از لحاظ استعاری شاید بتوان روحیه‌ی یک #بشر_ایرانی را با سه ساحت و فضای #معماری_بومی تطبیق داد و تفسیر کرد؛
#باغ، #خانه، #بازار
اگر این سه فضا را بر روی یک خط راست در نظر بگیریم، باغ در یک سو، بازار در سوی مخالف و خانه در میان این دو واقع می‌شوند.
به نظرم با اندکی اغماض در تفسیر،
هستی و چیستی #جهان_ایرانی در حد فاصل از #حال_باغ تا #قال_بازار تعریف می‌شود.
در یک طرف این طیف، سادگی و بی‌خیالی و دلخوشی است و در طرف دیگر پیچیدگی و دغدغه و دل آشوبی.
توجه شما را همزمان به معماری ساده و در عین حال دل‌انگیز باغ از یک طرف و معماری پیچیده‌ی پر از راسته و حجره و انبار بازار در طرف مقابل جلب می‌کنم؛
باغ، باز به روی آسمان و بازار سرپوشیده است. و خانه که حد میان آنهاست، اتاق‌های (همچون حجره‌ها) سرپوشیده و حیاط (همچون باغ) سرباز دارد. از طرفی حیاط هر خانه همان سادگی باغ، و اتاق‌ها و راهروها همان رازآمیزی بازار را دارند.
هر سه ساحت معماری، حریم دارند. هر سه با دیوار محصور شده‌اند و هر سه هیچ پنجره‌ای رو به بیرون ندارند.
نور در باغ به وفور، در بازار در کمترین حد و در خانه مقدار روشنایی، چیزی میان این دو فضاست.
بنابراین گویی داد و ستد و قیل و قال ما با دیگران در کمترین شفافیت و روشنایی، و شادی و لذت ما در باغ با بیشینه‌ی نور و وضوح همراه است.
باغ پرنشاط انگاره‌ی صبح و بازار انگاره‌ی شب است و دو سر افراط و تفریط رفتار را نمایش می‌دهند.
کافی است برخورد (روحیه) یک ایرانی را در جدی بودنش در بازار، در مهمان‌نوازی‌اش در خانه و در راحت انگاری‌اش در آسوده خیالی باغ تصور کنید تا همسانی رفتار متناسب با معماری ایرانی را دریابید.
به نظر می‌رسد طیف کردارش با طیف بناهای بومی‌اش همخوانی دارد.
استعاره‌ی این متن کوتاه که حتی بیشتر و جزئی‌تر هم می‌توان به آن پرداخت، اشاراتی به اندیشه و گفتار و کردار ایرانیان نسبت به خودی و بیگانه، به نوع نگرش به آدمیان اندرونی و بیرونی و به شناخت و کنشمندی یک ایرانی از/با جهان پیرامون دارد که قابل تأمل و البته قابل بحث است.
پی‌نوشت: من خوشتر دارم یک ایرانی را در باغ یا در خانه‌اش ملاقات کنم تا در بازار.
دیدگاه‌ها
سلام
قدیمیا خوب فهمیده بودن از زندگی چی میخوان ؛
حیاط، حوض، آسمون، چندتایی هم درخت که به وقت و فصلش میوه‌هاشون رو بچینن و بشینن لب حوض لذتش رو ببرن.
همینقدر آروم،
همینقدر ساده،
همینقدر قشنگ …
…………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. احتمالا همینطوره که میگی.