورد راز های معماری حمام های سنتی ایران برایم مطلب ارسال کنید و یا اگر کتاب هایی در این زمینه می شناسید نام کتاب ها را برایم ارسال کنید .
کتاب خودتون رو از کجا می تونم تهیه کنم
با تشکر
…………………………………………………………………….
جواب: سلام به شما. متاسفانه در این مورد مطالعه ندارم. کتاب “عدد، نماد، اسطوره” در کتابفروشی ها پیدا می شه.
با سلام خدمت اقای نورایی:
مطالبی که اینجا نوشتید کار مقایسه ای جالبی بود.از انتخاب مبحث و کار جالبتون تشکر میکنم.
اما در مورد حمام های عصر صفویه که استقاده ار ۸ضلعی مرسوم می شود هم در صورت امکان توضیخ بفرمایید که علت دقیقش چه بوده است؟
……………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. گاهی هشت ضلعی شاخته شدن بناها به دلیل این است که پِرتی ساختمان کمتر باشد.
هشت عدد ناخودآگاه و خدابانوست. یونگ می گوید ذهن انسان دارای چهار کارکرد اصلی است:عاطفه، منطق، حسّ، شهود. چهار کارکرد بینابین عاطفی-حسّی، عاطفی_شهودی، منطقی- حسّی و منطقی- شهودی را که به آن اضافه کنیم می شود هشت کارکرد که همۀ شناخت بشر را در بر می گیرد. ستارۀ هشت پر نشانۀ ایشتار و آناهیتاست. توس در وندیداد به عنوان هشتمین شهر مزدا آفریده نام برده شده که بعدها هشتمین امام را در نزدیکی آن دفن می کنند. در قدیم ورودی همۀ خانه های ایرانی هشت ضلعی بود و به آن هشتی می گفتند، برای این که بهشت را تداعی کند. در ضمن اسم خدابانوی فیوضات اشتاد به نظر من به عدد هشت و هشتاد ارتباط دارد و هشتاد دختری که در داستان فرود خود را از باروی قلعه به زیر می اندازند همین خدابانو را تداعی می کنند.
……………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس از این اطلاعات.
سلام
برگ هشتم «ثورای»مارسی یعنی چه ؟
لطفاً برایم ارسال نمایید.باتشکر.
………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. لطفا در اینترنت جستجو کنید. در حال حاضر اطلاعات بیشتری در اختیار ندارم.
با سلام خدمت آقای آرش نور آقایی
لطفا اگر می شود منابع دیگری را معرفی کنید
همچنین اگر در مورد اعداد ۴ و ۸۸۸ مطلب یا منبعی دارید به من نیز معرفی کنید
با تشکر از شما
………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. در مورد عدد چهار و هشت به کتاب “عدد، نماد، اسطوره” مراجعه کنید.
سلام ،من عدد هشت تو زندگیم خیلی اتفاق میافته ،که خیلی برام جالبه میتونید تو
alirezafallah187اینستام بخونید همونجا جوابمو بدید
……………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. امیدوارم موفق باشید.
سلام با تشکر از تمام توضیحات . نا گفته نماند و قتی درست به اهرام مصر هم توجه میشود این اهرام هم بصورت هشت ضلعی ساخته شد ه اند که شاید این هم نشانه ای از توجه باستانیان به عدد هشت می باشد
…………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. شاید. سپاس.
سلام. ممنون از مطالب ارزنده ای که نوشتید، من مدتیه که در خواب ، بیداری وتقریبا تمام روز عدد ۸ ؛۸۸؛۸۸۸ رو میبینم، واقعا مطمینم که یه نشونس، میتونم نظر شما رو هم بدونم؟
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. متاسفانه من در این موارد اطلاعات ندارم.
دنیای شگفت انگیز ٧ و٨ !!!!
چقدر جالب حالا نمیدونم واقعا از ٧ به ٨ میرسن
یا از ٨ به ٧ ؟؟
این دو مطلب رو که درباره ٧ و ٨ بود خوندم، فهمیدم که عجیب از دنیای اعداد نمیدونم، واقعا خوندنشون برام هیجان انگیز بود .
دسته بندی و نظم این نوشته ها هم مثال زدنی بود که به درک بیشتر اعداد خیلی کمک می کنه.👌
……………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس که مطالعه کردید. ارادتمندم.
با سلام من این عدد رو کف دستم دارم از چپ به راست
۷ و ۸ به هم چسبیده
میشه بیشتر توضیح بدید در موردش
از راست به چپ ۸۷ خونده میشه
از چپ به راست ۷۸
…………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. فکر کردید من فالگیرم؟