عنوان طرح: فرش ایرانی، گل ایرانی، باغ ایرانی
طرح:
موسم گل در شهر کاشان، اردیبهشت ماه است. در این ماه گردشگران بسیاری از این شهر بازدید میکنند. بنابراین با اجرا کردن طرح زیر میتوان این شهر را نه تنها در میان ایرانیان، بلکه در عرصهی بینالمللی مطرح کرد تا به عنوان یک قطب گردشگری بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
هدف این است که در اردیبهشت ماه (موسم گل و گلابگیری در شهر کاشان)، با گلهای محمدی و سایر گلهایی که به رنگهای مختلف در باغهای کاشان میرویند، به ابعاد تقریبی یک زمین فوتبال، یک فرش با مضمون باغ ایرانی و نمادهای به کار رفته در سنت فرشبافی کاشان، طراحی و اجرا شود.
این فرش عظیم که با گُل طراحی، و بر روی زمین (کویر) پهن میشود، قابلیت جذب گردشگران بسیاری را خواهد داشت و هر ساله میتواند اجرا شود.
بدیهی است که در کنار طراحی این فرش، میتوان اقدامات دیگری از قبیل برگزاری جشنواره غذا و نوشیدنیهای طبیعی، صنایع دستی، پیشههای در حال فراموشی و … برای معرفی ابعاد مختلف فرهنگ مردم و شهر کاشان انجام داد.
کاشان به دلایل زیر برای طراحی فرش با گلهای محمدی و سایر گلها، مناسب است:
۱- سنت فرش بافی دارد.
۲- باغ ایرانی دارد.
۳- باغ گل و مراسم گلابگیری دارد.
هر سه مورد فوق، قابلیت ثبت در میراث جهانی را دارند:
۱- سنت فرش بافی کاشان قبلا و در سال ۲۰۱۰ با مضمون زیر، به عنوان میراث معنوی جهانی در یونسکو به ثبت رسیده است:
مدتهاست کاشان، مرکز بافت فرشهای زیباست… فرایند فرشبافی با ایجاد یک طرح از میان سبکهای متفاوت شامل طرحهای گل، برگ، شاخه، حیوانات و … آغاز میشود. تار و پودهای نخی یا ابریشمی بر روی دار بافته میشوند. خواب فرش با گرهزدن پشم یا نخ ابریشمی به تار، با گره مخصوص فارسی ایجاد میشود. سپس ردیفی از پودهای بافته شده در یک جا نگه داشته و به وسیله شانه ضربه زده میشود. گره فارسی یا گره نامتقارن، با ظرافت بینظیری در کاشان به کار برده میشود به طوری که گرهها در پشت فرش به زیبایی و به صورت یکنواخت مشخص هستند. تنوع رنگ در فرش کاشان به دلیل تنوع رنگهای طبیعی به کار گرفته شده در آن از جمله: ریشه گیاه روناس، پوست گردو، پوست انار و برگ درخت انگور است. فنون سنتی فرشبافی کاشان از مادربزرگها و مادران به دختران انتقال داده میشود. همچنین مردان هم فنون طراحی، رنگرزی، پشم زنی، برپا کردن دار و ساخت ابزار فرشبافی را یاد میگیرند.
۲- چنانکه از خبرها برمیآید، ثبت سبک طراحی باغ ایرانی به عنوان یکی از میراث تاریخی جهانی در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار دارد.
۳- مراسم گلابگیری کاشان نیز، با توجه به قدمت و اصالت و آداب و رسومی که در بطن آن وجود دارد قابلیت ثبت در میراث معنوی جهانی را دارد.
ظرفیت شهر کاشان برای اینکه به عنوان قطب گردشگری مطرح شود:
– حضور تپه سیلک با قدمت ۸۰۰۰ ساله به عنوان یکی از مهمترین و قدیمیترین تپههای باستانی در ایران
– حضور باغ فین کاشان به عنوان یکی از زیباترین باغهای ایرانی
– وجود بیش از ۱۰ خانه تاریخی زیبا و قابل بازدید به عنوان خانهی ایرانی
– نزدیکی به کویر (به طور مثال کویر مرنجاب)
– نزدیکی به شهر زیرزمینی نوشآباد. شهر زیرزمینی نوشآباد یکی از منحصر به فردترین آثار تاریخی و جاذبههای بینظیر در ایران است که در حد و اندازههایش مورد توجه قرار نگرفته است.
– نزدیکی به روستاهای قمصر، نیاسر، مشهد اردهال، برزُک، ابیانه و … که هر کدام ویژگیهای جالب توجه خود را دارند و انواع گردشگری را میتوان برای هر یک از آنها تعریف و اجرا کرد.
– مراسم گلابگیری
– وجود آثار تاریخی، صنایع دستی، پیشهها و سبک زندگی مردم در این شهر و نقاط اطراف.
آرش نورآقایی
پینوشت:
بنده این طرح را چند سال پیش در روزنامه همشهری مطرح کردم ولی مورد توجه قرار نگرفت. اکنون موضوع کمی مهمتر شده، چراکه سنت فرشبافی کاشان ثبت جهانی شده و بنده مطمئنم بسیاری از کاشانیها از این موضوع خبر ندارند.
به عقیده بنده، این طرح ارتباط هماهنگ میان فرش ایرانی، گل ایرانی، باغ ایرانی، سنت ایرانی، شهر ایرانی و نگرش ایرانی را نمایش میدهد.
امیدوارم دوستانی که به سودمند بودن این طرح اعتقاد و همچنین توانایی دارند، برای اجرایی شدنش به هر طریقی که میدانند، کمک کنند.
دیدگاهها
سلام
فرش ایرانی گل ایرانی خانه ایرانی باغ ایرانی جوان ایرانی…ایرانی ایده زیبایی است البته اگه…. اجازه دهند.
………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. منتظر “اگر” نمی شوم. کارم را انجام می دهم.
بنام خدا
در فرش ایرانی ؛ هر گره روایتگر داستانی ست . داستانی از نقش آفرینی فکورانه ی سر پنجه ؛ در عین دغدغه های از جنس زندگی ذهن هنرمند بافنده .
در حین پژوهشی که برای تعیین خط و ربط فیلمنامه ای مستند با موضوع هنر بافت در دست داشتم به نکات جالب توجهی که شاید در هنگام گفتگو پیرامون فرش ایرانی کمتر به آن واقف باشیم ؛ بر خوردم.
مثلا اینکه نوعی فرش در سرزمین های زاگرس نشان بختیاری بافته می شود که ” بی بی بف ” نام دارد و وجه تسمیه اش اینست که به علت استفاده از مواد اولیه ی گران قیمت در بافت آن ؛ فقط زنانی در ایل و روستا که دارای تمکن اقتصادی بالا ( جهت تهیه ی مواد اولیه ) بوده اند و در فرهنگ بختیاری با عنوان ” بی بی” شناخته میشوند قادر به بافت آن بوده اند. گفته میشود که این نوع فرش یا قالی امروزه گویا مرکزیت بافتش در ” الشتر” میباشد.
یا فرشی موسوم به ” قالی چهار رنگ ” که طرح و مختصات بافت آن ؛ از ذهن یکی از بزرگان بختیاری که اسمش حالا خاطرم نیست تراویده و به علت استفاده ی انحصاری از چهار رنگ در بافت آن ؛ به فرش چهاررنگ معروف شده است .
تارنمای “اطلاع رسانی فرش ایران” متعلق به پژوهشکده هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی نیز ارائه دهنده ی دانستنی های خوبی در خصوص فرش و سایر دستبافته های سنتی ایران میباشد که مطالبش را مفید یافتم. موفق باشید/یاحق
………………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. سپاس از شما.
کاشان می تونه روزی به یکی از قطبهای قوی گردشگری ایران تبدیل بشه
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. موافقم.
آرش عزیز
این نوشته را خواندم و از ته دل امیدوارم بتوانم پروژه ای بر اساس ایده ات آماده کنم و همین جا قول می دهم که اگر این داستان به سرانجام برسد مدارکش اول از همه برای این وبلاگ ارسال شود.
…………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام دختر، با این اسم قشنگت. ارادتمندم و به امید موفقیت تو.
سلام چند خطی از مطلبو که راجع به شهر کاشان بود خوندم ممنون.
……………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. موفق باشید.
در کار گلاب و گل در واقع!
بعد از کتاب اهل کاشانم، این ایده ی شما از واقعی هم واقعی تر بنظر می رسه.
……………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. لطف شماست.