چند روز پیش، مصاحبه‌ای از «اصغر فرهادی» پخش شد که یک جمله‌اش (نقل به مضمون) این بود:
ما ایرانیان طوری شده‌ایم که گویی همچون یک پاندول در دامنه‌ای از «خودباختگی» تا «خوشیفتگی» به تناوب در حرکتیم.
من به شدت معتقدم که فرهادی گزاره‌ی درستی را مطرح کرده است. بخشی از این دامنه‌ی خودشیفتگی تا خودباختگی به شناخت ما از کشورمان -چه در موضوعات و مفاهیم مرتبط با طبیعت، چه مرتبط با فرهنگ- برمی‌گردد. تا جایی که من پای صحبت اقشار مختلف مردم نشسته‌ام -که برخی‌شان مدعی کتابخوان بودن و زیاد سفر کردن بوده‌اند- نادرستی اطلاعات یا کلیشه‌گی دانسته‌ها که گاهی ناشی از خودشیفتگی بوده است و گاهی ناشی از خوباختگی، را (در حد خودم) درک کرده‌ام و تشخیص داده‌ام.
یکی از اطلاعات نادرست در رابطه با کشورمان، این گزاره است که ایران تنها کشور، یا جزو چند کشوری است که چهار فصل دارند. حتی دیروز در یکی از اتاق‌های Room اپلیکیشن Clubhouse دوستی علاوه بر ایراداتی که به اطلاعات نادرست دیگران گرفت، خودش چنین اذعان کرد که ایران و هند و آمریکا تنها کشورهایی هستند که چهار فصل دارند.
هرچند همیشه به این گونه اطلاعات کلیشه‌ای که بعضا به عنوان یک مقوله‌ی علمی ارائه می‌شوند شک دارم، با این حال از دیروز کلی در اینترنت جستجو کرده‌ام تا کمی بیشتر در این مورد بدانم. جالب این است که سایت‌های گردشگری و خبری ایرانی بیش از هرسایت دیگری از کشورهای دیگر، بر روی این موضوع تمرکز داشته‌اند که ایران را کشور منحصر به فرد چهار فصل معرفی کنند. ولی سایت‌های بسیاری هم بودند که فهرست طولانی از کشورهای دارای چهار فصل ارائه کرده‌اند.
با این حال، سخن من این است که سرزمین ایران اقلیم متنوعی دارد و چهار فصل مجزای بهار، تابستان، زمستان و پاییز در آن قابل تشخیص است، اما این یک ویژگی منحصر به فرد نیست.
شکل زیر نشان می‌دهد که تقریبا نیمی از مساحت کره‌ی زمین چهار فصل را به خودش می‌بیند (ناحیه‌ی سبز) و در این مساحت، کشورهای بسیاری قرار گرفته‌اند.
منبع: https://www.abc.net.au
دیدگاه‌ها
من فکر می کنم پافشاری روی چند اطلاع محدود و کلیشه ایی فقط و فقط از ناآگاهی مون و تن ندادن به دانستن نشات میگیره.
ما پافشاری می کنیم چون اصلا نمی دونیم انتخاب های دیگری هم برای وصف یک کشور داریم!!
من از سایت شما و قلم شما و فکر شما یاد گرفتم تا قبل از گفتن هر جمله ایی که هزار بارپیش از این شنیدمش، بهش فکر کنم و حتی سرچش کنم و بعد به زبان بیارمش.
بله، ما معتدل و میانه رو و بی تعصب و بی کلیشه نیستیم و حرف آقای فرهادی وصف درستی از ذهنیت های ماست.
…………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. بله. همینطوره.
سلام. خسته نباشید. مطلب جالبی بود. بله درسته کشورهای چهار فصل دیگه ای هم داریم. اما گاه عوام یا خبرنگاران این صفت رو برای ایران به کار میبرن. شاید هم از وطن دوستی است. خوشحال میشم به وبلا گمن هم سر بزنید
…………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس از ارائه نظرتون. حتما یک نگاهی میندازم.
سلام
این که این تصویر رو انداختید و از روی این دارین قضاوت میکنید همین خودش یعنی شما هم از قبل پیش فرض ذهنیتون مبنی بر رد کردن این قضیه است.
درسته اون قسمتهای سبز همه چهار فصل دارند ولی کشوری که در یک زمان و با یک مسافرت نسبتا کوتاه بشه از کوهستان سرد و از جنگلهای هیرکانی به سواحل گرم و شرجی رسید در کمتر کشوری یافت میشه.
…………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. از قضا به کار من نمیگن، پیش فرض داشتن. به این میگن راستی آزمایی.
واقعا براتون متاسفم. وقتی مطلبی رو نمیدونین و فقط در حد یک سرچ ساده میدونین چرا مطلب رو گسترده پخش میکنین. منظور از چهار فصل بودن ایران اینه که تو کشور بشه هر چهار تا فصل رو در یک لحظه بشه حس کرد و دید.
مثال شما توی زمستون میتونین دمای ۳۵ درجه چابهار رو حس کنین و گرمای شدید(تابستان)
همزمان سر سبزی رو توی زاگرس جنوبی داشته باشین یا هوای معتدل و بارانی(بهار)
همزمان توی شمال کشور و جلگه های دریای خزر هوایی پاییزی و بارانی رو تجربه کنین(پاییز)
و در شمال غرب کشور و زاگرس مرکزی برف سنگین و گسترده و سرمای شدید رو(زمستان).
هر فصلی این مشهوده.
شما توی وسط تابستون میتونین بارش برف رو توی علم کوه و کوه دماوند مشاهده کنین.
ایران واقعا چهار فصل هستش.
………………………………………………………………………………………………………….
جواب: اولا سلام. دوما برای خودت متاسف باش. سوما این شرایطی که ذکر کردی در کشورهای دیگه هم مشابه داره. این ایران نیست که فقط چنین شرایطی داره و اصل موضوعی که من بیان کردم همین بود. اگر عنوان را می‌خوندی یا به متن -قبل از اینکه فکر کنی خیلی باسوادی- دقت می‌کردی، منظور رو می‌فهمیدی.