برگزاری دو رویداد “جشنواره سفرنامهنویسی ناصرخسرو” و “پنجمین جشن راهنمایان گردشگری”، مهمترین دغدغههای شغلی – اجتماعی است که تا پایان سال جاری برای به انجامرساندشان تلاش خواهم کرد.
اما موضوعی که برای سال آینده برنامهریزی کردهام تا اگر با همکاری دوستان و همکاران بتوانیم به بهترین نحو آن را اجرا کنیم، برگزاری همایش “گردشگری ادبی” است. معرفی “گردشگری ادبی”، همانند اهمیت مکتوب کردن سفرها و نوشتن سفرنامه که امیدوارم در برگزاری “جشنواره سفرنامهنویسی ناصرخسرو” نمود پیدا کند، یکی دیگر از مسائلی است که در این دو سه سال ذهنم را به خودش مشغول کرده است. حتی حدود دو سال پیش، موضوع “گردشگری ادبی” را با یکی از کارشناسان معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطرح کردم که البته به نتیجهای نرسید. با این حال اگر در همین سایت جستجو کنید، چند مطلب از بنده در رابطه با “گردشگری ادبی” خواهید یافت.
اما برای برگزاری مراسم، فعلا با چند تن از دوستان صحبت کردهایم و در حال مطالعهی چگونگی برگزاری این همایش هستیم. احتمال میدهیم این همایش در مهرماه سال ۱۳۹۱ و همزمان با هفتهی گردشگری اجرا شود.
جدا معتقدم که رونق یافتن “گردشگری ادبی” به طور صحیح در کشور، علاوه بر منافعی که در گردشگری خواهد داشت، میتواند به معرفی ظرفیت ادبی ایران در میان ادبیات جهان، و همچنین معرفی عنوان “ایران فرهنگی” به جای “ایران سیاسی” کمک قابل توجهی بکند.
بد نیست بدانید، یکی از ایدههایی که برای همایش “گردشگری ادبی” با دوستانمان مطرح کردهایم، برگزاری یک تور ادبی است.
فکر دیگری که به ذهنم خطور کرده و در کنار همایش “گردشگری ادبی” میتواند به رونق اینگونه از گردشگری در کشورمان یاری برساند، اجرای یک مسابقهی “سفر ادبی” است. طرح این است:
با همکاری یکی از شبکههای تلویزیونی در ابتدا فراخون میدهیم که همهی کسانی که قدرت مشاعره دارند، از همهی استانهای کشور ثبت نام کنند. بعد از مشاعرهی اولیه در میان هماستانیها و انتخاب شدن تعدادی از کسانی که در یک استان زندگی میکنند، مسابقه را کشوری خواهیم کرد. کسانی که در این مرحله شرکت میکنند، همه با هم و با همراهی داوران مسابقه به مناطق مختلف کشور سفر میکنند و در حین سفر به هر مکانی که یکی از شاعران ایران در آنجا میزیسته، مشاعرهای را برگزار میکنند. اما شرایط این مسابقه طوری است که شرکتکنندگان فقط میتوانند اشعارشان را از شعرهای شاعر یا شاعرانی که در آن شهر میزیستهاند (یا به دنیا آمدهاند)، انتخاب کنند. به طور مثال وقتی این گروه در شهر تبریز هستند فقط میتوانند از اشعار پروین و شهریار برای مشاعره استفاده کنند و به همین ترتیب در منطقه خراسان باید از اشعار فردوسی و خیام برای مشاعره استفاده کنند.
بهنظرم اگر این سفر و مشاعره، از طریق تلویزیون پیگیری شود، مخاطبان خوبی خواهد داشت. مردم با تماشای این برنامه نه تنها با اماکن گردشگری ایران به طرز تازه و دیدی نو آشنا میشوند، بلکه با فرهنگسازان سرزمینشان بیش از پیش خو میگیرند.
ساخت فیلم مستند از کل ماجرا نیز هیجانانگیز مینماید. میتوان این برنامه را هرساله اجرا کرد و یک عنوان یا یک لقب به مشاعرهکنندهی برتر اهدا کرد و …
ابن برنامه میتواند چاشنیها و فواید جالب توجه دیگری هم داشته باشد. به طور مثال، مراسم شاهنامهخوانی و نقالی (که حالا ثبت جهانی شده و از نظر یونسکو نیاز به حفاظت جدی دارد و این برنامه میتواند کمک قابل توجهی برای حفظ این میراث باشد)، معرفی ادیبان و شاعران قدیمی و معاصر هر منطقه (که میتواند به حفظ ادبیات بومی و لهجههای محلی کمک کند)، معرفی ادبیات موسیقیایی هر منطقه، زندهکردن هنر گوسانهای پارسیگو، معرفی و زندهسازی نوروزیخوانی، معرفی لالاییهای هر منطقه و …
پینوشت:
۱- اگر کسی برای اجرایی کردن این ایده، میتواند کمک کند، لطفا خبرم کند.
۲- میتوانید خبر برگزاری “همایش ادبی” را با جستجوی این عنوان در اینترنت جستجو کنید.
دیدگاه‌ها
سلام. چه طور و چه کمکی میتونیم کنیم؟
……………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس. اول بیا ببینیم کی هستی، بعد در این رابطه با هم حرف می زنیم.
درود
خوشحال می شوم اگر بتونم یه گوشه از این ایده رو بگیرم.
در خدمتم.
…………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سپاس.
سلام. ایده کمک گرفتن از تلویزیون و مستند ساختن خوبه شاید چون تا حدودی زوایاش برام مشخصه. اما به نظرم برای شروع، ماجرا رو یکم محدود کن. مثلا گردشگری ادبی در شیراز. نیشابور. یا هر شهر دیگه ای که برای شروع، بهتر بشه توش جولان داد. با این طرح گسترده ای که نوشتی چندان موافق نیستم و به خصوص با اون بخش که در هر شهر مشاعره فقط با اشعار شاعران همون شهر باشه. به نظرم اصل طرح محدود باشه قابل کنترل تر، اجرایی تر و مهمتر از همه کم هزینه تره. فک کن برای یک همایش باید با چند مسوول توی چند شهر جلسه بذاری؟!
…………………………………………………………………………………….
جواب: سلام به تو. هرچی باشه تو در این زمینه ها صاحب نظری. بنابراین از تو و دوستان دیگر برای بهتر شدن موضوه و نوشتن طرح باید کمک بگیریم.
سلام
سایت و ایده های بسیار جالب و پرمحتوایی دارید
بیشتر سر میزنم
خواستم بگم برای آشنایی – فعلا
………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس.
سلام
ایده جالبی است ، چرا که یکی از معدود برنامه های قابل تحمل تلویزیون برنامه مشاعره شبکه آموزش است .
حفظ اشعار توصیفی جاذبه های شهر های مختلف ، سرودن شعر در رابطه با سوژهای گردشگری و یا اطلاعاتی از ادیبان بومی هم می تواند موضوع مسابقه باشد.
از شورای گسترش زبان فارسی هم شاید بتوان کمک گرفت.
به شهر های فارسی زبان خارج از ایران هم می توان فکر کرد!
سپاس
…………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس از شما.
سلام
خیلی کارهای دیگه میشه برای گردشگری ادبی انجام داد. به طور مثال میشه مسابقه مشاعره در شهرهای مختلف رو کنار آرامگاه شاعران اون منطقه اجرا کرد که مردم این مکانها رو بشناسن یا مثلا شرکت کنندگان لباسهای محلی اون منطقه را بپوشن و غیره
ایده خیلی خوبیه
………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس.
سلام.
اگر مطلب تکمیلی داره، چیزی که جزی تر ایده رو شرح بده، ایمیل کن برام لطفن.
………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سعی می کنم طرح نهایی رو در سایت بزارم.
با سلام واحترام
اینجوری طرح موفقی نمیشه.نبرس چه جوری موفق میشه که نمیدونم.من فقط مزه کردم خام است
…………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. شاید.
سلم
آرش خان ایده هایی که میدین فوق العاده اند…و امیدوارم کسی تو این مملکت بین مسولین پدا بشه و به ایده های شما شکل عمل ببخشه…نمیدونم آیا واقعا تو کل سازمان دستندرکاران گردشگری به اندازه خود تنهای شما به فکر خلق زیمنه های زیبا و جدید در امر گردشگری هستند یا نه…من که فکر می کنم نیست…با توجه به ادبیات فوق العاده ای که داریم هنوز برنامه خاصی تو زمینه گردشگری انجام نشده…افسوس
از اینکه ایده هاتو با ما در میان میذاری واقعا ممنونم…اگه عملی شه واقعا فوق العاده خواهد بود.
در مورد دو تا ایده فوق العاده تون که جشنواره سفر نامه نویسی و جشن روز راهنمایان باشه خوشحالم که تونستید عملیشون کنید..واقعا افتخار جامعه گردشگری هستید.سالهای سال سلامت و موفق باشید
……………………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس لیلا. به امید موفقیت شما.
اولی رو بی زحمت پاک کنین..این کیبورد امروز با من نا سازگاری میکنه
………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. اطاعت شد.
سلامی چو بوی خوش آشنایی. فکر کنم نام چیزی که من به سودای آن تا کنون سفر کرده ام می تواند گردشگری ادبی باشد. ولی با جا دادن مشاعره بعنوان محور اصلی در آن مخالفم. چون مشاعره حرام کردن شعر است و بیش از آن که به ذوق و توانایی ذاتی مربوط باشد با انگیزۀ به سوی جایزه شتافتن در ارتباط است. خوشبختانه میل ادبی در هم میهنان ما آنچنان قوی است که نیازی به ابداع مسابقه ندارد. گردشگری ادبی با همراهی یک تیم متشکل از ادیب، مورّخ، باستان شناس و مردم شناس خودبخود اتّفاق می افتد. محورهای آن ، چنان که در سفرهای ما نمود پیدا کرده عبارتند از
۱) بازدید از محلهایی که در دیوان شعرا از آنها نام برده شده: مثلاً وقایع شاهنامه کجا اتفاق افتاده و….
۲) بازدید از مکانهایی که الهام بخش شاعران بوده اند: گلستانۀ سهراب، آب رکناباد حافظ و…
۳) آشنایی با محیط زندگی شاعر در ادوار گذشته: خیام چه مسیری را می رفته که اینقدر از کارگاههای کوزه گری می گفته است یا….
۴) بازدید از نمادهایی که در ادبیات ما کارکرد فراوان دارند و بحث پیرامون آنها: مثلاً در سفر خوزستان پس از بازدید از مزارع نیشکر هفت تپّه بحث گسترده ای پیرامون نی، کلک، خامه، نیشکر، شکر سرخ، پانیذ، قند مکرّر، نیستان و … درگرفت.
۵)خواندن اشعار مربوط در محیطهای مناسب و تداعی کنندۀ آن مثلاً در بازار دزفول یکی از همسفران ما با ورود به دکانی که وسایل زورخانه را می فروخت بخشی از اشعار شاهنامه را به سبک زورخانه ای خواندند که تماشاچی زیادی هم جذب شد.
۶) استفاده از راهنمایانی که با هنر و ادبیات و فرهنگ عامۀ آن منطقه آشنا هستند. به لطف دوستان پژوهشگر در بسیاری از سفرهای ما این موهبت جاری بوده . در اینجا جا دارد از آقای سلطانعلی در شاهرود، آقای آزادپور در ماهان، آقای شاه حسینی در تفرش، آقای انوری در گنبد قابوس و بسیاری دیگر از اساتید تشکّر کنم.
۷) بازدید از موطن و در صورت امکان بازدید از خانۀ شعرا مثل شهریار و پروین اعتصامی در تبریز، … و حتی خانۀ منسوب به نظامی در روستای تاء تفرش و خانۀ منسوب به فردوسی در روستای پاژ مشهد.
۸) بازدید از مکانهایی که پاتوق ادیبان بوده است مثل کافۀ نادری تهران که پاتوق صادق هدایت و مینوی و … بوده است.
۹) خاکبوسی شعراء وادیبان که وصل معنوی ایجاد می کند و خودبخود همۀ آن سفر را تحت الشعاع آن بزرگ قرار می دهد.
۱۰) اسکان در اقامتگاههای بومی با فضای سبز زیبا و فرصتی برای گردهماییهای شبانه در آن مکانها که خودبخود باعث شکوفایی ذوق میهنی و ادبی خواهد شد.
۱۱) همراه داشتن کتابهای کوچک و ترویج فرهنگ آن میان همسفران بویژه در قطار فرصت بسیار خوبی برای تشکیل محفل ادبی است.
۱۲) دنبال کردن همایشهای ادبی و جشنواره های موسیقی و ترویج فرهنگ استقبال از این برنامه ها.
۱۳) ۸۰% سفر از باغ همسفران بر می دهد. انتخاب همسفر علاقه مند شرط اوّل گردشگری ادبی است.
۱۴) آشنایی با شاعران و ادیبان گمنام و شرکت در محافل ادبی هر منطقه
۱۵) شاید بعداً موارد دیگری را اضافه کنم.
……………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سپاس فراوان از ایده پردازی. اما چرا فکر کردید که “مشاعره” محور اصلی این همایش خواهد بود؟ اصلا و ابدا چنین نیست. آنچه که نوشتم، حاشیه ای از ماجراست که نقش تلنگر را بازی می کند. هنوز حتی طرح اصلی را اینجا ننوشته ام که البته به زودی انجام خواهد شد. ما بر روی اهداف و محورهای همایش فکر کرده ایم و هم اکنون در حال بررسی و تجدید نظر و نوشتن پروپوزال هستیم که به زودی تقدیم می شود. باز هم سپاس و به امید موفقیت.
سلام استاد عزیز ، من هم می توانم در این راستا کمک و همراهتان باشم بگویید چه کنیم،از دریار ارگان(بهبهانم)
………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. لطفا با بچه های خوزستان هماهنگ بشید.
استاد، به جرات میگم که قدر شما رو نمی دونن!
یک تکه جواهرین شما، با این اندیشه و ایده های ناب، باور کنن که میشه این صنعت و البته پتانسیل ادبیات فارسی رو متحول کرد واقعا پیوند معنادار و بی نظیری هست.
یکی از قشنگترین و شدنی ترین ایده هاتون هست .
………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس از توجه و محبت شما.
سلام چگونه می توانم با شما ارتباط برقرار کنم؟
………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. ایمیل: nooraghayee@gmail.com