آیا به اندازه کافی شجاع هستیم؟

نمی دانم وقتش رسیده یا نه، ولی دیر یا زود باید در اندیشه نقد ایران، در اندیشه نقد فرهنگ ایران باشیم. از نقد رفتار و آداب امروز صحبت نمی کنم، از نقد فرهنگ هخامنشی، زرتشتی، ساسانی و … صحبت می کنم. از نقد روزگارانی صحبت می کنم که به آن افتخار می کنیم.

احساسم این است که ما ایرانی ها، به هیچ وجه تحلیل خوبی از گذشته امان نداریم. و فکرم این است که بخشی از مشکلات امروز ما به دریافت غلط مان از گذشته برمی گردد. ناسیونالیسم افراطی و انباشته از اشتباه ما، گرفتارمان کرده. باید دوباره و بدون تعصب به آن بپردازیم.

راستش ما حتی نمی دانیم حمله مغول چقدر به سودمان بوده! همه اش فکر کرده ایم که همه آن به قول خودمان کشتارها، پدرمان را در آورده. آیا هرگز فکر کرده ایم که این هم بخشی از فرافکنی و بهانه پردازی ماست.

چرا اگر داریوش حمله کرده، خوب کرده ولی اگر چنگیز حمله کرده، غلط کرده؟ چرا؟

ما به تاریخ بدهکاریم. ما تاریخ را نمی دانیم. ما گذشته امان را تحلیل نکرده ایم.

قبلا اعتقاد داشتم برای تغییر رفتارمان باید اسطوره هایمان را خوب بشناسیم و آنگاه برای تغییر نگرشمان تلاش کنیم. حالا به این نتیجه رسیده ام که علاوه بر اسطوره باید به تاریخ نگاهی دوباره بیندازیم.

همه این ها، معنی تحقیر نمی دهد، مفهوم شجاعت و جسارت می دهد. البته برای آنان که می فهمند…

دیدگاه‌ها

  1. Amen

    اسطوره و تاریخ پیشکش … من اگه بتونم همین چند صباح عمر خودم را حقیقی و صادقانه ببینم و نقد کنم، راضی ام.
    … من شبانِ رمه ی خود بودم …
    ……………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. اوهوم. اینم بد نیست.

  2. خاطره

    تاریخمون رو کی میدونه که واقعا همینه یا نه؟؟؟؟
    همش تناقض و تناقض!!!!
    خوندن تاریخمون بیش از اونی که یادمون بده گیج ترمون میکنه
    ……………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. تاریخ تناقض داره، تو وجودشه. این نیست که باعث نگرانیه، عدم تحلیل درسته همین تناقض ها و درس نگرفتنه که ناراحتی به بار میاره.

  3. فهیمه

    متن فوق العاده ایه.زمانی که مردمان یک جامعه سهوا یا عامدا از همه اوصاف فرهنگی و انسانی خود دور میشوند در نهایت استیصال و اینکه در ورطه فراموشی مطلق غرق نشوند سعی می کنند ،نقاط مثبت شنیده های خود را از گذشتگان (نه تحقیق و نه مطالعه و بررسی) دستآویزی برای نجات خود فراهم کنند . بدون اینکه فعلی از جانب آنان صورت بگیرد تا شاید آیندگان به آن مباهات کنند.
    ……………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام.

  4. ماهی

    سلام

    کاملا باهاتون موافقم.
    ……………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. فکر کنم خودم هم با خودم موافقم.

  5. سمیه

    سلام
    به نکتۀ خیلی ظریفی اشاره کردی. واقعا منشأ خیلی از مشکلاتمون همینه که جرأت نقدکردن نداریم. به نظر من انسان باید از خودش شروع کنه. اگر بتونیم خودمون رو درست نقد کنیم، همۀ چیزهای دیگه هم که زندگی ما رو احاطه کرده درست نقد می کنیم. ولی مسئله ای که هست اینه که اول باید روش درست نقدکردن بهمون آموزش داده بشه که این هم خودش مسئلۀ مهمیه
    ……………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. بله، اینکه یاد بگیریم چه چیزی رو، کجا و چه جوری نقد کنیم یکی از مهمترین مسائلی است که باید یاد بگیریم.

  6. نادر فلاح

    با این چند سطر نوشته شناختم از شما کاملتر شد. کاملا درسته جناب نورآقایی. چرا چنگیز در اولان باتور یک فاتح بزرگه ولی در تهران یک خونخوار مخوف؟ چرا ایلامی ها یا اولین تمدن منسجم ایرانی کمتر دیده میشه ولی برای تعبیر خواب کوروش شاید چندین کتاب قطور نوشته شده؟ تاریخ ایران باستان رو باید بدور از تعصبات جاهلانه رضاخانی یه بار دیگه مرور کنیم و درباره اون فکر کنیم.
    ……………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. سپاس.

  7. سمیه

    کنایه ای رو که در جوابت بود کاملا حس کردم
    ……………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. جدی؟ ولی اصلا توش کنایه ای نبود.

  8. یاشار

    ازتون متشکرم که این حرفهارو مطرح کردید، اینایی که گفتید دقیقا دغدغه منم هست، مثلا برام خیلی جالبه که ناسیونالیست های ایرانی ریشه همه مشکلات کنونی مارو در حمله اعراب و مسلمان شدنمان می دانند و سر همین قضیه به دشمنی نژادپرست گونه شان با اعراب افتخار هم می کنند،(کاری به این ندارم که آیا اعراب باما خوبند یا بد) و اصلا نمی فهمند که امروز ما و وضع کنونی ما هیچ ربط و هیچ دخلی به ۱۴۰۰ سال پیش ندارد، این عین این است که مردم ایتالیا از اقوام وحشی ای که روم غربی را منقرض کردند نفرت داشته باشند و یا چرا راه دور برویم، من واقعا بعید می دانم می دانم که آنقدری که ما با اعراب سر آن فتح شدن کذایی مشکل داریم مردم هلند و فرانسه و بلژیک و لهستان و و و با آلمانها مشکل داشته باشند که وقایعش مربوط به همین قرن قبل است.واقعا تاسف آور است که بعضی ها چقدر نمی فهمند و چقدر خودشان فکر می کنند که می فهمند…
    خیلی خوب گفتید که داریوش اگر حمله کرده خوب بوده و چنگیز …
    در ضمن مردم ما هیچ چیز از دوران طلایی اسلام نشنیده اند و نمی دانند که اتفاقا در آن قرنهای ابتدایی اسلام، این سرزمین به جای جهانگیری و کشت وکشتار اقوام همسایه (که مردممان افسوس می خورند به نبودش در آن دوران) چقدر در زمینه علم و فرهنگ پیشرفته بوده ایم و چقدر در آن دوران به علم جهان خدمت کرده ایم.
    من واقعا از این ملت آریایی خنده ام می گیرد. ببخشید که زیاده گویی کردم.
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. سپاس از شما. فقط میخوام عرض کنم که نباید از هیچ طرف بوم بیفتیم پایین. حواسمون باشه.

  9. امیرمسعود

    در افراطی بودن ناسیونالیسم در ایران که شکی نیست. ولی با کمی اغماض میتوان گفت ناسیونالیسم در همه دنیا دارد توجه روزافزونی پیدا میکند. نمونه های پرتغالی و چینی وترکیه ای و آلمانی و خیلیهای دیگر را که حتی به عینه دیده ام! به قول یکی از اساتید ناسیونالیسم دین جدیدی است که بشر معاصر آنرا اختراع کرده است. در ضمن هرچه فکر کردم به نکته مثبتی از حمله مغول دست نیافتم. میشود بفرمایید؟
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. بله، درست می فرمایید. اما ناسیونالیسم ایرانی داره به ایرانی ضربه میزنه. این بده. یکیش این که اگر مغول ها حمله نکرده بودن، شاید زبان ایرانی ها، الان عربی شده بود. درضمن کلا من منظورم این بوده که باید تحلیل کنیم و همه جوانب رو ببینیم.

  10. فرشته

    موافقم! از خودم باید شروع کنم، که نه طرفدار سفت و سخت تمدنهای قدیمی، بلکه چهره‌ی متعصب ایران‌پرست شده‌م تازگی. برای خودم مثل یه شیفت صدو هشتاد درجه ست، از آدمی که ایران رو به قصد برنگشتن ترک کرد تا آدمی که حالا از اینجا غایبه.
    به نظرم مشکل اینه که اکثر ما همیشه تفسیر خودمون از وقایع رو داریم و این همیشه به سلیقه مون وابسته‌ست تا قدرت تجزیه و تحلیل منصفانه. در واقع احساساتی با همه چیز برخورد کردنمون (که کاملا بد نیست).
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. میشه در این مورد بیشتر بحث کرد.

  11. محمد صادق سبط الشیخ انصاری

    درود بر شما.
    زدی تو خال آقای نورآقایی. اکثر مردم ما از تاریخ چه میدانند که خیلی از مسائل را عقده کرده اند؟
    عقده دشمنی با اعراب، هیچگاه دنبال علت حمله اعراب نبوده اند در صورتی که اندکی تامل بر نام شاپور ذوالاکتاف مسائل را روشن میسازد یا همانی که شما عنوان کردید، علت حمله مغولها.
    تاریخ را باید خواند، نه آنگونه که در مدرسه با تنفر به آن نگریسته میشد که درس بدی است، بلکه برای آگاهی و عبرت.
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. سپاس.

  12. یک آشنا

    سلام
    داستان معروفی است مربوط به پادشاهی که برایش به ظاهر لباسی دوختند و گفتند هرکس این لباس راببیند حلال زاده است و مابقی حرامزاده. داستان را که می دانید. آن کودکی که ناگهان از میان جمع فریاد زد این که لباس تنش نیست شما هستید! شما با این نوشته دقیقا نقش همان کودک را بازی کردید
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. امیدوارم اینطور بوده باشه.

  13. بهار

    فکر خوبیه.اکثرمون عادت داریم یا به افتخارات گذشتگانمون به صورت افراطی چنگ بزنیم و یا به همسایگانمون و کشورهای دور فکر کنیم و حسرت بخوریم.خوبه که با این نقد کمی واقع بینانه تر به قضیه نگاه کنیم.
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. بله باید دوباره نگاه کنیم به اطرافمون.

  14. مسعود رمضانپور

    درود بر شما

    نقد منصفانه و بدون تعصب بسیار سازنده است به خصوص در این زمان و با این شرایطِ افراط و تفریط. ندیدن معایب ، آنها را از بین نمی برد بلکه موجب خود برتر بینی و خودستایی جاهلانه می شود. با شناخت ضعف و قوت پیشینه و امروز خود می توان راه فردا را روشن دید و افقهای دور پیشرفت را تجسم و ترسیم نمود. با سپاس از تلاشها و دیدگاه های بلندتان.
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. سپاس از شما.

  15. شاهین

    اگر چه ناسیونالیسم مفهومی جدید است اما باید در گذر تاریخ واز دل واقعیات ،مصیبتها ، سختیها و البته افتخارات گذشته بیرون بیاید … این تعریف از ناسیونالیسم به قول شما شجاعت و جسارت می خواهد….
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. زنده باد. دقیقا.

  16. ليلا سعادتي

    سلام
    آدم شجاعی هستی که این ایده به فکرت خطور کرده…تازه مطلب دزدی از اون خانم مسن رو هم قبل از این مطلب خوندم…کلا آرش ِ شجاعی هستی ..
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. شما لطف داری.

  17. عباس محجوب

    سلام
    تاریخی را که به عنوان تاریخ ایران دست کم به عنوان آموزه های آکادمیک تاریخ ایران میشناسیم زیاد و صد در صد نمی تواند به عنوان واقعیت های تاریخی مردم ایران مورد نقد قرار بگیرد .. به دلایل گوناگون .. اولا این که ما خودمان تاریخ مکتوب مستند به جز اندکی کتیبه نداریم .. تاریخی را هم که دیگران برای ایرانیان نوشته اند از نقطه نظر خودشان و دیدگاه آنان نسبت به ایرانیان بوده و البته بیشتر در مورد فرمانروایان ایرانی بوده و نه توده مردم و همان اندک کتیبه های باقی مانده هم نمی توانند فرهنگ و باور همگانی ایرانیان را نمایان سازند .. بنابراین اگر نقدی در مورد تاریخ ایران بشود یا باید بر موارد گفته شده وارد شود یا بر برداشت کلی و تحلیلی ما از تاریخی که در دست داریم و نمی توانیم نقدی بر فرهنگ، اخلاق، روابط اجتماعی و سایر مواردی از این دست ایرانیان داشته باشیم چون اساسا حقایق به اندازه ای در ابهام هستند که با درصدی از خطا هم نمی شود این موارد را به ایرانیان نسبت داد. (البته تاریخ پیش از اسلام) در مورد تاریخ پس از اسلام اوضاع بهتر است و می شود تا حدود زیادی این نقد را اختصاصا در مورد ایرانیان انجام داد.
    خاطره ای از یک بنده خدایی دارم که به عنوان تاریخدان در جلسه ی هم اندیشی!! با موضوع هخامنشی به عملکرد داریوش بزرگ نقدی وارد کرد و کتیبه ی بیستون و گزارش اقدامات سرکوب شورشیان را دارای ابهام عنوان کرد و گفت احتمال دارد که داریوش بر علیه کمبوجیا یا بردیای واقعی کودتا کرده باشد و در کتیبه ها حقیقت را وارونه جلوه داده باشد. آنچنان توسط فرهیختگان!! مورد عتاب و حتا ناسزا قرار گرفت که نشست هم اندیشی ناتمام باقی ماند چون بسیاری از ما ایرانیان و به ویژه آنانی که تاریخ باستان ایران را می دانند بسیار متعصبانه از این تاریخ مبهم جانبداری می کنند و برخی دیگر هم آنچنان بر آن می تازند که اصطلاحا از آن ور بوم می افتند (پور پیرار و پانترک ها و پان قومیت ها). و در نتیجه آنچه در این کنش و واکنش صورت می پذیرد قربانی شدن تاریخ و واقعیت های تاریخی ایران است.
    کلا خیلی حساسیت برانگیزه و به نظرم اگر خواستی وارد این موضوع بشوی باید خیلی شجاعت به خرج بدهی. موفق باشی.
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. کاملا باهات موافقم. خیلی خوب بود این که نوشتی. درواقع من خودم نقد دارم به رفتار داریوش و بر اساس همون کتیبه بیستون.

  18. حسین وفادار

    آرش عزیز سلام
    با اصل بحث مطرح شده کاملا موافقم ولی با مقایسه ای که کردی موافق نیستم.
    جنگ ها همیشه با خونزیزی همراه بودن ولی آیا بعد از تصرف سرزمین های دیگر کشور ها داریوش و چنگیز یکسان عمل کردند؟
    آیا با خونریزی و نابود کردن سرزمین های دیگرف ایرانیان هم فضای رعب و وحشت ایجاد می کردند؟
    البته ما هم نمونه هایی داشتیم در تاریخ خودمان مثل آغا محمد خان و حتی گاهی نادر شاه و ..
    ولی ایکاش در مقایسه انتخاب بهتری می کردی.
    به هر حال از اینکه نوشته هات من رو به تفکر از دیدگاه متفاوت وا میداره ازت ممنونم و دقیقا دست روی مشکل بزرگی گذاشتی.

    موفق باشی
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. حسین عزیز، هر اتفاقی رو باید در موضع، زمان و مکان خودش سنجید. جالب اینه که خودت مثال های خوبی زدی. به هر حال، اگر ما شروع کنیم به نقد بدون تعصب شاید باید دوباره مفهوم ایران و ایرانی رو مورد بازبینی قرار بدیم. خیلی کارهای ناکرده هست. خیلی.

  19. پژمان

    مطلب بالا رو قبول دارم.
    کپی کردم و برای چند جا فرستادم.
    ………………………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. سپاس.

  20. یاشار

    چون از دوران اسلامی دفاع کردم به اون طرف بوم اشاره کردید؟
    من طرفدار اسلام نیستم، فقط سعی کردم واقع بین باشم، اسم اسلام که میاد همه جبهه می گیرن ولی یه نکات مثبتی هم توش هست، مثل همون تاثیرات مثبت حمله مغول که خودتون اشاره کردید، مثل تاثیر مثبت صفویه برای ملیت ایرانی
    اگر هم به نظرتون زیادی از ناسیونالیسم ایرانی انتقاد کردم باید بگم افتخار به چیزی که خودمون هیچ نقشی توش نداشتیم و از اول اجبارا باهاش به دنیا اومدیم قابل دفاع نیست.
    …………………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. کلا میگم رفیق. کلا میگم.

  21. سامیه مهر

    یکروز منم درمورد اینکه فرهنگ مردم کره خیلی پایینه و به رفتارهای ضد اجتماعیشون اشاره کردم دوستی بهم گفت که سیاست فیلم سازان دولتی در سریال سازی تاثیر میزاره بخاطر همین ما مجبوریم فیلم ستایش ببینیم یا فاصله ها الگو باشه دیدم درست میگه اگه کسی بین مردم زندگی نکنه نمیتونه فرهنگشون رو دریابه همین حکایت تاریخ نگاری های ایران باستان هم هست شاید تاریخ نگاری ها صادقانه نباشه شایدم باشه ما همیشه توی نگاشتن و شنیدن و درک تاریخ ناتوانی داشته ایم
    …………………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. سپاس که نوشتید.

  22. یاشار

    اگر هم منظورتون انتقاد من از نفرت ایرانیان از اعراب بوده، به نظر من این نفرت شکل نژادپرستانه داره و باید ازش انتقاد بشه، خلاصه نفهمیدم چرا از اون طرف بوم افتادم، البته اگر واقعا اینجوریه خوشحال میشم که برام توضیح بدید تا متوجه اشتباهم بشم.
    …………………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. برات نوشتم یاشار عزیز، کلا باید حواسمون باشه. و البته شما حواست هست. زنده باشی.

  23. پترو آوان

    به نظر من ما نیاز به نقد خودمان در خیلی از موضوعات داریم. موضوعات مختلف فرهنگی، تاریخی، اجتماعی، آداب و رسوم و …
    ………………………………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. موافقم. نقد صادقانه!

  24. Masi

    میدونین آرش خان، حس می کنم ما شبیه یک تکه اسفنج شدیم، یه چیزایی رفته به خوردمون، یا خوروندن بهمون
    ول کنش هم نیستیم….دقیقا و دقیقا حرفی که شما زدین….

    بنظرم اونجایی که شجاعت به خرج بدیم و خودمونو از هر چی جذب کردیم تو این سالها بچلونیم، می تونیم واقع بینانه تر به این ماجرا نگاه کنیم.

    اتفاقا چند وقت پیش کتابی خوندم با عنوان “چنگیز خان ” تقریبا با هیچ معادله ایی توی مغزم جور در نمی اومد….اما حقیقت کاری به معادله ی توی مغز من قطعا نداره. اینجاست که شجاعت به کار میاد.
    …………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. سپاس که نظرتون رو گفتید.

  25. لیلا

    سلام
    من نمیفهمم چرا هنر نزد ایرانیان است و بس؟
    نمیفهمم چرا به تاریخ ۲۵۰۰ ساله ایران باید افتخار کنم؟
    نمیفهمم جرا باید تاریخ ۱۴۰۰ سال پیش که متعلق به عرب ها هست البته ما ایرانی سهمی ازش داریم اینقدر ارج داده شود؟؟؟

    نمیفهمم چرا می گویندفقط ما ایرانی ها خوبیمو متمدن و عربها بی تمدن و ملخ خور؟؟؟
    و خیلی از نمیفهمم های دیگر….؟؟؟

    حدس میزنم تاریخ کاتبان هر جور بهشون القا کردند نوشتند!!!
    …………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. تاریخ زندگی ما، مثل خود زندگی ما با تعصب و غرور و بی‌خردی همراهه.

  26. سیما

    باور این یکی خیلی بیشتر از هفت سال زمان می‌بره…
    …………………………………………………………………………………………………………..
    جواب: سلام. احتمالا.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *