میراث معنوی: هنر نمایشی و آیینی تعزیه

میراث معنوی ایران ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو

سال ثبت: ۲۰۱۰
تعزیه هنری نمایشی و آیینی است که وقایع مذهبی، داستان‌های تاریخی، اساطیر و قصه‌های عامیانه را بازگو می‌کند. هر اجرا دارای چهار عنصر است: شعر، موسیقی، آهنگ و حرکت. بعضی اجراها از صدها نقش مختلف تشکیل شده‌اند که شامل شخصیت‌های تاریخی، مذهبی، سیاسی، اجتماعی، ماوراء طبیعی، واقعی، خیالی و فانتزی می‌باشند. تعزیه انواع مختلف و هر کدام موضوع، لباس و موسیقی مخصوص به خود را دارد. این نمایش‌ها در سکوهایی بدون نورپردازی و تزیین اجرا می‌شوند و سرشار از نمادها، آداب، اصول و نشانه‌هایی هستند که برای تماشاچیان ایرانی قابل درک است. بازیگران تعزیه همواره مرد هستند و نقش‌های زنان را هم بازی می‌کنند و اغلب، افرادی مبتدی هستند که از طریق دیگری امرار معاش می‌کنند و تنها برای برخورداری از اجر معنوی به ایفای نقش می‌پردازند. از آنجایی که تعزیه نقش مهمی در فرهنگ، ادبیات و هنر ایرانی دارد، بسیاری از ضرب المثل‌ها هم ریشه در این نمایش‌های آیینی دارند. این اجراها با حفظ سنت‌های قدیمی، فرهنگ ملی و اساطیر ایرانی، باعث ارتقا و تقویت ارزش‌های دینی و معنوی، ایثار و دوستی می‌شوند. تعزیه همچنین نقش اساسی در حفظ صنایع مربوطه ازجمله دوخت لباس، خوشنویسی و ساخت ابزار دارد. انعطاف این هنر منجر به تبدیل آن به زبان عمومی برای جوامع مختلف، تقویت ارتباطات، وحدت و خلاقیت شده است. هنر تعزیه از استاد به شاگرد منتقل می‌شود.

ترجمه: سمیه مهدوی نیا

دیدگاه‌ها

  1. مريم

    با سلام،

    در تعزیه آنچه که برای من به شخصه جالب است نقالی یا همان narration‌ است که در آن مونولوگ یا تک گوئی اهمیت دارد. در تک گوئی فرد در مرکز اجرا قرار میگیرد و این چنین است که واکاوی درونی فرد صورت میگیرد با بیان آنچیزی که انسان ( امروزی) نمیتواند با دنیا مطرح نماید. پس در اینجاست که برای من شباهت و تفاوتی با تأتر امروز پیدا میکند. هر دو، تأتر امروز و تعزیه (به طور کلی و نه امروزی و پیشین)در میان مردم انجام میشوند گواینکه تعزیه در فضای باز است. ضمناً در تأتر امروز نیز همچون تعزیه بازیگران مردم را مخاطب قرار میدهند. از نقطه نظر تک گوئی نیز در کل شبیه اند یعنی در تأتر امروز نیز همانند تعزیه با مردم ارتباط برقرار میشود حال آنکه در تأتر امروز با ایجاد ارتباط میخواهند بگویند که نمیشود ارتباطی چند با دیگران برقرار نمود و اینچنین حس تنهایی فرد را مینمایند در تعزیه این ارتباط برقرار میشود و قرار نیست معنای تنهایی دهد بلکه روایت اهمیت می یابد.
    اما منظور شما را در این متن از آهنگ درک نکردم منظور آهنگ کلامی یا همان intonation است یا موسیقی؟ که اگر اولی باشد عنصر مهمی نباید باشد که در اجرای هر متنی به کار میرود و اگر دومی باشد که شما به عنوان عنصر دوم به آن اشاره نموده اید.
    …………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. این متن یک خلاصه نویسی از برخی از منابع است. بنابراین احتمالا یا بنده خوب درک نکردم یا مطلب خوب انتقال داده نشده است.

  2. سوزان

    سلام،ممنون از شما و خانم مهدوی نیا،اطلاعاتِ خوبی بود.
    …………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. سپاس از شما. سفر خوش گذشت؟

  3. سیما سلمان‌زاده

    برام‌ جالبه که صنایع دستی اغلب صنعت پایین‌دستی تولیدات دیگرند، حتی محتوای آیینی.
    جا داره هنوز هم به جای سرمایه‌گذاری روی اینهمه صنایع پایین‌دستی مخرب، روی صنایع دستی کار بشه.
    ……………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. سپاس بابت اظهار نظر.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *