موسیقنوس

هنگامی‌که برای برنامه لایو اینستاگرام با عنوان “پرندگان؛ اسطوره و باور” (ارائه در چهارشنبه، سوم اردیبهشت) مطالعه می‌کردم، یک بخش که بیش از همه برایم جلب نظر کرد، رابطه‌ی شگفت انگیز میان پرندگان و موسیقی بود.

متوجه شدم که طبق تحقیقات همان بخشی در ذهن انسان به موسیقی واکنش نشان می‌دهد که ذهن پرنده. و دانستم که بسیاری از موزیسین‌های مطرح دنیا در آثارشان از صداهای پرندگان به ویژه بلبل‌ها، فاخته‌ها، اردک‌ها و … بهره برده‌اند که از این میان می‌توان به ویوالدی، بتهوون، بئاتریس هریسون  و … اشاره کرد.

در همین حین، این ایده به ذهنم رسید که با توجه پیشینه ادبی و فرهنگی ایران که میان برخی از پرندگان اسطوره‌ای و واقعی (به طور ویژه ققنوس و بلبل) با موسیقی در ایران وجود دارد، شاید بتوان در جریان یک اتفاق خلاق، از همکاری کارشناسان پرنده‌شناسی و پرنده‌نگری با هنرمندان و موسیقیدانان، به منظور ضبط، تدوین و تولید یک اثر موسیقیایی بر اساس انواع صداها، صوت‌ها و آوازهای برخی از پرندگان ایران بهره‌مند شد.

می‌توان اینگونه تصور کرد که حاصل کار، یک اثر موسیقیایی ملموس متعالی است که اندیشه‌های ابن سینا در “رساله‌ الطیر” و عطار نیشابوری در “منطق الطیر” را متجلی می‌کند. این اثر صدای پرندگان ایران خواهد بود که از قضا تنوعش قابل توجه است.

اعدادی که در این اثر می‌توانند اثرگذار باشند عبارتند از: هفت خسروانی و سی لحن و سیصد و شست دستان “باربد”، هفت دستگاه موسیقی ایرانی، سیصد و شست حفره منقار ققنوس که بر اساس باورها از هر یک آوایی شنیده می‌شد، مفهوم سیمرغ، و حتی پهنای جغرافیایی در سی و یک استان ایران

همچنین وقتی به عناوین سی لحن باربد در منظومه‌ی “خسرو و شیرین” اثر نظامی گنجوی نظر می‌افکنیم، متوجه می‌شویم که چقدر زیبا می‌توانیم بر اساس زمان (نیمروز، شب فرخ، روز فرخ)، فصل (ساز نوروز، مهرگانی)، مکان (سروستان، نخجیرگان)، پرندگان (غنجه کبک دری)، احساسات (کین ایرج، کین سیاوش) و … “معنا” بیافرینیم و از آن در این موسیقی استفاده کنیم.

امیدوارم این پیشنهاد را بتوان به گوش موسیقیدانان مطرح کشور رساند و در صورت امکان آن را عملی کرد.