نام «تخت جمشید» و «تخت سلیمان» ما را به یاد مکان‌های تاریخی کشورمان می‌اندازد. به غیر از اینها، مکان‌های دیگری در کشورمان وجود دارند که با واژه‌ی «تخت» شروع می‌شوند: تخت طاووس، تخت علیا، تخت کبود، تخت ملک و …
اما «تخت اردشیر» یا «تخت تاقدیس» (تخت کاووس) نام مکان نیستند، بلکه به موسیقی مربوط می‌شوند و نام یکی از الحان سی‌گانه باربد هستند. از آنجا که ما یک نوع نمایش همراه با آواز به نام «تخت حوضی» هم داریم، گفتم شاید بد نباشد ببینیم آیا رابطه‌ای میان موسیقی و مکان‌هایی که با واژه تخت شروع می‌شوند وجود دارد یا نه؟
این موضوع را به این خاطر گفتم که برخی معتقدند مکان‌های اورمیه، ورامین، اورامان و اورامه (یکی از توابع جوشقان) که تقریبا همگی هم‌ریشه به نظر می‌آیند، از مکان‌هایی هستند که موسیقی در آنها موضوع مهمی بوده و رونق داشته. از اهمیت موسیقی در اورامان و اورامه خبر داریم و می‌دانیم که اورامی (هورامی)، موسیقی مربوط به کردستان است و اورامَن “نوعی از خوانندگی است که خاصه‌ی فارسیان است و شعر آن به زبان پهلوی است.” قابل ذکر است که واژه‌های رام، رامی، رامین، رامتین و رامنین هم به نوعی با موسیقی در ارتباطند.
پی‌نوشت: مهدی فتوحی من را متوجه اشتباهم در تعبیر واژه‌ی «تخت حوضی» کرد. لطفا در بخش نظرات بخوانید.
دیدگاه‌ها
گوشه ای است در ابوعطا به نام ” رامکلی”. همه ی اینها درست اس اما تخت حوضی ربطی به این ها ندارد. تخته حوضی تخت حوضی نیست. تخته است به معنای چوب. زیرا در این نوع نمایش چون صحنه ی اجر نبوده روی حوض ها را تخته می گذاشته اند تا بتوانند مکان مناسبی برای اجرا داشته باشند. من یک سوژه ی تحقیق دارم. ما در کدام شهرها تکیه یا پهنه داریم و بررسی نوع معماری آنها برای بررسی نوع معماری آمفی تئاترهای سنتی ایانی یک موضوع مهم ست. در تهران و سمنان را من دیده ام. در تهران در راسته ی بازار تجریش و در سمنان در محله ی پهنه ی بازار است. تکیه یمعاون الملک شیراز هم هست که منندیده ام. این می تواند شروعی باشد برای یک پژوهش بس جذاب. هم از لحاظ معماری. هم نقاشی. هم تئاتر و هم مردم شناسیو هم موسیقی و همصحنه آرایی.
دوست عزیز ..آقای فتوحی …تا آنجا که من می دانم تکیه معاون الملک در کرمانشاه است …نمی دانم تکیه ایی با این نام در شیراز هم هست یا خیر ..فقط لازم دیدم ..این نکته را اضافه کنم..موفق باشید.
فک کنم تکیه معاون الملک توی کرمانشاهه . یه دوست کرمانشاهی تو خوابگاه داشتم دیگه .