کلیات لایحه تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با حضور ۲۰۵ نفر از نمایندگان مجلس در جلسه مورخ ۲۶/۱۰/۱۳۸۰ مورد بررسی قرار گرفت و تصویب شد. سوال این است که امروز چه چیزی تغییر کرده است که قرار است سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را دوباره از هم منفک کنند؟
در سال‌های نه چندان دور، دولت وقت به دلیل اهمیت هر دو مقوله میراث فرهنگی و گردشگری تصمیم گرفت که لایحه تشکیل سازمان “میراث فرهنگی و گردشگری” را به تصویب برساند و از این طریق ساختار سازمانی و جایگاه تشکیلاتی میراث فرهنگی و صنایع دستی را در سازمان اداری کشور ارتقا دهد.
توجیه تصویب لایحه به این دلیل بود که: “در طول سالیان گذشته به دلیل حجم برنامه‌ها، ماموریت‌ها، وظایف و فعالیت‌های بسیار متنوع و متعدد تخصصی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به طور شایسته به میراث فرهنگی کشور توجه نشده است. بنابراین این بخش در زیر سایه سنگین فعالیت‌های فرهنگی و هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد غفلت واقع شده بود… بنابراین پاسداری از میراث تمدنی و زمینه‌سازی برای بازدید بین‌المللی از این میراث، ایجاب می‌کرد تا یک سازمان جدید در سطح معاونت ریاست جمهوری فراهم شود تا مسئولیت‌ها و ماموریت‌های زمین مانده به این سازمان واگذار شود.”
دز آن زمان، به نظر نمایندگان موافق تصویب لایحه، “تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یک وظیفه ملی، دینی و فرهنگی بود.”
موافقان تصویب لایحه بر این عقیده بودند که: “مگر می‌شود برای فصل فرهنگ و هنر و گردشگری که جزو موضوعات درجه اول هستند، یک سازمان درجه ۳ بگذاریم، باید متناسب با شان میراث فرهنگی و نیازهای گردشگری یک سازمان قوی با یک مدیریت ممتاز در کشور ایجاد کنیم.”
موضوع دیگر این است که این لایحه وقتی از طرف دولت به مجلس فرستاده شد با عنوان “سازمان میراث فرهنگی و گردشگری” بود ولی بعد از این که بحث‌های مفصلی در کمیسیون مشترک بررسی لایحه صورت گرفت، نهایتا با دولت مشورت شد و دولت پیشنهاد تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را مطرح کرد.
وزارت میراث فرهنگی و گردشگری تشکیل نشد اما اکنون سازمانی با نام “میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وجود دارد که با وجود نقص‌ها، برای انجام ماموریت‌هایش تلاش‌های قابل توجهی انجام داده است و می‌دهد.
سوال این است که آیا نسبت به هفت سال پیش، اهمیت میراث فرهنگی و گردشگری کم شده است که دوباره قرار است این سازمان نوپا را به سطح پایین‌تری انتقال دهیم؟ آیا امروز وظایف و فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمتر از پیش شده است که می‌تواند سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را زیر پوشش بگیرد و در پیشبرد اهداف آن موثر واقع شود؟ آیا امروزه در ذهن مردم و نمایندگان مجلس، میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی، دیگر جزو موضوعات درجه اول قلمداد نمی‌شوند؟
و سخن آخر این‌که، آیا این درست است در دنیایی که مباحثی همچون میراث جهانی (که خود شامل میراث طبیعی و میراث فرهنگی و میراث در خطر می‌شود)، میراث معنوی و حافظه جهانی برای اهمیت دادن به میراث بشری مطرح است و سفر کردن جزو حقوق بشر محسوب می‌شود، ما به جای این‌که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را تا سطح وزارت‌خانه بالا ببریم، آن را نادیده بینگاریم و به سال‌های گذشته رجعت کنیم؟
آرش نورآقایی
دیدگاه‌ها
سلام
مشابه این نقد قطعا این روزها هم جذابیت داره
اما واقعا وزارتخونه متولی مسئولیتهای بالاتر از یک سازمانه یا فقط جیب بزرگتری داره؟…
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سپاس از ارائه نظر.