گزارش سخنرانی: تحلیل شعارهای سازمان جهانی گردشگری

مدیرمسئول فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش و مدیر نشر نوسده، آغازگر مجموعهٔ سمینارهای تخصصی در همایش «صلح و گردشگری» بود. او صبح دوشنبه، ۹ مهرماه ۱۴۰۳ در «خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی» از تم‌های مختلفی گفت که سازمان جهانی گردشگری از ابتدا تاکنون به ویژه در ارتباط با صلح برگزیده است.

به گفتهٔ آرش نورآقایی، سازمان جهانی گردشگری(WTO)  در اول نوامبر سال ۱۹۷۵ میلادی برای رونق صنعت گردشگری در جهان تأسیس شد و دفتر مرکزی آن در مادرید اسپانیاست. مدتها بعد، و از آنجا که سازمان تجارت جهانی هم با این نام خوانده می‌شد، عبارت UNWTO برای سازمان جهانی گردشگری انتخاب شد. این سازمان در سال ۲۰۲۳ پس از پاندمی کرونا این نام به UNTourism تغییر داده شد. این سازمان سه محور اصلی گردشگری مسئولانه، پایدار و دسترسی‌پذیر را مد نظر دارد.

رقابت‌پذیری، نوآوری، آموزش، سرمایه‌گذاری و تحول دیجیتال زیرعنوان‌های بیانیهٔ این سازمان هستند. این سازمان از سوی دیگر بر اخلاق، فرهنگ و مسئولیت اجتماعی تأکید دارد و از شش زبان عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیایی در تولید محتوای سازمانی خود بهره‌مند است.

طبق آخرین بیانیهٔ این سازمان پیش از همه‌گیری کووید۱۹ از هر ده شغل در جهان یک مورد مرتبط با صنعت گردشگری بوده و آمار گردشگران در پایان سال ۲۰۱۵ به یک میلیارد و  در سال ۲۰۱۹ به ۱/۵ میلیارد نفر رسیده‌است.

به گفتهٔ ایشان حق جابجایی، حق سفر و سفر برای همگان از جمله مهمترین و ابتدایی‌ترین عناوینی‌است که در تم‌های سازمان جهانی گردشگری دیده می‌شوند. نورآقایی اشاره کرد که این سازمان همواره با دیگر فعالیت‌های سازمان ملل متحد هم‌سو است.

وی به بیانیهٔ حقوق بشر توجه داد و از:

Freedom of Movement; Mobility Rights or the Rights to Travel

برای کار و زندگی از جمله سفر گفت.

زبان، جوانان، زنان، آموزش و  صلح از موارد مهم دیگری هستند که در تم‌های سالانهٔ سازمان جهانی گردشگری مورد توجه قرار گرفته‌اند. آرش نورآقایی یادآور شد که مفهوم صلح تاکنون (از زمان تأسیس سازمان تا ۲۰۲۴ میلادی) شش مرتبه در بازهٔ ۴۹ سالهٔ فعالیت این سازمان به کار گرفته شده است.

عباراتی چون توسعهٔ پایدار، توسعهٔ روستایی، تفاهم، همبستگی، ارتباط، درک متقابل، اقتصاد، ثروت، سرمایه‌گذاری، ایجاد شغل، تنوع زیستی، تنوع فردی و… از دیگر عناوینی هستند که در این تم‌های سالیانه مورد تأکید بوده‌اند‌.

نورآقایی در این بخش به اهمیت توجه به سفرهای برادران امیدوار با شعار «همه خویشاوند، همه متفاوت» در تقویت تنوع فردی توجه داد.

او هم‌چنین از تغییرات آب و هوایی، حمل و نقل، سفر به مثابهٔ فاصلهٔ خیال (رؤیا) تا خاطره (واقعیت) -همچون ماجراهای ژول‌ ورن-، ورزش، میراث جهانی، تاریخ، فرهنگ، محیط زیست، اکوتوریسم، فناوری، آینده، هزارهٔ نو و قرن ۲۱ میلادی، آیندهٔ تحول دیجیتال، آب و میهمان‌نوازی در این تم‌ها گفت.

همسویی رویکرد و فعالیت‌های سازمان جهانی گردشگری با سازمان ملل متحد در بخش دوم این گفتار مورد توجه قرار گرفت.

به گفتهٔ ایشان این همسویی به ویژه از آستانهٔ هزارهٔ نو میلادی تقویت شده است.

مدیرمسئول فصلنامهٔ گیلگمش گفت که سازمان ملل متحد هرساله در ابتدای سال نو میلادی یک تا سه موضوع برای international year انتخاب می‌کند که تم سالانهٔ سازمان جهانی گردشگری (در ۲۷ سپتامبر) نیز اغلب در راستای یکی از آنهاست.

او اهداف هشت‌گانهٔ توسعهٔ هزاره (MDGS) توسط سازمان ملل متحد در ابتدای هزارهٔ نو را به شرح ادامه برشمرد:

– ریشه‌کن کردن فقر شدید و گرسنگی

– دستیابی به آموزش ابتدایی همگانی

– ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان

– کاهش مرگ و میر کودکان

– بهبود سلامت مادران

– مبارزه با HIV/AIDS، مالاریا و سایر بیماری‌ها

– تضمین پایداری محیط زیست

– گسترش مشارکت جهانی برای توسعه

تحقق این اهداف تا سال ۲۰۱۵ میلادی مورد نظر بود و از آن پس تدوین اهداف هفده گانۀ توسعه (SDGS) تا سال ۲۰۳۰ به شرح ادامه مورد نظر قرار گرفت:

– نبود فقر

– گرسنگی صفر

– سلامت و رفاه مطلوب

– آموزش باکیفیت

– برابری جنسیتی

– آب سالم و تأسیسات بهداشتی

– انرژی مقرون به صرفه و پاک

– کار شایسته و رشد اقتصادی

– صنعت، نوآوری و زیرساخت

– کاهش نابرابری‌ها

– شهرها و جوامع پایدار

– مصرف و تولید مسئولانه

– اقدام اقلیمی

– زندگی زیر آب

– زندگی روی خشکی

– صلح، عدالت، و نهادهای توانمند

– مشارکت برای تحقق اهداف

مدیر نشر نوسده سپس تم‌های سازمان جهانی گردشگری را از آغاز (۱۹۸۰) تاکنون و در راستای این اهداف به شرح ادامه توصیف کرد.

نخستین تم این سازمان با گذشت سه دهه از جنگ جهانی دوم، سهم گردشگری در حفظ میراث فرهنگی، صلح و درک متقابل عنوان شد:

– ۱۹۸۰: Tourism’s contribution to the preservation of cultural heritage and to peace and mutual understanding

آرش نورآقایی همزمانی تأسیس سازمان جهانی گردشگری و یونسکو برای شناخت بیشتر مردم جهان از یکدیگر، حفاظت از ابنیهٔ تاریخی به عنوان بخشی از فرهنگ و تاریخ و تقویت روحیهٔ تفاهم و صلح را یادآوری کرد.

-«گردشگری و کیفیت زندگی» در سال ۱۹۸۱

– ۱۹۸۱: Tourism and the quality of life

-«سرافرازی در سفر، میهمانان خوب و میزبانان خوب» در سال ۱۹۸۲

– ۱۹۸۲: Pride in travel: good guests and good hosts

-«سفر و داشتن تعطیلات یک حق و هم‌چنین یک مسئولیت است» در سال ۱۹۸۳

– ۱۹۸۳: Travel and holidays are a right but also a responsibility for all

-«گردشگری برای تفاهم، صلح و همکاری بین‌المللی» در سال ۱۹۸۴

– ۱۹۸۴: Tourism for international understanding, peace and cooperation

-«گردشگری جوانان، میراث فرهنگی و تاریخی برای صلح و دوستی» در سال ۱۹۸۵ این سال از سوی سازمان ملل متحد هم سال جهانی جوانان اعلام شده بود.

– ۱۹۸۵: Youth Tourism: cultural and historical heritage for peace and friendship

-«گردشگری، نیروی حیاتی برای صلح جهانی» در سال ۱۹۸۶ که از سوی سازمان ملل متحد هم سال جهانی صلح نامیده شد.

– ۱۹۸۶: Tourism: a vital force for world peace

-در سال ۱۹۸۷، «گردشگری برای توسعه» اهمیت یافت.

– ۱۹۸۷: Tourism for development

-«آموزش برای همه» تم سال ۱۹۸۸ بود.

– ۱۹۸۸: Tourism: education for all

-در سال ۱۹۸۹ برای اولین بار «حمل و نقل» در سفر مورد توجه قرارگرفت: «رفت و آمد آزادانه یک جهان را خلق می‌کند.»

– ۱۹۸۹: The free movement of tourists creates one world

-در سال ۱۹۹۰ از گردشگری به عنوان «صنعت ناشناخته، خدماتی که باید ارائه شوند» یاد شد.

– ۱۹۹۰: Tourism: an unrecognized industry, a service to be released

-«ارتباطات، اطلاعات و آموزش: منابع تقویت توسعهٔ گردشگری» موضوع سال ۱۹۹۱ بود.

– ۱۹۹۱: Communication, information and education: powerlines of tourism development

-در سال ۱۹۹۲ «گردشگری: عامل رشد همبستگی اجتماعی و اقتصادی و برخورد بین مردم» معرفی شد.

– ۱۹۹۲: Tourism: a factor of growing social and economic solidarity and the encounter between people

-در سال ۱۹۹۳ برای اولین بار به «توسعهٔ پایدار» در گردشگری توجه می‌شود.

– ۱۹۹۳: Tourism development and environmental protection: towards a lasting harmony

-در ۱۹۹۴ بر «کارکنان باکیفیت» تأکید می‌گردد.

– ۱۹۹۴: Quality staff, quality tourism

-سال ۱۹۹۵ بیستمین سالگرد تأسیس این سازمان گرامی داشته شد.

– ۱۹۹۵: WTO: serving world tourism for twenty years

-در ۱۹۹۶ «گردشگری عامل مدارا و صلح» خوانده شده و البته سازمان ملل متحد هم در این سال بر مدارا توجه داشته است.

– ۱۹۹۶: Tourism: a factor of tolerance and peace

-گردشگری در سال ۱۹۹۷ «صنعتی پیشرو برای حفاظت از مشاغل و محیط زیست» تعریف شده است.

– ۱۹۹۷: Tourism: a leading activity of the twenty-first century for job creation and environmental protection

-در سال ۱۹۸۸ «مشارکت بخشهای عمومی و خصوصی در گردشگری» هدف قرار گرفت.

– ۱۹۹۸: Public-private sector partnership: the key to tourism development and promotion

-«میراث جهانی برای هزارهٔ جدید» در سال ۱۹۹۹ محوریت یافت.

– ۱۹۹۹: Tourism: preserving world heritage for the new millennium

-«فناوری و طبیعت دو چالش برای شروع گردشگری در طلوع قرن ۲۱» در سال ۲۰۰۰ مورد توجه بوده است.

– ۲۰۰۰: Technology and nature: two challenges for tourism at the dawn of the twenty-first century

-به زعم نورآقایی سال ۲۰۰۱ برای کشور ما پتانسیل ویژه‌ای داشته است؛ از یک سو ابتدای ژانویه ۲۰۰۱ شروع هزارهٔ جدید بوده، مجمع جهانی در آن سال (در ماه سپتامبر) در ایران برگزار شده، آقای خاتمی دربارهٔ اهمیت «گفتگوی تمدن‌ها» سخن گقته، سازمان ملل بر لزوم گفتگوی تمدن‌ها تأکید داشته و سازمان جهانی گردشگری نیز همین تم را برمی‌گزیند.

– ۲۰۰۱: Tourism: a tool for peace and dialogue among civilizations

-در سال ۲۰۰۲ همسو با سازمان ملل متحد، «اکوتوریسم» قوت می‌گیرد و کلید توسعهٔ پایدار خوانده شده است.

– ۲۰۰۲: Ecotourism, the key to sustainable development

-«فقرزدایی، ایجاد شغل و هماهنگی اجتماعی» از سال ۲۰۰۳ مطرح است.

– ۲۰۰۳: Tourism: a driving force for poverty alleviation, job creation and social harmony

-«ورزش و گردشگری» موضوع سال ۲۰۰۴ بوده است.

– ۲۰۰۴: Sport and tourism: two living forces for mutual understanding, culture and the development of societies

-«سفر و حمل و نقل، از تصورات ژول ورن تا واقعیات قرن بیست و یکم»، تم سال ۲۰۰۵ بوده است.

– ۲۰۰۵: Travel and transport: from the imaginary of Jules Verne to the reality of the 21st century

-در سال ۲۰۰۶ تأکید شده است که «گردشگری غنا می‌بخشد».

– ۲۰۰۶: Tourism Enriches

-گردشگری آغوش خود را برای زنان در سال ۲۰۰۷ باز کرده و از آن پس به آنها فرصت شغلی نوید داده است.

– ۲۰۰۷: Tourism Opens Doors for Women

-در سال ۲۰۰۸ «گردشگری، پاسخ به چالش‌های تغییرات آب و هوایی» دانسته شده در حالی که از سوی سازمان ملل متحد نیز سال سیارهٔ زمین معرفی شده بود.

– ۲۰۰۸: Tourism: Responding to the Challenge of Climate Change

-«تنوع اقوام و نوع بشر» در سال ۲۰۰۹ مورد توجه بوده است.

– ۲۰۰۹: Tourism – Celebrating Diversity

-«گردشگری و تنوع زیستی» هدفی‌است که از سال ۲۰۱۰ همسان با سازمان ملل متحد دنبال شده است.

– ۲۰۱۰: Tourism and Biodiversity

-در سال ۲۰۱۱ «پیوند فرهنگ‌ها» مورد تأکید قرار گرفته است.

– ۲۰۱۱: Tourism – linking cultures

– در سال ۲۰۱۲ «گردشگری و انرژی پایدار؛ تقویت توسعهٔ پایدار» موضوع مورد نظر است.

– ۲۰۱۲: Tourism & Sustainable Energy: Powering Sustainable Development

-«گردشگری و آب: حفاظت از آیندهٔ مشترک ما» در سال ۲۰۱۳ مورد توجه است و سازمان ملل متحد نیز در آن سال خواستار همکاری‌های بین‌المللی برای حل این بحران شده است.

– ۲۰۱۳: Tourism and Water: Protecting our Common Future

-«گردشگری و توسعهٔ جامعه» در سال ۲۰۱۴ مد نظر بوده است.

– ۲۰۱۴: Tourism and Community Development

-در سال ۲۰۱۵ «یک میلیارد گردشکر و یک میلیارد فرصت شغلی» هدف قرار داده شده است.

– ۲۰۱۵: ۱ Billion Tourists 1 Billion Opportunities

-در سال ۲۰۱۶ «گردشگری برای همه، ترویج دسترسی جهانی» اهمیت پیدا کرده است.

– ۲۰۱۶: Tourism for all – promoting universal accessibility

– در سال ۲۰۱۷ کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری به میزبانی ایران برگزار شد. «گردشگری پایدار» از هر دو سو (سازمان جهانی گردشگری و سازمان ملل) ابزار توسعه معرفی شد.

– ۲۰۱۷: Tourism – a Tool for Development

-«گردشگری و تحول دیجیتال» در سال ۲۰۱۸ مطرح شده است.

– ۲۰۱۸: Sustainability & digital transformation in tourism

-در سال ۲۰۱۹ بیماری کووید۱۹ فراگیر بود و تم «گردشگری و مشاغل؛ آیندهٔ بهتر برای همه» در دستور کار قرار گرفت.

– ۲۰۱۹: Tourism and Jobs: a better future for all

-«گردشگری و توسعهٔ روستایی» در سال ۲۰۲۰ مطرح شد.

– ۲۰۲۰: Tourism and Rural Development

-«گردشگری برای رشد فراگیر» در سال ۲۰۲۱ عنوان شد.

– ۲۰۲۱: Tourism for Inclusive Growth

-«بازنگری در گردشگری» در سال ۲۰۲۲ عنوان و برای گردشگری، ستاد بحران تشکیل شد.

– ۲۰۲۲: Rethinking Tourism

-«سرمایه‌گذاری سبز» در سال ۲۰۲۳ مورد تأکید قرار گرفت.

– ۲۰۲۳: Tourism and Green Investments

نورآقایی ضمن امیدواری برای توسعهٔ پایدار گردشگری در کشور و برقراری صلح مطابق تم منتخب سال جاری (۲۰۲۴) با پاسخ به پرسش‌های مخاطبین و قدردانی از حضور ایشان به این گفتار پایان داد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *