شرح جذابیت‌ها و واکاوی چالش‌های پرسه‌زنی در موزه‌های خارج از مرزهای ایران بهانهً گفتگوی مجازی بود که به میزبانی آرش نورآقایی، مدیرمسئول فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش و سحر امینی، پژوهشگر موزه‌داری در شامگاه جمعه ۲ مهرماه برگزار شد.
بانو امینی در بخش آغازین از سابقهً فعالیتهای راهنمای موزه و پژوهشی خود از سال ۱۳۸۰ در مجموعه فرهنگی سعدآباد گفت، به تجربهً اولیه کار داوطلبانه خود در این حوزه در شهر لندن اشاره کرد و ضمن ابراز علاقه به گردآوری اطلاعات و روایات جذاب اشیای موزه‌ای ایرانی در کشورهای مختلف از جمله کشور انگلیس، مراتب قدردانی خود را از دوستانی که او را. در این راه همراهی کردند اعلام داشت.
ایشان با اشاره به سابقهً تولید محتوا در این بخش در رسانه‌های داخلی و وبسایت مجموعه فرهنگی سعدآباد به انتشار مقالاتی -در خصوص فرش اردبیل و اسکناس‌های قاجاری- توجه داد. یافته‌های پژوهشی وی در حال حاضر در وبسایت www.museumwonderland.com قابل ملاحظه است. این امکان به لطف و همراهی جناب پیام دریابی امکان‌پذیر شده‌است.
امینی با سپاسگزاری از سرکار مرجان حاجی‌رحیمی و جناب محمد عبدالعلی‌پور، این‌بار از امکان همکاری با تیم گیلگمش ابراز خرسندی کرد.
این همکاری برای تألیف و تدوین آثار موزه‌ای کاشان در موزه‌های خارجی در پروژهٔ «اهل کاشانم» – نخستین جلد از مجموعهً «اهل ایرانم»- رقم خورده‌است.
در ادامه آرش نورآقایی حاصل زحمات ایشان را زینت‌بخش کتاب «اهل کاشانم» معرفی کرد و نوید همکاری مجدد را در مجلد دیگری از کتابهای در دست تألیف در این مجموعه داد.
نورآقایی هم‌چنین به روند تهیه چند جلد دیگر از مجموعهٔ «ایران ۱۰۰۱» پرداخت؛ تألیف کتاب «صد شئ موزه‌ای در خارج از مرزهای ایران» موضوع ادامهً این گفتگو بود.
مدیرمسئول فصلنامهٔ گیلگمش در بخش دوم، استراتژی انتخاب اشیاء موزه‌ای ایرانی در خارج از کشور را برای جذاب‌شون محتوای کتاب ذیربط جویا شد.
سحر امینی در این باره از اهمیت معرفی برخی اشیاء شاخص و هویت‌ساز نظیر استوانهً کورش، گنجینهً زیویه، گنجینهٔ حسنلو، سفالینه‌های شوش، آثار خطی ایلخانیان و فرش‌های نفیس صفوی گفت؛ لزوم پراکندگی جغرافیایی موزه‌ها را مورد تأکید قرار داد و جذابیت اشیاء متفاوت از دوره‌های مختلف تاریخی را برشمرد.
ارائه روایت یا به عبارتی قصهٔ (story) خلق یا انتقال این اشیاء، شایستگی تکنیک و هنرمند آثار و خوانابودن محتوای تولیدی کتاب از جمله موارد دیگری بودند که مورد توجه قرار گرفتند.
نورآقایی در این بخش، شناسایی آثار فاخر کمترشناخته‌شده در ادوار مختلف را نیز از جمله اهداف تهیهً این کتاب دانست.
دسترسی به تصاویر باکیفیت از منابع معتبر چالشی بود که از سوی سحر امینی ابراز شد. درج عکسهای باکیفیت نامناسب در منابع در دسترس و هزینه‌بر بودن تأمین برخی از این موارد از جمله دشواری‌های مورد بحث بود.
ایشان در ادامه به پیشنهاد نورآقایی از جذابیت شرح فرش ایرانی «باغ بهشت» در کتابی به زبان ایتالیایی گفت؛ فرشی که به نام‌های «فرش بَبر» و «فرش داریوش بزرگ» هم خوانده شده و بهانهٔ سرایش داستانی عاشقانه از دخترک و پسرکی‌است که در نقوش آن خیال می‌بافند. (Il Giardino del Paradiso; Emanuela Nava)
نورآقایی در سومین بخش از گفتگو به طومار تاریخی اشاره کرد که نشان از وجود ۴۰ کاروانسرا در محدوده اصفهان داشت، در کتابی به قلم مرحوم یوسف کیایی آورده شده و محل نگهداری آن موزه انگلستان معرفی شده بود. نشان این طومار طی پژوهش برای تألیف کتاب «اهل اردکانم» (دومین کتاب از مجموعهٔ «اهل ایرانم») به دست آمده و سحر امینی با سخت‌کوشی آن را در کتابخانهً انگلستان یافته‌است. امینی از پیگیری این طومار در بخش مطالعات افریقایی و آسیایی این کتابخانه و همکاری ارزشمند بانویی گفت که در پیدا کردن این طومار به همراه سه طومار دیگر نقش داشته است؛ یکی با زبان سغدی و آن دو دیگری یکی در قالب آیین تشریفات و مهمان‌نوازی از همایون‌شاه گوکانی از مرز هند تا قزوین و دیگری با عنوان «در دانستن عمارت و طرح آن».
امینی با خوانش بخشی از فرمان شاه تهماسب صفوی در سال ۱۹۵۱ م. برای استقبال از همایون‌شاه، جزییات خوراک اعم از غذا و نوشیدنی و تنقلات، پوشاک، سوغات، همراهان، پیشکشی‌ها، عطارخانه، چاپار، قُرق و … به اهمیت تاریخی، فرهنگی این نسخه اشاره کرد.
نورآقایی ضمن قدردانی برای یافتن این نسخ، بخشی از طومار «در دانستن عمارت و طرح آن» را برای آشنایی با متون تاریخی معرفی اجزای سازه‌های سنتی (آرسی، جانگاه، کریاس و …) خواند و خاطرنشان کرد که در طومار هدف این جستجو، ۴۰ کاروانسرای مورد اشاره یاد شده‌است.
وی بر اهمیت طومارهای تاریخی و اعتبار آنها تأکید کرد و در ادامه از علاقه‌مندان برای جستجوی چنین منابعی و تهیهً کتابی شامل این نسخ پیشنهاد همکاری داد. سحر امینی برای همکاری در تدوین این مجموعه ابراز امیدواری کرد.
نورآقایی هم‌چنین برای جانمایی تقریبی ۴۰ کاروانسرای مورد اشاره در طومار در نقشه‌ٔ محدوده اصفهان نیز پیشنهاد مطالعهً میدانی و کتابخانه‌ای داد.
رویداد اکسپو دوبی ۲۰۲۰ و جام جهانی قطر دو بهانه‌ای بودند که بنا بر گفتهٔ نورآقایی اهمیت معرفی اشیاء موزه‌ای ایرانی در کشورهای امارات و قطر و شانس ارائه کتاب «صد شئ موزه‌ای در خارج از مرزهای ایران» را در این ایام بیشتر می‌کنند. نورآقایی بر توجه به این دو رویداد در تولید محتوای کتاب ذیربط مورد تأکید قرار داد.
امینی در واپسین بخش از این گفتگو از تأثیر همکاری مسئولین موزه‌دار/ امین‌اموال و … در پیشبرد پژوهش‌های موزه‌ای یاد کرد.
این گفتگو با قدردانی از همراهی مخاطبین و پاسخ به پرسش‌های آنها پایان پذیرفت.
گزارش خلاصه‌نویسی شده: تیم گیلگمش
دیدگاه‌ها
سلام
گرچه وقتی اسم انگلیس در رابطه با ایران میاد من حس خوبی ندارم میگم انگلیس در فکر و انگیزه ی بدی در مورد ایران و مردم است .
حال بگذریم….
ولی خب جای آثار و اشیاء تاریخی در حال حاضر و با وضع کنونی ایران در خارج ازایران بهتره . ازشون مراقبت صحیح و اصولی میشود.
تا بعد ببینیم چه پیش می آید ….
با آرزوی موفقیت در تک تک مراحل زندگی و کاریت
…………………………………………………………………………………………..
چواب: سلام. زنده باشید.