مرور مختصری بر کتیبه بیستون کردم و علاوه بر سوالاتی که در نوشتهی قبلی به آنها اشاره کردم، موضوعات و سوالات دیگری نظرم را جلب کرد که در اینجا بیان میکنم. همچنین ایدهای هم دارم که شاید بتوان آن را اجرایی کرد. در همان سطرهای ابتدایی کتیبه، داریوش میگوید: “و داریوش شاه اعلام میکند: پدرم …
امشب گیر دادم به کتیبهی بیستون تا ببینم چه موضوعات تازهای میتوان از آن برداشت کرد. راستش برای نوشتن و گفتن حرفهای زیادی دارم که بعدا مینویسم، اما چند سوال اساسی برایم پیش آمد که در اینجا مطرح میکنم تا ببینم آیا کسی جوابشان را میداند؟ قبل از هر چیز به تصویر زیر نگاهی بیندازید: …
آنچه که در زیر میآورم بسیار درهم و برهم و ناپخته و خام است، با اینحال در حد و اندازهی یک برداشت و ایده و سوال قابل مطرح کردن است. در ادامهی مطالعاتم برای رسیدن به جواب این سوال که “چگونه بشر از هفت به هشت رسید؟” هفتپیکر نظامی و هشتبهشت دهلوی را بازنگری کردم …
در فرهنگ دهخدا ذیل واژهی «پیمان» {پٍ / پَ} آمده است: از پهلوی «پَتمان» و اوستایی «پَتیمان» به معنی «پیمودن» و «اندازه گرفتن». «پیمان» در فرهنگ دهخدا به معنی «عهد» و «قرارداد» و «معاهده» هم در نظر گرفته شده است. در کتاب «فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی»، تالیف دکتر محمد حسندوست (زیر نظر دکتر بهمن سرکاراتی) …
میان زورخانه و قهوهخانه، شباهتها و رابطههای جالبی وجود دارد، شباهتهایی که ما را به شناخت دین مهر ارجاع میدهد: ۱- هر دو مکان، تنها جایگاه مردان است. ۲- طبقات پایینتر جامعه به این مکانها رفت و آمد میکردند (میکنند). ۳- در زورخانه پهلوانی میکنند و در قهوههانه پهلوانی را روایت میکنند. (نقالی و پردهخوانی در قهوهخانه انجام …
گر تو حق را بندهای، بُتگر مباش / ور تو مرد ایزدی، آزَر مباش…عطار، منطق الطیر دگر به روی کَسَم دیده برنمیباشد / خلیل من همه بتهای آزَر بشکست…سعدی، غزلیات این آزَر که در دو بیت بالا نامش آمده، پدر ابراهیم پیغمبر است. آزر بر خلاف ابراهیم (که به عنوان بتشکن میشناسیمش)، بت پرست و …
“دربلوچستان به کسی که شاعری را به درجه کمال برساند «پهلوان» میگویند.” فرهنگ موسیقی ایرانی، پژوهش و نگارش بهروز وجدانی “«راه پهلوانی» که به آن «ره پهلوانی» و «سرود پهلوانی» نیز گفتهاند، یکی از نغمات و سرودهای موسیقی دورهی ساسانیان و ویژهی بزرگان مذهبی بوده است.” فرهنگ موسیقی ایرانی، پژوهش و نگارش بهروز وجدانی در …
در رابطه با متنی که مهدی فتوحی در آدرسی که عنوان این نوشته است، نوشته، دو نظر دارم: ۱- اعتقاد دارم که آدم خدا را خلق کرد و نه برعکس ۲- و بر اساس اعتقاد بالا مشاهده میشود همانطور که در جوامع انسانی، حکومت الیگارشی و مونارشی وجود دارد، در جمع خدایان نیز، Polytheism و Monotheism …
هر وقت صحنهای را میبینم که در آن شهردار، استاندار یا رییس جمهوری برای مراسم افتتاح یک پروژه میآیند و با قیچی یا چاقو، روبان را میبرند یا کلنگی بر زمینی میزنند، آن را با یک رسم قدیمی مقایسه میکنم. منظورم رسم تقدیم عروس در شب اول زفاف به کدخدای ده یا رییس قبیله است که …
با تحقیقی در مورد «زنگ» چطورید؟ از زنگ مدرسه که بگذریم، آیا میدانید که زنگهای مختلفی در ایران داشتیم و داریم. زنگ به واقع یک فرهنگ است. چارپایان و رقاصان و برزگران و شاطران و قلندران هر کدام زنگ داشتند. فقط انواع زنگ چارپایان خودش یک داستان جالب است. یک لحظه به اهمیت زنگ در زورخانه …
نام «تخت جمشید» و «تخت سلیمان» ما را به یاد مکانهای تاریخی کشورمان میاندازد. به غیر از اینها، مکانهای دیگری در کشورمان وجود دارند که با واژهی «تخت» شروع میشوند: تخت طاووس، تخت علیا، تخت کبود، تخت ملک و … اما «تخت اردشیر» یا «تخت تاقدیس» (تخت کاووس) نام مکان نیستند، بلکه به موسیقی مربوط میشوند و نام …
با اینکه برخی از دوستان اعلام خطر کردند که پژوهش در مورد «نقش و اهمیت گاو در ادبیات و اعتقادات مردم در ایران باستان» تحقیق سادهای نخواهد بود، وسوسه شدهام تا حد امکان و به عنوان یک کار جنبی به آن بپردازم. بعد از آن هم در نظر دارم به رفتار شناسی و جغرافیای «فر» بپردازم. تحقیق در مورد …
یکی از ایدههای تحقیق که به ذهنم میرسد، مطالعه در مورد «نقش گاو در ایران باستان» است. دلایل و نشانههای بسیاری برای انجام این تحقیق وجود دارد. به اندکی از آن توجه کنید: شناخت واژهی «گاو» خودش موضوع جالبی است. گاو (نماد چهار پار) به همراه کیومرث (نماد انسان) از اولین آفریدگان اهورامزدا است. از مرگ …