تاریخچه‌ای از شعارهای روز جهانی گردشگری

دهمین نشست سرزمین پارسی،  با عنوان «یکصد ایدهٔ نو» با مدیریت اجرایی مریم کاظمی در تاریخ ۲۱ مهرماه ۱۴۰۴ برگزار شد. آرش نورآقایی، مدیرمسئول فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش و نشر نوسده از میهمانان این نشست بود و از تاریخچهٔ شعارهای روز جهانی گردشگری با توجه به توسعهٔ این صنعت طی نیم‌قرن اخیر گفت.

نورآقایی ضمن مرور پیشینهٔ سازمان جهانی گردشگری (UN Tourism) ابتدا اهم کلیدواژه‌های موردنظر این نهاد را در شعارهای مذکور -از ابتدا تاکنون- برشمرد، اهداف این مجموعه را برای هزارهٔ سوم میلادی در قالب MDGs یادآوری و از اهداف توسعهٔ پایدار تا سال ۲۰۳۰ میلادی تعریف کرد.

او در ادامه از نسل‌های چهارگانهٔ بُعد صنعتی گردشگری به موازات سه نسل توسعهٔ فرهنگی- اجتماعی در این حوزه گفت. سفرهای پیش از اختراع موتورهای بخار (و راه‌آهن) با اهداف درمان، مذهبی یا تجارت، سفرهای تفریحی با شروع انقلاب صنعتی، سفر به مثابه کسب‌ و کار با گسترش اپلیکیشن‌های موبایل و توسعهٔ پروازهای غیرنظامی و سایر زیرساخت‌ها تا عصر هوش مصنوعی همگی از بستری بهره‌مند بوده‌اند که زمینه‌ساز تدوین شعارهای سازمان جهانی گردشگری شده‌اند.

به گفتهٔ نورآقایی، این دومین‌بار است که پایداری(Sustainability)  در شعارهای سازمان جهانی گردشگری گنجانده شده و بر همکاری همهٔ ذی‌نفعان تأکید شده‌است.

بی‌شک توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی گردشگری در قالب هریک از سه نسل سفرهای انبوه (Mass Tourism) برپایهٔ اوقات فراغت (موسوم به (۳ S، سفرهای یادگیرنده

 (Good Tourism)و گردشگری خلاق (Creative Tourism) در کنار ابعاد صنعتی مذکور به تحقق اهداف برشمرده کمک خواهد کرد. شبکهٔ شهرهای خلاق طی سالهای اخیر به دنبال این رویکرد ایجاد شده و انتظار می‌رود از این پس استفاده از تکنولوژی‌های نوین، موجب هم‌آفرینی

 (co-creative tourism)شده و زمینه‌ساز تحول (transformation) در صنعت گردشگری شوند.

او همچنین از افزایش تورهای انفرادی (FIT) و تمایل بیشتر بانوان به سفرهای انفرادی به عنوان تحولات اخیر یاد کرد.

مدیرمسئول فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش از گردشگری به‌مثابۀ یک حق و یک مسئولیت در قالب ماهیت فرهنگی آن تأکید کرد. حق جابه‌جایی، حق سفر، سفر برای همگان، زنان، جوانان، آموزش، صلح، توسعهٔ روستایی، ارتباط، همبستگی، تفاهم، درک متقابل، هماهنگی اجتماعی (social harmony) -که به زعم وی در کشور ما به شدت تضعیف شده-، اقتصاد، ثروت، سرمایه‌گذاری سبز، ایجاد شغل، فرصت شغلی، تنوع زیستی، تنوع میان آدمیان، پذیرش تفاوت‌ها، تغییرات آب و هوایی، حمل و‌نقل، تصور تا واقعیت (از خیال تا خاطره؛ سینما صنعت خیال است و گردشگری، صنعت خاطره)، ورزش، میراث جهانی، محیط زیست، اکوتوریسم، تکنولوژی، فناوری، هزارهٔ جدید، قرن بیست و یک، آینده و تحول دیجیتال کلیدواژه‌هایی بودند که مترتب بر شعارهای سازمان جهانی گردشگری از سال ۱۹۸۰ تاکنون برشمرده شدند.

آرش نورآقایی توجه داد که بنا بر اهمیت موضوع در پاره‌ای موارد شعار سالانهٔ سازمان ملل و شعار روز جهانی گردشگری یکسان هستند؛ سالهای ۲۰۰۸، ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ از این دست بوده‌اند. ایشان از برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل در ایران در سال ۲۰۰۱ (آستانهٔ قرن و هزارهٔ نو میلادی) و توجه همزمان به صلح در پیام ریاست جمهور وقت کشور و سازمان ملل یاد کرد.

نورآقایی در ادامه اشاره کرد که نخستین شعار سازمان جهانی گردشگری پس از جنگ جهانی دوم و به دنبال لزوم حفاظت از میراث کشورها تدوین شده‌ حال آنکه میراث ناملموس از سال ۲۰۰۲ مورد توجه این سازمان قرار گرفته‌است.

مدیرمسئول نشر نوسده در بخش پایانی به واکاوی شعار سال جاری به شرح ادامه پرداخت:

Tourism and Sustainable Transformation

او «تحول پایدار در گردشگری» را به‌معنای تمرکز بر تحول با گذر از مدل‌های سنتی گردشگری تعریف کرد به شرط آن که با چالش‌های جهانی به مانند تغییرات آب و هوایی، نابرابری‌های اجتماعی و بحران‌های اقتصادی سازگار باشد و پیشینهٔ این رویکرد را در برخی از سالهای گذشته مرور کرد.

آرش نورآقایی بازآفرینی(regeneration) ، تحول سیستمی (systen change) و تمرکز بر ابعاد فرهنگی-اجتماعی گردشگری را برای تحقق اهداف توسعهٔ پایدار بار دیگر گوشزد کرد.

این نشست که در «خانهٔ رایا» برگزار شد با قدردانی از همراهی مخاطبین پایان یافت.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *