چند روز پیش، مصاحبه‌ای از «اصغر فرهادی» پخش شد که یک جمله‌اش (نقل به مضمون) این بود:
ما ایرانیان طوری شده‌ایم که گویی همچون یک پاندول در دامنه‌ای از «خودباختگی» تا «خوشیفتگی» به تناوب در حرکتیم.
به شدت معتقدم که فرهادی گزاره‌ی درستی را مطرح کرده است. بخشی از این دامنه‌ی خودشیفتگی تا خودباختگی به شناخت ما از کشورمان -چه در موضوعات و مفاهیم مرتبط با طبیعت، چه مرتبط با فرهنگ- برمی‌گردد. تا جایی که من پای صحبت اقشار مختلف مردم نشسته‌ام -که برخی‌شان مدعی کتابخوان بودن و زیاد سفر کردن بوده‌اند- نادرستی اطلاعات یا کلیشه‌گی دانسته‌ها که گاهی ناشی از خودشیفتگی بوده است و گاهی ناشی از خوباختگی، را (در حد خودم) درک کرده‌ام و تشخیص داده‌ام.
یکی از اطلاعات نادرست در رابطه با کشورمان، این گزاره است که ایران تنها کشور، یا جزو چند کشوری است که چهار فصل دارند. حتی دیروز در یکی از اتاق‌های Room اپلیکیشن Clubhouse دوستی علاوه بر ایراداتی که به اطلاعات نادرست دیگران گرفت، خودش چنین اذعان کرد که ایران و هند و آمریکا تنها کشورهایی هستند که چهار فصل دارند.
هرچند همیشه به این گونه اطلاعات کلیشه‌ای که بعضا به عنوان یک مقوله‌ی علمی ارائه می‌شوند شک دارم، با این حال از دیروز کلی در اینترنت جستجو کرده‌ام تا کمی بیشتر در این مورد بدانم. جالب این است که سایتهای گردشگری و خبری ایرانی بیش از هرسایت دیگری از کشورهای دیگر، بر روی این موضوع تمرکز داشته‌اند که ایران را کشور منحصر به فرد چهار فصل معرفی کنند. ولی سایتهای بسیاری هم بودند که فهرست طولانی از کشورهای دارای چهار فصل ارائه کرده‌اند.
با این حال، سخن من این است که سرزمین ایران اقلیم متنوعی دارد و چهار فصل مجزای بهار، تابستان، زمستان و پاییز در آن قابل تشخیص است، اما این یک ویژگی منحصر به فرد نیست.
شکل زیر نشان می‌دهد که تقریبا نیمی از مساحت کره‌ی زمین چهار فصل را به خودش می‌بیند (ناحیه‌ی سبز) و در این مساحت، کشورهای بسیاری قرار گرفته‌اند.
منبع: https://www.abc.net.au
دیدگاه‌ها
من فکر می کنم پافشاری روی چند اطلاع محدود و کلیشه ایی فقط و فقط از ناآگاهی مون و تن ندادن به دانستن نشات میگیره.
ما پافشاری می کنیم چون اصلا نمی دونیم انتخاب های دیگری هم برای وصف یک کشور داریم!!
من از سایت شما و قلم شما و فکر شما یاد گرفتم تا قبل از گفتن هر جمله ایی که هزار بارپیش از این شنیدمش، بهش فکر کنم و حتی سرچش کنم و بعد به زبان بیارمش.
بله، ما معتدل و میانه رو و بی تعصب و بی کلیشه نیستیم و حرف آقای فرهادی وصف درستی از ذهنیت های ماست.
…………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. بله. همینطوره.
سلام. خسته نباشید. مطلب جالبی بود. بله درسته کشورهای چهار فصل دیگه ای هم داریم. اما گاه عوام یا خبرنگاران این صفت رو برای ایران به کار میبرن. شاید هم از وطن دوستی است. خوشحال میشم به وبلا گمن هم سر بزنید
…………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس از ارائه نظرتون. حتما یک نگاهی میندازم.
سلام
این که این تصویر رو انداختید و از روی این دارین قضاوت میکنید همین خودش یعنی شما هم از قبل پیش فرض ذهنیتون مبنی بر رد کردن این قضیه است.
درسته اون قسمتهای سبز همه چهار فصل دارند ولی کشوری که در یک زمان و با یک مسافرت نسبتا کوتاه بشه از کوهستان سرد و از جنگلهای هیرکانی به سواحل گرم و شرجی رسید در کمتر کشوری یافت میشه.
…………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. از قضا به کار من نمیگن، پیش فرض داشتن. به این میگن راستی آزمایی.
واقعا براتون متاسفم. وقتی مطلبی رو نمیدونین و فقط در حد یک سرچ ساده میدونین چرا مطلب رو گسترده پخش میکنین. منظور از چهار فصل بودن ایران اینه که تو کشور بشه هر چهار تا فصل رو در یک لحظه بشه حس کرد و دید.
مثال شما توی زمستون میتونین دمای ۳۵ درجه چابهار رو حس کنین و گرمای شدید(تابستان)
همزمان سر سبزی رو توی زاگرس جنوبی داشته باشین یا هوای معتدل و بارانی(بهار)
همزمان توی شمال کشور و جلگه های دریای خزر هوایی پاییزی و بارانی رو تجربه کنین(پاییز)
و در شمال غرب کشور و زاگرس مرکزی برف سنگین و گسترده و سرمای شدید رو(زمستان).
هر فصلی این مشهوده.
شما توی وسط تابستون میتونین بارش برف رو توی علم کوه و کوه دماوند مشاهده کنین.
ایران واقعا چهار فصل هستش.
………………………………………………………………………………………………………….
جواب: اولا سلام. دوما برای خودت متاسف باش. سوما این شرایطی که ذکر کردی در کشورهای دیگه هم مشابه داره. این ایران نیست که فقط چنین شرایطی داره و اصل موضوعی که من بیان کردم همین بود. اگر عنوان را می‌خوندی یا به متن -قبل از اینکه فکر کنی خیلی باسوادی- دقت می‌کردی، منظور رو می‌فهمیدی.
خدا را سپاس به خاطر این همه زیبایی
……………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام.
جناب نور آقایی درود بر شما.ما ایرانی ها فقط ادعا داریم.فقط بلدیم حرف مفت بزنیم.فکر میکنیم جهانِ و ی ایران.در حالیکه ایران فقط ی کشور عقب افتاده از هر لحاظه.فقط ادعا داریم ۲۵۰۰سال تمدن داریم.در حالیکه وقتی ما شمال میرویم میفهمیم چقدر بی فرهنگ هستیم.بقدری آشغال و زباله در شهرها و تا نوک قله ها میریزیم که حد ندارد.دلیل افکار بعضی ها اینه که از ایران خارج نشدن و دنیارا ندیدن.هنوز یاد نگرفتیم به همدیگه و بعدش به دنیا احترام بزاریم.تحقیقات شما درست و واقعی است.
……………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس.
سلام چندتاکشور ۴ فصل نام ببرید تا دیگران را بهتر بتونیم قانع کتیم ما
…………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. بیشتر کشورهای اروپایی، ترکیه، بخش‌هایی از استرالیا و نیوزیلند، کشورهای آمریکای شمالی و …،
درود .
بنده هم با برخی از دوستان که فرمودند منظور از چهار فصل بودن ایران داشتن ویژگیهای چهار فصل در یک زمان است هم نظرم . چنین ویژگی ای بستگی به عوامل مختلفی نظیر وسعت , پستی و بلندی های زمین , سواحل دریا و البته عرض جغرافیایی که در متن بالا ذکر شده دارد . این مطلب را از کسانی که سفر به اقصی نقاط دنیا داشته اند هم شنیده ام. پس طبیعتاً گزاره “ایران از معدود کشورهای چهار فصل در جهان است” خیلی هم دور از واقع به نظر نمیرسد. اما باز هم چنین ویژگی هایی در کشوری به گستردگی ایران چندان عجیب و خارق العاده نیست . درست است که بدون خروج از کشور میتوانیم با سفری از زمستان به تابستان برویم , اما این نکته را هم مد نظر قرار دهیم که مسافتی که طی میکنیم بعضا از عبور از چند کشوراروپایی هم بیشتر است.
…………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس از شما.
متاسفم برای علم نداشته شما و اظهار نظر های نابجا. اقای محترم چند تا کشور رو نام ببر که بیابان و کویر ، مناطق پرباران و جنگلی ، کوهستانی و استوایی در کنار هم داشته باشه… وقتی حرف از کشور چهار فصل میزنیم یعنی اینکه در اسفند ماه هندوانه چابهار رو تناول میکنی و اینجا خزعبلات بلغور میکنی
………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. اول یاد بگیر، درست وارد بحث بشی، بدون اینکه فکر کنی تو نابغه هستی و من بی‌علم. دوم اینکه اگر هندوانه رو در اسفند ماه بخوری، یعنی هندوانه رو در اسفند خوردی. به همین سادگی، اون ماه اسمش اسفنده و اونجا هم فصل زمستانه؛ فقط یک زمستان گرم. ضمنا شما می‌تونی بری استرالیا و ژانویه رو در تابستان تجربه کنی یا شنا کردن در دریا رو در فصل زمستان. کویر و مناطق جنگلی و کوهستانی و… اقلیم هستند، نه فصل. کشورهای بسیاری هستند که اقلیم‌های متفاوت دارند چه با وسعت بزرگتر از ایران و چه با وسعت کوچکتر از ایران.
سلام
مطالب زیادی در این خصوص مطرح شده فکر می‌کنم بیشتر این تضاد آرا به خاطر اینه که ما مفهوم فصل و اقلیم رو درک نکردیم.
از نظر فصل همونی که در این نوشته اومده دقیقاً علمی و درست است و اکثر کشورهایی که در کمربند سبز در نیمکره جنوبی و شمالی هستند ۴ فصل را دارند.
اما منظور از اقلیم یک کشور به عواملی مثل آب و هوا ارتفاع از سطح دریا میزان بارندگی و موارد دیگر بستگی دارد.
بنابراین اگر یک کشور در محدوده چهار فصل فوق قرار داشته باشد و دارای اقلیم‌های متفاوتی نیز باشد یعنی کوهستانی جنگلی بیابانی ارتفاع پست ساحلی، آنگاه نسبت به کشورهای دیگر مزیت گردشگری و طبیعت گردی دارند.
البته امکانات و توسعه فرهنگ جزو ملزومات استفاده از این مزیت میباشد.
بنابراین با فرض اینکه ایران جزو معدود کشورهایی باشد که این مزیت‌ها را داشته باشد اما امکاناتی برای استفاده نداشته باشد به این معنی است که این مزیت‌ها از بین خواهد رفت.
ضمناً کشور چین با توجه به مساحت زیادی که دارد جزو همین کشورهاست اما چون اغلب این اقلیم های متفاوت در مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته است حتی چین نتوانسته از این امکانات استفاده کند.
کلام آخر اینکه ما در ایران اینو داریم اونو داریم، یعنی همون امکانات بالقوه که اغلب اغراق هم میشود و تا زمانیکه بالفعل نشود و توسط گردشگران خارجی و سایتهای معتبر مقایسه نشود نمی توان گفت ایران چنین و چنان است.
……………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام و سپاس. بابت اظهار نظر مودبانه و علمی.
سلام.دقیقا درست فرمودین وقتی داری زمستون و در بهمن یا اسفند هندوانه فقط قرمز ولی بدون مزه چهابهار رو میخوریم دلیل بر داشتن زمستان و تابستان همزمان نیست ولی دلیل بر داشتن چندین اقلیم در یک پهنه ای از کشوری میباشد ولی چهارفصل یعنی یعنی توی اون کشور مثل ۹۰ درصد کشورهای اروپایی هم تابستان خواهی دید و هم زمستان و هم بهار و هم پاییز رو در موقع خودش میبینی
……………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سپاس از توجه شما.
لطفا چند تا کشور مشخص را نام ببرید که وسط زمستان منطقه تابستانی داشته باشند و در نیمه تابستان منطقه زمستانی.
اینکه استرالیا وسط رمستان سواحل گرم برای شنا داره درست. ولی وسط تابستان هم منطقه زمستانی داره؟؟
وسعت روسیه و کانادا و استرالیا چندین برابر ایرانه ولی چنین شرایطی ندارند
فکر نمیکنم بجز چین و ایران و آمریکا و هند کشورهای زیادی چنین شرایطی داشته باشند
……………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. اگر کمی جستجو کنید، به جوابهاتون می‌رسید. من مساله رو خیلی منطقی بیان کردم، بقیه‌اش که بخواهید قبول کنید یا خیر، با شماست.
عزیز من. ادمین جان شما بحثو خیلی اکادمیک میکنی. در صورتی ک واژه ی “ایران چهارفصل” طبق گفته ی خیلی از دوستان میزان دمای هوا در یک زمان هست. منظور این نیست ک مثلا بهارو پاییزو تابستون توی زمستون هم هستن. لغوی نگاه نکنید به این قضیه..شما فرض کن زمستونه و توی زنجان هستید با دمای پوتزده درجه زیر صفر.. میری فرودگاه سوار هواپیما میشی در کمتر از دوساعت میری چابهار و تیشرت تنت میکنی. بعد هوس میکنی یه بارون در هوای معتدل و جنگلی رو تجربه کنی تو همون روز. سوار هواپیما میشی میری رشت پیاذه میشی. در حالیکه صبح توی برف بودی، ظهر تیشرت تنت بود و شب داری زیر درختهای هیرکانی قدم میزنی و بارون پودری میخوره روی صورتت بدون اینکه سردت بشه (بهار)… خب قبول کنیم ک در جهان کشورهای
اندکی این شرایطو داررن… شما گفتی بیشتر کشورهای اروپایی هم اینجوری هستن. نام ببر. کدوم کشور اروپایی این شرایطو داره؟
………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. اولا یک موضوع برای به نتیجه رسیدن، باید آکادمیک مورد بررسی قرار بگیره، نه از روی احساس صرف. دوما چهار فصل داشتن معنی خودش رو داره. اینکه شما فرمودید، دریافت درستی هست که به دلیل وسعت و تنوع اقلیمی کشور ما اتفاق میفته و البته کسی هم منکرش نیست. باید قبول کنیم که کشورهای دیگری هم که وسعتی به اندازه ما یا حتی بیشتر از ما دارند، شاهد این اتفاقات جوی و اقلیمی هستند. ضمن اینکه، تیتر مطلب من اینه که ایران در این اتفاق، استثنا نیست. زاویه دید دیگه اینکه، کشورهایی که طول شمالی-جنوبی دارند و در عرض‌های جغرافیایی پراکنده شده‌اند، همینطور می‌تونند باشند. ما یک چیزی داریم به اسم اقلیم و یک چیزی داریم به اسم میکرواقلیم. در میکرواقلیم‌ها هم این اتفاق دمای هوای متفاوت و شرایط آب‌وهوایی متنوع اتفاق میفته. برای مثال که خواسته بودید: در ایتالیا شما ممکنه در میلان یک هوایی را در یک روز داشته باشی ولی در سیسیل جور دیگری باشه. همچنین میتونه اتفاق تنوع آب‌وهوایی در یک روز، در شمال و جنوب فرانسه (که به شمال مدیترانه میخوره) بیفته.