مسیر سفر از «آستارا تا مخدومقلی»

این متن را در بهمن ماه سال قبل برای مجله‌ی «سرزمین من» نوشتم که هم‌زمان با نوروز ۸۹ به چاپ رسید و حالا به عنوان یک مسیر سفر در این سایت قرار می‌دهم.

از آستارا تا مخدومقلی
در این مسیر پیشنهادی، هموطن ایرانی ما از سه استان کشور عبور می‌کند، در حالی‌که در هر قدم چشم به دریای مازندران دارد و کوه‌های ستبر البرز را در کنار. او دل به جنگل‌های سرسبز هیرکانی خواهد سپرد و با مردم آذری و گیلک و مازنی و ترکمن هم‌کلام و با لهجه‌ی تالشی و سبک زندگی گالشی آسنا خواهد شد.

سفرمان را از آستارای ایران شروع می‌کنیم. می‌گویم آستارای ایران، چراکه در آن طرف‌مرزها و در کشور آذربایجان نیز، مکانی به نام آستارا هست که توسط رود آستاراچای از هم جدا شده‌اند. ساحل آستارا مکان خوبی است برای انرژی گرفتن تا سفری چند روزه را آغاز کنیم و خرید در بازار مرزی شهر نیز خالی از لطف نیست. از آستارا و از جاده‌ی ساحلی به سمت لیسار می‌رویم. در لیسار امکان استفاده از پلاژهای خانوادگی و برپاکردن چادرهای سفری مهیاست و می‌توان از تفریحات دریایی بهره برد و حتی شبی را در این‌جا اتراق کرد و گوش به آهنگ دریا سپرد.
از لیسار به سوی تالش (هشتپر) و اسالم می‌رویم. می‌توانیم این مسیر را تا رضوانشهر ادامه دهیم. اما اگر می‌خواهیم یکی از زیباترین مسیرهای فرعی این سفر را دریابیم باید دل به جاده‌ی اسالم – خلخال بسپاریم و در میان درختان بلند انبوه به یکی از قهوه‌خانه‌های میان راه سر بزنیم، اندکی بنشینیم و یک کاسه آش دوغ داغ را مزه‌مزه کنیم.
از رضوانشهر هم می‌توان به ارتفاعات و ییلاق زیبای ماسال رفت و هم می‌توان از طریق صومعه‌سرا و فومن به دیدار روستای ماسوله و قلعه‌ی رودخان شتافت.
در مسیر اصلی‌امان، مرداب انزلی را در پیش داریم. می‌توان سوار قایق شد و به دریا رفت و خنکای بهار تازه از راه رسیده را بر سر و صورت حس کرد. اقامت شبانه در پلاژهای بندرانزلی بعد از دیدار از کشتی‌های پهلوگرفته در بندر، توصیه می‌شود. 
جاده‌ی ساحلی را در پیش می‌گیریم و از کیاشهر و رودسر و چابکسر، خودمان را به رامسر می‌رسانیم. اگر هم زمان بیشتری داریم می‌توانیم از شهرهای رشت و لاهیجان بازدید کنیم. می‌توانیم در رشت بر مزار میرزا کوچک‌خان فاتحه‌ای بخوانیم و در بازار روز گشت بزنیم و در یک رستوران خوشنام، میرزاقاسمی یا باقلاقاتوق نوش‌جان کنیم. در لاهیجان می‌توانیم به دیدار بنای زیبای مقبره‌ی شیخ زاهد گیلانی برویم. باز هم اگر زمان داریم می‌توانیم از لاهیجان به سیاهکل و از آن‌جا و از مسیری دلفریب، به سوی دیلمان افسانه‌ای برویم و شبی را در این ارتفاعات و در خانه‌‌ی یک خانواده‌ی گیلانی سپری کنیم.
رامسر به اندازه‌ی کافی از شهرت برخوردار است که نیازی به توصیف و تعریف نداشته باشد. از طریق این شهر می‌توان به جواهردشت و جواهرده رفت یا تن به گرمای آب‌معدنی‌های متعدد اطراف شهر سپرد و جسم را روح تازه بخشید.
از رامسر تا تنکابن تنها ۳۰ دقیقه با اتومبیل راه در پیش داریم. به تنکابن که بروید دیدار از دوهزار و سه‌هزار را از دست ندهید. در سه‌هزار به یکی از مراکز پرورش ماهی قزل‌آلا بروید، خودتان با قلاب ماهی‌اتان را صید کنید، بر روی آتش سرخش کنید و ناهارتان را میل کنید.
تنکابن را به مقصد چالوس و نوشهر و نور و محمودآباد ترک کنید. در طول این مسیر شاید دلتان بخواهد از طریق عباس‌آباد به کلاردشت بروید و شبی را در هوای پاک کوهستان بگذرانید. شاید هم وقتش را داشته باشید تا از چالوس به سمت مرزن‌آباد و از دو راهی دو‌آب به روستای کندلوس بروید. کندلوس روستای زیبایی است که در بهاران بر زیبایی‌اش افزوده می‌شود، خانه‌های روستایی‌اش دیدنی است و موزه‌اش ستودنی. از کندلوس می‌توان از مسیری زیبا و دل‌انگیز به سمت پول و کجور رفت و نهایتا از رویان در نزدیکی نور خود را به جاده‌ی ساحلی (جاده‌ی اصلی سفرمان) رساند.
حالا که در نزدیکی شهر نور هستید شاید بخواهید که دوباره از مسیر اصلی خارج شوید و بعد از طی مسیر چند ساعته خودتان را به بلده برسانید و از آن‌جا به یوش بروید و در خانه‌ی نیما یوشیج مهمان شوید و ابیاتی از او را زمزمه کنید.  
مسیر ساحلی از محمودآباد به طرف بابلسر می‌رود. بابلسر ارزش یک شب اقامت را دارد و پیاده‌روی در ساحل هنگام طلوع آفتاب حالتان را خوش می‌کند. شهرهای آمل و بابل از دریا فاصله دارند، اما به سادگی در دسترس هستند.
از بابل به ساری و نکا و بهشهر بروید. توصیه می‌کنیم طعم لذیذ غذاهای اهالی دریای مازندران را در نکا بچشید. در بهشهر سراغ کاخ شاه‌عباس را بگیرید و از دیدار دریاچه‌‌ی کوچک زیبایش حظ ببرید. در این‌جا گردشگاهی زیبا وجود دارد که اگر از دستش بدهید، ضرر کرده‌اید. شاه‌عباس این کاخ را برای مادرش که از اهالی بهشهر بود، ساخت. این‌جا یک نمونه عالی و منحصر به فرد از طراحی باغ ایرانی است که البته از باغ و کاخ چیزی جز خرابه باقی نیست، اما خاطره‌اش هنوز هست.

از بهشهر به سمت گلوگاه و بندرگز و کردکوی که بروید، خلیج گرگان را می‌بینید. در آن‌طرف خلیج گرگان، شبه‌جزیره میانکاله قرار دارد. میانکاله یکی از پناهگاه‌های حیات وحش ایران و یکی از معدود ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران ماست و هرساله میزبان پرندگان مهاجر بسیاری است که این مکان را برای استراحت و تجدید قوا انتخاب می‌کنند.
به سمت بندرترکمن که بروید رسما وارد منطقه ترکمن‌نشین ایران شده‌اید و با یکی دیگر از اقوام ایرانی روبرو خواهید شد. این‌جا لباس‌‌ها و گویش‌ها متفاوت می‌شود. اگر وقت داشته باشید می‌توانید به سمت گرگان و گنبد‌کاووس بروید و از دیدنی‌هایی همچون بنای بی‌نظیر گنبدکاووس  دیدار کنید. برای این‌که همه‌ی ساحل دریای مازندران را طی کرده و سفر را به خوشی به اتمام برسانید باید خودتان را به گمیش‌تپه و مخدومقلی در نزدیکی مرز برسانید.
حالا دیگر از مرز تا مرز را طی کرده‌اید، ولی شیهه‌ی اسبان ترکمن صدایی است که به شما یادآوری می‌کند این‌جا ایران است.

آرش نورآقایی 

دیدگاه‌ها

  1. nashenas

    salam chenan gijam ke fekr nemikonam be zoodi betavanam az an khalas shavam nemidanid che vazee daram in tanha forsati bood ke bedast avardam taarife shoma ra ziad shenideh boodam vali fekrash ra ham nemikardam ke inghadr tavana bashid nemidanid vaghti neveshtehhaye shoma ra mikhandam che hali dashtam shoma hameh chiz ra midanid man hargez babolsar ra nadidam esme lisar ra ham nashnideh boodam vali hala hamehye inha baalaveye matalebe digar ra midanam hala agar kasi az shahre noor harf bezanad midanam manzoorash kojast dar khab va bidari befekretan hastam joz shoma be hich chiz fekr nemikonam asare neveshtehhaye shoma baraye man az haman jadoogarihaye moosighi barkhordar ast shoma hamehye zendegiye man shodehid in jomleh ra yek bare digar ham gofteh boodam ba taghdime ehteram
    …………………………………………………………………
    جواب: سلام. سپاس از شما. سفر کنید، شما که دوست دارید سفر را.

  2. پسر ایران

    salam hakim jan,kheli kheili eali bood agar barayat emkan dareh azat khahesh mikonam be shagerdat komak koni va hamtaye ein barnameh ra baraye jonoob ham benevisi…. hich vaght faramooshat nemikinam,chon faramoosh shodani nisti….
    …………………………………………………………………
    جواب: سلام. من چند تا از این مسیرها را طراحی کرده و متنشان را نوشته‌ام که می‌توانی در اینترنت و سایت http://www.chn.ir جستجو کنی و بیابی. ۱- مسیر دریا دریا (از تالاب شادگان تا تالاب گواتر) ۲- مسری به شکل قلب، در قلب ایران ۳- مسیری به دور کویر ایران (در همین سایت سفرنامه‌اش هست) ۴- مسیر سفر پیامبران مدفون در ایران (در همین سایت سفرنامه‌اش هست) ۵- مسیر جاده ابریشم (از سرخس تا ماکو)

  3. آشفته

    دلم می خواد فریاد بزنم آرش دلم خیلی پره خیلی
    اما کو صدا! درنمیاد
    دلم از دست خیلی ها پره
    از دست آدمهایی که میگن رفیقتن اما…
    از دست آدمهایی که تو روت می خندند اما…
    از دست آدمهایی که میخوان روحتو بدزدند می خوان فکرتو بزدند تا تو دیگه فکر نکنی خسته ام
    به جاییم نمیشه پناه برد
    ببخش اگر اینجوری دارم درد دل می کنم شاید برای اینه که حس می کنم تو حرفمو میفهمی
    ولی آرش خیلی خسته ام خیلی زیاد
    …………………………………………………………………..
    جواب: سلام. هرچند که شما رو نشناختم، اما متاسفم که احساس بدی برات القا شده. اگر کاری از دست من برمی‌یاد بگو.

  4. شنبه

    ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ سالگرد مرگ صادق هدایت
    خانه صادق هدایت
    شماره ثبت ملی ۲۴۹۱ تاریخ ثبت ۲۶/۷/۱۳۷۸
    استان تهران ، شهر تهران ، خیابان سعدی ، ضلع جنوب شرقی بیمارستان امیر اعلم ، خیابان شهید تقوی (خیابان هدایت) پلاک ۱۱ ، کنار خانه سفیر کبیر دانمارک
    پیشینه: پدر او اعتضادالملک‌، از رجال و اشراف دوره قاجار بود و احتمالاً ،خانه مورد نظر به دستور وی بنا شده و‌ فرم و ساختار بنا به سبک اواخر دوران قاجار بر می گردد. در دهۀ پنجاه دفتر فرح پهلوی به فکر افتاده بود موزه ای برای مرحوم صادق هدایت ترتیب دهد . برای این کار خانۀ پدری هدایت را خریدند و اشیاء شخصی اش را از بازماندگان هدایت گرفتند اما به انقلاب خورد و سرانجامی نیافت .با پیروزی انقلاب اسلامی‌ ملک مصادره شد و در اختیار دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفت‌. سپس، به عنوان مهدکودک کارکنان و بعد به عنوان انبار ‌بیمارستان مورد بهره برداری قرار گرفت. (در حال حاضر در داخل بیمارستان تابلوی کتابخانه بر روی ملک نصب شده اما به نظر من که بعنوان انبار از آن استفاده می شود)
    سال ۱۳۸۱ برادرزاده‌ هدایت ـ جهانگیر هدایت ـ به نوع کاربری این خانه توسط دانشگاه علوم پزشکی اعتراض کرد . ولی فکر می کنم به نتیجه ای نرسیده . اما عکسی که ساعت ۱۰ صبح چهارشنبه مورخ ۱۸/۱/۱۳۸۹ از داخل ملک گرفتم ، نشان از سرسبزی ملک داشت و یک گل رز هم در آن قابل مشاهده بود.
    با توجه به ۱۰۰ سالگی شهرداری تهران ، تابلویی توسط سازمان زیباسازی شهرداری تهران در سال ۱۳۸۸ سر در ملک نصب شده است.
    http://shahriar.blogspot.com

  5. sahel

    —نه مرادم نه مریدم
    نه پیامم نه کلامم
    نه سلامم نه علیکم
    نه سپیدم نه سیاهم
    نه چنانم که تو گویی
    نه چنینم که تو خوانی
    و نه آنگونه که گفتند و شنیدی
    نه سمائم نه زمینم
    نه به زنجیر کسی بسته‌ام و برد? دینم
    نه سرابم
    نه برای دل تنهایی تو جام شرابم
    نه گرفتار و اسیرم
    نه حقیرم
    نه فرستاد? پیرم
    نه به هر خانقه و مسجد و میخانه فقیرم
    نه جهنم نه بهشتم
    چُنین است سرشتم
    این سخن را من از امروز نه گفتم، نه نوشتم
    بلکه از صبح ازل با قلم نور نوشتم…

    گر به این نقطه رسیدی
    به تو سر بسته و در پرده بگویــم
    تا کســی نشنـود این راز گهــربـار جـهان را
    آنچـه گفتند و سُرودنـد تو آنـی
    خودِ تو جان جهانی
    گر نهانـی و عیانـی
    تـو همانی که همه عمر بدنبال خودت نعره زنانی

    تو ندانی که خود آن نقطه عشقی
    تو خود اسرار نهانی

    تو خود باغ بهشتی
    تو بخود آمده از فلسف? چون و چرایی
    به تو سوگند
    که این راز شنیدی و نترسیدی و بیدار شدی در همه افلاک بزرگی
    نه که جُزئی
    نه که چون آب در اندام سَبوئی
    تو خود اویی بخود آی
    تا در خانه متروک? هرکس ننشـــینی و
    بجز روشنــی شعشـع? پرتـو خود هیچ نبـینـی
    و گلِ وصل بـچیـنی….

    مولانا جلال الدین رومی بلخی

  6. آشفته

    غریبه نیستم
    hما اونقدر خسته ام که …
    نه آرش جان کاری از دستت بر نمیاد خودم باید آروم بشم
    خودم باید یه کاری بکنم کاری از دست کسی بر نمیاد صبح خبری شنیدم که باورم نشد! دیروز هم تو جلسه چیزی رو شنیدم که باز هم باورم نشد و جا خوردم!اگر با کسی در میون نمی ذاشتم …
    به هر حال مرسی از گوش شنوات
    فعلا

  7. مهدی

    سلام وخسته نباشید
    من چند وقته دیگه میخوام مسیر استارا تا مشهد را برم و هرچند که چند بار این مسیر رفتم ولی همیشه اتفاقی جایی را برای تفریح و ماندن انتخاب میکردم تا اینکه ایندفعه خواستم با مطالعه این مسیر را برم و به همین خاطر در اینترنت دو روز به دنبال این قضیه بودم و موفق نشدم تا اینکه با سایت شما اشنا شدم و تونست کمک زیادی به من بکنه
    فقط میتونم بگم واقعا ازتون ممنونم و همیشه در کارها موفق و پیروز و سربلند باشید
    ………………………………………………………………
    جواب: سلام. سپاس از شما

  8. Masi

    چقدر این مسیر سبز و رویایی و خنک بود.
    روان و زیبا توصیف کردین استاد، خیلی چسبید تصویرسازیش.
    ……………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. سپاس از توجه و لطف شما.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *