اردیبهشت (arta+vahišta) را لفظاً «بهترین راستی» معنی کردهاند. وقتی آغاز اردیبهشت روز «آدینه» باشد، بهترین راستی را فقط پای یک منبر میتوان شنید؛ «منبر بلبل»
«سعدی» که از قضا روز اول اردیبهشت را به نام او سند زدهاند، چنین میفرماید:
اول اردیبهشت ماه جلالی / بلبل گوینده، بر منابر قضبان (قضبان به معنی شاخههای درخت است)
آری، امروز روز گلستان و بوستان است. در این رابطه «مسعود سعد» که حروفِ نامش چندان هم از «سعدی» کم ندارد، چنین میسراید:
اردیبهشت روزست ای ماه دلستان / امروز چون بهشت برین است بوستان
حافظ نیز در غزلی که در آن به اردیبهشت هم اشاره میکند، در همان بیت اول میفرماید:
کنون که میدمد از بوستان نسیمِ بهشت / من و شرابِ فرح بخش و یارِ حورسرشت
حافظ شیرازی است و ۱۵ اردیبهشت، روز شیراز. اردیبهشت هم با شیراز زیباست و شیراز در اردیبهشت پُرناز. در یک کلام شیراز در اردیبهشت اقبالش بلند است و شاید به همین دلیل است که «بلند اقبال شیرازی» در بیتی چنین سروده:
ای بلبل بی دل منال آخر گلت پیدا شود / اردیبهشت آید ز نو وز سر جهان برنا شود
صحبت از شیراز و اردیبهشت شد و البته بهار، اما اصفهان هم به قول ملکالشعرا بهار، چنین است:
آمد اردیبهشت، ای ساقی / اصفهان شد بهشت، ای ساقی
دیگر اینکه، واژهٔ «جلالی» (که در بیت بالا از سعدی ذکرش به میان آمده) یا به عبارت بهتر «تقویم جلالی» همواره با نام «خیام» به خاطر میآید. خیام خود در «نوروز نامه» در رابطه با اردیبهشت چنین آورده است:
«این ماه را در اردیبهشت نام کردند یعنی این ماه آن ماهست که جهان اندر وی ببهشت ماند از خرمی.»
جالب اینکه ۲۸ اردیبهشت نیز روز خیام است.
دیدگاهها
رویارویی با رؤیاها را به خاطر بسپارم یا کاوش در ایکاشها را؟
میدانم اولی بیشتر مجال رخصت دارد
اما
همین دم که نسیمِ تورّق دلواژهها، شبنم ذوق بر پوستم نشاند، یادِ آن دم که سالی پیش از شوق زایش پیروزمندانهی «ایران» بر خاطرهامان نشست بر دریغم افزود.
……………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سنگین بود.
چه زیبا این سه را که در یک جمع شده اند بیان کرده اید.
………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. سپاس.