سفر نیم روزه به ساوه

برای انجام یک کار، با خانم منصوره ابراهیمی، همسرشان و الهام (دخترشان) به ساوه رفتیم. کارمان را انجام دادیم و بعدش از برخی جاذبه های ساوه بازدید کردیم که از شرح آن ها خودداری می کنم. اما در ۱۵ کیلومتری شهر ساوه، روستایی به نام “باغ شیخ” وجود دارد که کاروانسرای متروکی به همین نام نیز در نزدیکی روستا دیده می شود.

ما برای بازدید از کاروانسرا رفتیم. از خصوصیات این کاروانسرا یکی این است که با وجود تخریب جزیی (منظورم از جزیی این است که معمولا ما به تخریب بیش از این عادت کرده ایم)، طرح معماری اش از بین نرفته و به سادگی قابل بازسازی و حتی بهره برداری است. دیگر اینکه در داخل این کاروانسرا و بر روی برخی از دیوارها نوشته هایی مربوط به دو قرن اخیر دیده می شود که به نظرم می توانند جزو حافظه ی تاریخی این دیار و این کاروانسرا محسوب شوند. در زیر شرح بازدیدمان از این کاروانسرا را با هم می خوانیم و می بینیم.

نمای بیرونی کاروانسرای “باغ شیخ”

نمایی از هشتی کاروانسرا. گچبری های زیبایش هنوز باقی مانده اند.

نمایی از حیات و حجره های کاروانسرا

این هم از نوشته های مکتوب بر دیوارهای کاروانسرا که نظرمان را جلب کرد: ” در رکاب سرکار ؟؟؟ احمد محمد رحیم ؟؟؟ وارد این رباط شدیم بعزم زیارت حضرت معصومه…” (۱۲۷۰ ه.ق) نوشته حکایت از این می کند که این کاروانسرا محلی برای اقامت زائرانی بوده اند که به “قُم” می رفته اند.

شعری را به خط خوش نوشته اند.

یک شعر دیگر با خط بسیار خوش. ظاهرا سنت یادگاری نویسی بر بناهای تاریخی از دیرباز در میان مردم ما رواج داشته: “السلام ای بعد ما آیندگان رفتنی      بر شما خوش باد این سرمنزل ناماندنی”

یادگاری دیگری به خط پهلوی؟ (مطمئن نیستم)

” از اردبیل عازم خراسان بودم”. از این نوشته می توان درک کرد که این کاروانسرا ظاهرا در مسیر جاده ابریشم (مسیر شرقی-غربی ایران) قرار داشته.

“مشغول تحصیل بودم بقصد زیارت معصومه علیهم السلام بقم (به قم) رفته بودم….”

این نوشته مربوط است به سال ۱۲۰۹ ه.ق. (۲۲۳ سال پیش)

“… عازم کشمر (کشمیر) شدیم….”

این نوشته هم در نوع خودش جالب است: “… در دنیا بسیار طالب دختر جمیله هستم خداوند نصیب؟؟؟ …”

مربوط است به ۱۲۹۷ ه.ق. از “شتردار تبریزی” حرف به میان آمده. این مشخص می کند که شغلی با عنوان شترداری وجود داشته که البته می دانیم که وجود داشته.

در این نوشته هم از “مراجعت سفر هشت ساله” سخن به میان آمده.

و این مقایسه ای است از آن روزها و این روزها… تغییر کاربری کاروانسرا را در تصویر می بینید… بچه های روستا در اوقات بیکاری در این کاروانسرای جمع می شوند و به سرگرمی هایی می پردازند که می بینید.

آبا با احیای این کاروانسرا احتمالا درصدی از بیکاری مرتفع نمی شود و یک میراث گرانبها حفظ نخواهد شد؟

پی نوشت: عکس ها را با موبایل گرفته ام.

دیدگاه‌ها

  1. شهریار

    سلام و درود
    منتظر می مانیم تا کامل شود
    ……………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. چشم، کامل می کنم.

  2. رها

    با سلام واحترام
    یک دوربین غیر دیجیتال روسی به اسم زنیت به دردت میخوره؟
    خوب کار میکنه وخوب هم عکس میگیره.
    ……………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. سپاس فراوان از لطف شما. ترجیح می دم با دیجیتال عکاسی کنم. در صدد خرید دوربین دیگری هستم.

  3. hossein_mn

    سلام استاد چنین صحنه ای را در سفری که به پارک ملی کویر داشتم در دیواره های اطاق شاه نشین قصر بهرام تصاویری مثل تصاویری که شما گرفتید در لایه های زیرین گچ دیوار خط خوش نستعلیق با تاریخ ۴۰۰ساله و اشعار حافظ توسط مسافرین و کاروانیان خود نمایی می کند و در لایه رویی گچ دیوار خطوط کج و نازیبای دستونشته های اسامی افرادی که در سالهای اخیر برای بازدید از این بنای تاریخی وارد آن شده اند انسان را آزار می دهد.
    گذشتگان ما هر جا یادگاری می نوشتند هم متن و هم دستخطشان زیبا و پر محتوی ولی در حال حاضر با زغال با خطوط میخی فقط هنری که بر جا می گذاریم تاریخ را نابود می کنیم و معماری زیبای ایرانی را و فقط اسم خودو همراهان همراه با تاریخ ورودمان را می نویسیم.کاش متولیانی پیدا شوند دلسوزانه فرهنگ سازی بکنند.
    ……………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. چه جالب. باید یک بازدید از این کاروانسرا داشته باشیم. سپاس از اطلاع رسانی.

  4. s.kh

    SALAM,OMIDVARAM HALETOON KHOOB BASHE,CHERA BE NESBATE GHABL DIRTAR MATALEBETOON RO UP MIKONID?DIGARAN RO NEMIDOONAM,VALI MAN MONTAZERE NEVESHTEHA&AX HAYE JADIDETOON HASTAM,OMIDVARAM YE DONYA DELSHAD BASHID. :))))))))))
    ……………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. این روزها دچار تردید هستم، امیدوارم باز بنویسم.

  5. Merk

    عکس سوم عالیه
    دیگه چشممون به دیدن این یادگاری ها عادت کرده! اگه جایی نباشن تعجب داره!!
    …………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. بله، شاید.

  6. حسن

    سلام
    اینجا احتمالا کاروانسرای قردین و یا باغ شیخ باید باشد،
    در جاده ساوه – قزوین دو کاروانسرای خشکرود و ورده از دوران صفوی هست که تحت حفاظت هم نیستند!
    سپاس
    …………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. بله، کاروانسرای باغ شیخ است.

  7. پگاه

    سلام. از عکس ۲ خوشم اومد. با اینکه با موبایلت عکس گرفتی کیفیتش خوبه. مرسی و امیدوارم هرچه زودتر دوربین هم خریداری کنی.
    …………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. سپاس از شما.

  8. saber

    Khoshhalam veghean khoshhalam.afsus ke zudtar az in ba site u barkhord nadashtam.
    Salam
    Khoshbakhtam.man saber homaei ahle chahar mahal sakene shahre borujen.5sale sarparaste goruhe kuh navardie (kahbodam)daghighan 17 salam bud k vase avalin bar in karo tu shahremun shuru kardam.hame migoftan nemishe vali shod.2hafte pish tu yeki az barnamehaye tabiat gardim140 nafar hozur dashtan.asheghe karamam.az emsal jure dige shuru kardam.enghadr dargir tabiat shodam k nemidunam chikar konam.tu zehnam por az karhaye nakardast vali komak mikham man hamishe 2nbale tashkilato shakhsiati mesle u migashtam.samimane moshtaghe ertebat ba u hastam.age lotf konid rahe ertebat ba khodetuno behem begid sepas gozar misham.
    Hamishe arezum in bude :
    Dar peye anam ke gar ze dast bar ayad………………………….dast be kari zanam ke ghose sar ayad
    Montazeretunam
    Khoda negahdar
    ۰۹۱۳۰۰۶۷۹۰۰
    …………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام به شما. بنده در خدمتم. ۰۹۱۲۳۱۴۴۷۹۵ – nooraghayee@gmail.com به امید دیدار و موفق باشید.

  9. حسن کارگزی

    سلام آقا آرش خوشا بحالت که همیشه در سفرید شرمنده خانمم اطلاعات کاملی در باره میترا میخواد جهت مقاله لطفا راهنمایی فرمایید متشکریم
    ………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. چَشم. باید کتاب بگیرم و براتون بفرستم.

  10. ونوشه

    سلام آرش جان
    ممنون از راهنماییت. این مطلب رو خوندم. جای بسیار جالبی هست و کارهای زیادی می شه در همچین محیطی انجام داد. کارهای که خیلی ساده تر و کم هزینه تر از اونی هستند که ما فکرش رو می کنیم. متأسفانه برای کاری که من در نظر دارم مناسب نیست 🙁 ولی داشتم با خودم فکر می کردم حتی اگه اینهمه بساز و بفروش هایی که تو مملکت ما هستن اگر شم اقتصادی شون رو کمی کار بندازن و بدون اینکه بخوان دغدغه ی فرهنگ و تاریخ رو داشته باشن، به جای اینکه هی بکوبن و بسازن به راحتی می تونن با سرمایه گذاری روی همچین مکانهایی چندین برابر بیشتر پول در بیارن. فقط کافیه سازماندهی بشن.
    به هر حال بازهم ممنون از راهنماییت.
    ………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. با حرفات کاملا موافقم. موفق باشی.

  11. Masi

    چقدر همه خوش خط بودن !

    چقدر دلم میخواد در یک حرکت معجزه آسا و متمرکز تمام این بنا ها مرمت و درست بشن….(میدونم آرزوی بی پایه اییه، اما آرزو دلیل بر استعداده )

    من به قدم های کوچیک ایمان دارم ولی.
    …………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. زنده باد شما.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *