از زبان “سمیرا فلاح” در رابطه با آداب مهمان نوازی ایرانی:
از سه استان اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی هم عبور کردیم و در نشست و هم نشینی با آنان و سایرین دریافتیم که میهمان برای آنها بسیار عزیز و ارزشمند است. و شیوه پذیرایی با در نظر گرفتن جزئیات آنچنان رعایت می شود که میهمان خود نیز خجل زده می شود. آنها الگوهای رفتاری خاص خود را دارند که به نظرم ریشه در اقلیم و شرایط آب و هوایی زندگی آنان دارد. در خصوص پذیرایی از میهمان وجوه مشترک زیادی دارند، اما در چگونگی پذیرش میهمان بالاخص غریبه که باشد رفتار های متمایزی نشان می دهند.
اقوام ترک در برخورد اول با غریبه شاید بسان مردم شمال گرم و صمیمی برخورد نکنند، ولی وقتی متوجه حضور شما به عنوان غریبه ای باشند که نیاز به کمک داشته باشد، با شناخت کمی که نسبت به شما پیدا می کنند اصلاً دریغ نخواهند کرد.
وقتی در شمال وارد منزل کسی می شوی آنان بسیار راحت با میهمان برخورد می کنند و اجازه می دهند تا خود میهمان آنطوری که مایل هست احساس راحتی کند. اما در میان ترک ها، آنان بسیار میهمان را همراهی می کنند و کاملا سعی می کنند مراتب راحتی او را در تمام لحظات همنشینی فراهم کنند.
نکاتی چند از مشاهدات ما:
۱- میزبان همیشه در خارج از فضای اصلی خانه چند قدمی به استقبال میهمان می آید و همچنین به هنگام خداحافظی میهمان، حتماً تا پای در، او را بدرقه می کند.
۲- هنگام ورود به خانه، صاحب خانه اول اجازه می دهد تا میهمان وارد شود و اگر در ابتدای امر این قضیه اتفاق نیافتاد حتماً با تعارفات متوالی حق تقدم را به میهمان می دهد.
۳- وقتی وارد می شوی تاکید می کنند که کجای منزل بنشینی، که معمولا بهترین جای خانه را که میهمان احساس راحتی کند را نشان می هند.
۴- بعد از ورود میمهان کفش های او را جفت می کنند.
۵- همانطور که در برداشت قبلی گفتم چایی در پذیرایی های ما الویت دارد، در میان ترک ها بلافاصله بعد از پذیرایی اولین چای و خالی شدن لیوان، چای دوم آورده می شود.
۶- میهمان هر کجا که بنشیند وسایل پذیرایی را در دسترس او می گذارند. مثلاً اگر خانه مبله باشد هرگز از میهمان این تقاضا را نمی کنند که جابجا شود، بلکه میز پذیرایی را بلند می کنند و در جلوی میهمان می گذارند.
۷- اگر در خانه بچه کوچک باشد خیلی به بچه اجازه سر و صدا نمی دهند و بسیار مراقب هستند که کودکشان چطور رفتار می کند، چگونه در جلوی میهمان می نشیند و غیره.
۸- اعضای خانواده در حضور میهمان نیز با هم بسیار محترمانه برخورد می کنند.
۹- با هر رفت و آمد میهمان به خارج از خانه، تمام اعضای خانواده به نشانه احترام به میهمان از جا بلند می شوند و بعد دوباره می نشینند.
۱۰- در آشپزخانه حتماً جایی اختصاص به ظرف و ظروفی دارد که خاص میهمان است و فقط در میهمانی ها از آن استفاده می شود.
۱۱- در هنگام غذا خوردن بسیار توجه به خوردن میهمان دارند تا کم نکشد، و بسیار مایل هستند که در همان ابتدا بشقابت را پر و مفصل بکشی تا مبادا تعارف کنی گرسنه بمانی.
هنگام کشیدن غذا به غذایی که قرار هست در جلوی میهمان قرار بگیرد توجه ویژه دارند. مثلاٌ اگر غذا قورمه سبزی باشد ظرف جلوی میهمان پر گوشت و پر ملات تر خواهد بود و حتماً از او خواهند پرسید که غذای تهیه شده باب میل او است یا خیر.
در خانه هایی که اقامت داشتیم تعداد رختخواب های میهمان با ملافه های نو و تشک های گل دوزی شده و مرتب بسیار زیاد است آنها برای میهمان هایی بالای ۱۵نفر هم آمادگی لازم را دارند.
دیدگاه‌ها
با سلام این دوستان استان زنجان را که جزو استان های ترک نشین هستند را فراموش کرده اند.مطلب طوری نوشته شده که انگار گزارشی در مورد مهمان نوازی ترکها هست. ای کاش دوستان استان زنجان را از قلم نمی انداختند!
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. این دوستان از استان ها و شهرهای مرزی عبور می کنند و عمدتا در مورد مرزنشینان می نویسند.
این یک قلم در مهمان نوازی ترک ها رو واقعن به چشم دیدم همیشه رختخاب های نو برای مهمان ها فراهم هستش
………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس.
با یلام و احترام، مهمان در زبان فارسی از دو جز مه+مان تشکیل شده است “مه” به معنای بزرگ و “مان” به معنا خانه در مجموع مهمان به معنای بزرگ خانه است و این است ریشه مهمان نوازی ایرانیان
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس.
دلنشین بود و هوس برانگیز!
…………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. موافقم.
بسی زیبا و آموزنده، سپااااااس
…………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. موافقم.
http://www.donya-e-eqtesad.com/news/872556
و چه خوب که گواهینامه جشن مهمان نوازی۲۰۱۴ از سوی tripadvisor امروز به ایران و تخت جمشید تعلق گرفت:-)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. خیلی هم خوب. زنده باد.
سلام ..راستش نمی دونم ریشه این رفتارها چی بوده ودلایلش که احتمالا بسیار ارزشمند هست …اما الان حس من اینه که این رفتارها خالی از معانی خود شدن وحر ف اصلی که محبت وتوجه هست تو خیلی از این کارها نیست..شده تعارفات بی معنی ..همون واژه ای که معادل در انگلیسی نداره و واژه((تعارف))به زبانهای دیگه هم راه پیدا کرده….ای کاش این تشریفات کمتر بود ..ولی بیشتر از حال هم خبرداشتیم..بیشتر به کمک همدیگه می شتافتیم بی منت بی دلیل…وکمتر پشت سرمهمان غیبت می کردیم..بهر حال ممنون از شما
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام.
چقدر جالب، چون با این نوع فرهنگ بزرگ شدیم، تک به تکش رو حس میکردم، اما هیچ وقت فکر نمیکردم اینقدر با ظرافت و دقت بشه نوشت و وقتی می خونیمش، برای خودمونم تازگی داشته باشه.
چقدر نوع برخورد شمال ایران و ترک ها با میهمان رو درست و جذاب نوشته بودن.
……………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس که مطالعه می‌کنید.