فرصتی پیش آمد تا در هنگام سفر به اصفهان (از تاریخ ۲۲ خرداد تا ۲۴ خرداد)، از شهری دیدار کنم که در پناه کوه “کرکس” آرام است و معمولا مورد بازدید گردشگران قرار نمی گیرد.
این گزارش تصویری به خوانندگان این سایت تقدیم می شود:
به شهر نطنز که وارد بشوید حتما چشمتان به گنبد آجری هشت ضلعی که بر فراز کوه خودنمایی می کند، خواهد افتاد.
مطالب زیر را در رابطه با این بنا از اینترنت استخراج کردم:
بر فراز یکی از رشته کوه‌های کرکس در جنوب غربی شهر نطنز (مشرف به‌جاده شوسه کاشان و نطنز) گنبد آجری بزرگی از عهد صفویه باقی مانده که از دور بنایی کوچک با روزنه‌های چند به نظر می آید. این بنا که به گنبد باز معروف است شهرتش چنان است که کوهی را که بر فرازش بنا شده شامل گردیده و به کوه گنبد باز معروفش گردانیده است. راه رفتن به بالای این کوه و رسیدن به این گنبد بسیار سخت و ناهموار می‌باشد .
گویند مصالح مورد نیاز نیز به وسیله بز که در بالا رفتن به کوه از چالاکی خاص برخوردار است حمل شده است.
وجه تسمیه: در مورد ساختن این گنبد و وجه تسمیه آن داستان هایی چند بین مردم رواج دارد که به مرور زمان جنبه افسانه آمیز آن بر حقیقت پیشی گرفته که معروف‌ترین آنها به شرح زیر است:
گویند روزی شاه عباس اول در پیرامون این کوه ضمن شکار به چشمه ای برخورد نموده و چون آهنگ خوردن آب می‌نماید باز شکاری او به کمک بال‌هایش آب را می‌ریزد و چون ظرف دیگری از آب به دست شاه می‌دهند دوباره باز از خوردن آب جلوگیری می‌نماید و چون این کار را چند مرتبه تکرار می‌کند شاه غضبناک شده و باز را می‌کشد. اندکی بعد شاه از کشتن باز که مورد علاقه او بوده پشیمان شده و دستور بررسی امر، به ویژه بازرسی چشمه آب را می‌دهد. ماُمورین او بعد از جستجوی زیاد ماری مهیب یا به گفته مردم اژدهایی را در سر چشمه آب می‌بینند که ضمن آشامیدن, آب را نیز به زهر خود آلوده می نماید. چون شاه را از رویداد آگاه می‌نماید دستور می دهد برای بازی که جان خود را در راه زنده ماندن او از دست داد، آرام‌گاهی بر فراز این کوه بنا نهند.
شرح بالا که جنبه افسانه آمیز آن کاملاً مشخص می‌باشد مطالبی است که به مرور زمان سینه به سینه نقل و هر کس نیز به سلیقه خود شاخ و برگی به آن افزوده است.
ولی حقیقت امر به گونه‌ای دیگر است.
در کتاب زندگانی شاه عباس اول تاُلیف نصرالله فلسفی بدین مطلب چنین اشاره شده است که:
“شاه عباس به شکار پرندگان نیز عشق بسیار داشت. صید طیور بیش‌تر به وسیله بازهای شکاری صورت می گرفت. یکی از بازهای شکاری شاه عباس بازی بود معروف به (لوند) و این باز را ظاهراً به علت جلدی و چالاکیش بدین نام می خوانده است. شاه این باز بی‌باک و چابک را از سایر بازان عزیزتر می‌داشت، ولی اتفاقاً در سال ۱۰۰۱ هجری هنگامی که از اصفهان به قزوین می‌رفت باز لوند در نزدیکی قصبه نطنز مرد و شاه به سبب علاقه فراوانی که به این باز داشت فرمان داد تا بر فراز کوهی برجی به یادگار آن بنا کردند و این برج که هنوز هم آثاری از آن باقی است به قبر باز لوند معروف است.”
هم‌‌چنین محمود بن هدایت‌الله نطنزی یکی از مورخان عهد صفوی درباره علت وجودی این گنبد و وجه تسمیه آن می‌نویسد:
(در سال ۱۰۰۱ هجری هنگامی که شاه عباس از اصفهان به پایتخت خود قزوین مراجعت می‌نمود شکارکنان از اردستان به نطنز آمد. یکی از بازهای شکاری که مورد علاقه وی بود پس از شکار نمودن چند کبک یکی از آنها را تعقیب نمود. آن کبک از ترس جان به چاهی فرو رفت. باز هم در عقب وی به چاه فرو شد و کبک را بر روی آب گرفت اما چون بال و پر باز تر شد نتوانست به بالا پرواز کند. ناچار شخصی به چاه رفته باز را نجات داد اما بر اثر سردی هوا که در آن سال به حد اعلا رسیده بود، باز تلف گشت و شاه از این پیشامد متأثر شده به طرف کاشان عزیمت نمود و به نجم‌الدین محمود بیک (نبیره امیر نجم ثانی) که در آن ایام به حکومت نطنز منصوب شده بود، امر داد که باز را در محل بلندی دفن و عمارتی بر مدفن وی بسازد. حاکم مزبور گنبدی عالی بر مدفن باز ساخت و این گنبد هنوز در نطنز برفراز کوهی باقی است).
در شهر “نطنز” کاروانسرایی وجود دارد که به نام قلعه “کوهاب” نیز شهرت دارد. این قلعه در زمان شاه عباس اول توسط “میر ابوالمعالی برزرودی” نطنزی ساخته شده است.
مسجد جامع “نطنز”، یکی از زیباترین مجموعه های تاریخی ایران به شمار می رود که متاسفانه خیلی مورد توجه گردشگران قرار نمی گیرد. قدمت این مجموعه که به مجموعه “مسجد جامع و شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی” معروف است به دوران دیلمی و ایلخانی می رسد.
نمایی از تزیینات بیرونی مجموعه
این چنارها دقیقا در محوطه روبروی مجموعه قرار دارند.
نمایی دیگر از مجموعه: این منار حدود ۳۷ متر ارتفاع دارد.
نمایی از داخل مجموعه
کمی پایین تر از سطح حیاط مسجد، (همانطور که در تصویر می بینید) آب قناتی جاری است و فضای خوبی را ایجاد کرده است.
قنات داخل حیاط مسجد را در تصویر می بینید.
دستنوشته هایی به یادگار مانده از دوران قبل تر.
سقف بقعه “شیخ نورالدین عبدالصمد نطنزی” حدود ۷۰۰ هجری قمری)
بسیار خوش ساخت و گیراست.
بدون شرح
بدون شرح
نمایی از بافت نطنز
متاسفانه با فرصت کمی که بنده داشتم، نتوانستم از دیگر جاذبه های شهر نطنز بازدید کنم. اما امیدوارم که دوباره به این شهر برگردم.
دیدگاه‌ها
سلام.اگر در پایینتر از سطح بایستی پچ پچ کنی یا زمزمه کنی براحتی فردی که در رواق روبروی بالای پله ها قرار دارد و دو متر از دیوار روبروی رواق فاصله گرفته صحبت تو را میشنود .من خودم امتحان کردم و داستانهای جالبی از غیبت کردن خانمها در پای پایاب و استماع ان توسط دیگران از انجا نقل شده.از دیگر چیزهای جالب نقش ارم بنز به کرات در سردر مسجد است.
…………………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. موضوع جالبی بود. سپاس. اما منظورت از آرم بنز رو نفهمیدم.
Salam , sepas az shoma baraye in tasavir ke baese ashnayee bishtar ba natanz shod
Salem o shad bashid
…………………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. موفق باشید.
وای آرش. من دیوونه این شهرم. من تو این شهر عاشق شدم. تو مسجد جامع بهترین گل کوچیک زندگی ام رو بازی کردم. مرسی
…………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. ما آخر نفهمیدیم تو پسری، دختری، چی هستی؟
بسیار زیبا بود…
…………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. خوشحالم.
سلام. ببخشید شما مطلع هستید که این شهر نطنز حدودا چقدر جمعیت داره؟
سلام . بسیار زیبا و عالی بود . ضمنا مقاله گردشگری و رابطه آن با عزت نفس تمام شد . به ایملتان ارسال می گردد . لطفا مطالعه فرمایید .
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. لطفا ایمیل کنید. سپاس.
سلام استاد
رفتین به شهر ما سر زدین؟
نطنز شهر امامزاده های خیلی زیبا هم هست…
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. پس نطنر شهر شماست؟ اگر گفته بودی، حتما کار دیگه ای می کردم.
سالها قبل از اینکه کمپانی دایملر بنز بخواد پرفروش ترین محصول خود یعنی مرسدس بنز را با ارم ستاره نشان معروفش روی کاپوت خودرواش عرضه کنه رو استانه گلی این مسجد دقیقا همان ارم نقش بسته من نمیدونم مفهوم این ستاره در این تزیینات چیست ولی این ستاره ها جزیی از جاذبه های این مسجد است مثل همان پژواکی که بر اساس قواید فیزیکی بین قنات و شبستان رعایت شده.
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. من این نقش رو ندیدم، اما بعید می دونم که اصلا ارتباطی بین نقش مسجد نطنر و آرم بنز وجود داشته باشه.
با سلام، عکس های جالبی از مسجد جامع نطنز انداخته بودین، انرژی مثبت فضا رو میشه حس کرد. متشکر
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. قابلی نداشت.
سلام جناب نورآقایی
بسیار اطلاعات مفیدی بود.. عکس ها هم بسیار زیبا بودند.. ممنون از شما
راستی می دونید تحفه ی نطنز چیه؟؟
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. قربان شما.
نه، چیه واقعا؟
من هر سال مسیر تهران-شیراز رو چند بار میرفتم و میومدم ولی هیچ وقت گذارم به نطنز نیفتاده بود تا یه بار که ماشینمون همون دور و بر خراب شد و ما به اجبار رفتیم نطنز.
وقتی وارد شهر شدیم همه خرابی ماشینو یادشون رفت اینقدر که این شهر سرسبز و زیباست. و این سرسبزی وسط اون بیابون واقعا بی نظیره.
خاطره سبز و خنکی ازش دارم. تو همون مسجد هم نماز خوندیم :))
با خوندن این پست خاطره اون روز واسم زنده شد. ممنون 🙂
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. موفق و پیروز باشید.
رنگ فیروزه ای نشسته بر دیوار ها آسمان و زمین ،خاک و افلاک را کنار هم آورده خیلی زیبا هستند
سقف بقعه هم برای خودش کهکشانی است بی نظیر
سپاس به خاطر انعکاس این همه زیبایی
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. خواهش می کنم.
سلام. خیلی خوب بود. عکسی از زیر سقف بقعه شیخ نطنزی گرفتین واقعا زیبا بود. ازون عکساییه که یه بار دیدنش کافی نیست.
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. قابلی نداره.
جناب نورآقایی، حس مثبت خانه خدا به شرط ساخت با نیت خوب خیلی لذت بخش هستش
ممنونم از به اشتراک گذاری خاطرات
………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. استدعا می کنم.
درود بر شما
استاد آرش نورآقائی
سپاس فراوان از مهر شما
برقرار باشید و در پناه حق که این زیبائی ها رو به نظر ما می رسوند و باعث آشنائی ما با وطن زیبامون… ایران… می شید. سپاس سپاس
………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. موفق باشید.
با سلام
تحفه نطنز گلابی است
البته شهر نطنز یکی از معدود شهرهای ایران است که به گفته اهالی آن هر محصولی حتی زعفران در آن به نحو مطلوب عمل می آید
…………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس.
دوران جمع دوره است پس دوران ها اشتباه است.
…………………………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. خیلی ممنون بابت تذکر.
سلام
نطنز شهر قشنگیه و ۱۸۰۰ اثر تاریخی داره که ۱۳۵ تا از آنها ثبت ملی شده
………………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سپاس بابت اطلاعات.
اعتراض نطنزی ها به شرکت مرسدس بنز
اهالی شهر نظنز در نامه‌ای به شرکت مرسدس بنز اعلام کرده اند نوشته ستاره سه گوش این شرکت الهام گرفته از نشانه‌های معماری ایرانی است.
به گزارش جهان به نقل از مهر، شرکت مرسدس بنز طراحی آرم خود را که همان ستاره سه پر است، نشان دهنده تسلط این شرکت بر زمین، دریا و آسمان می داند که برای اولین بار روی دایملر ۱۹۰۹ (قدیمی‌ترین سازنده خودروهای بنزینی در جهان) دیده شد و ترکیبی بود برای نشان دادن تاج افتخار بنز در تاریخ ۱۹۲۶.
اعتراض نظنزی ها به شرکت مرسدس بنز / آرم بنز متعلق به معماری ایرانی است
نشان کنونی حلقه محاط بر ستاره نیز در سال ۱۹۳۷ طراحی شد.
اعتراض نظنزی ها به شرکت مرسدس بنز / آرم بنز متعلق به معماری ایرانی است
محمد رضا رشیدی یکی از اهالی نطنز که امسال دبیری جشنواره گیاهان دارویی و طب سنتی را نیز برعهده گرفت گفت: چندی پیش همراه برخی از اهالی نطنز نامه ای را به شرکت بنز نوشته و توضیح دادیم که اگر این شرکت چند سال است سابقه فعالیت دارد و این آرم را برای معرفی محصولاتش انتخاب کرده است اما در ایران از چند صد سال پیش این آرم به عنوان تزئینات معماری استفاده می شود. آن طور که در طراحی ها و گرافیک معماری ایرانی اسلامی به کار برده شده در تزئینات مسجد جامع نطنز هم می شود این طرح را دید.
وی گفت: می دانیم ممکن است طراحی این آرم اتفاقی بوده باشد ولی به هرحال این موضوع قابلیت پیگیری دارد و می خواهیم مسوولان این شرکت اعلام کنند پیش از این، چنین نشانی در ایران وجود داشته است.
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. متاسفانه اصلا کار جالبی نیست و استهزای جهانی را برای ما به همراه خواهد داشت. اینگونه کارها فقط روحیه ناسیونالیستی افراطی ما رو نشون میده که معمولا بدون اندیشه انجام میشه. این کار هیچ کمکی به نطنز نخواهد کرد.
گزارش و عکس ها بغایت گیرا و دلچسب و چشم نواز بودن.
زیبایی این بناها و عکس هایی که گرفتین برام خیلی متفاوت بود، نمیدونم انگار شبیه هیچ جایی که تا امروز تو سایتتون خوندم، نبود.
دست شما درد نکنه، به چشمام احترام میذارم با دیدن عکس های زیبای شما.
…………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس از محبت و توجه شما.