لبنان؛ سیاسی‌ترین مقصد گردشگری

لبنان با هر کشور دیگری که دیده‌اید فرق می‌کند. لبنان کشور شادخواری‌های فراوان توام با غمگنانه‌های بسیار است. کشور اقوام مختلف، ادیان متنوع و مهم‌تر از همه، احزاب سیاسی فراوان که در سال‌های اخیر نامش مترادف با جنگ‌های داخلی و اشغال بیگانگان بوده است.

صبح زود است و در صبح به این زودی، تنها برخی افرادند که لذت نسیم بهاری مدیترانه را به خوشخواب‌های هتل‌های پنج ستاره بیروت ترجیح می‌دهند، صبحانه نخورده از اتاقشان بیرون می‌آیند تا در خیابان کورنیش رو به دریا بایستند و شاهد خروش موج‌هایی باشند که بی‌تابانه خود را به صخره‌های ساحل می‌کوبند.

در این لحظات است که روح لبنان خودش را می‌نمایاند. روح کشور کوچکی که به وسعت جهان و به قدمت تاریخ عظمت دارد.

اینجا بیروت است. عروس شهرهای خاور میانه. شهری که تنها یک شهر نیست، خودش چندین کشور است. شهری که دو چهره دارد؛ یک طرفش صورت زیبای رویاهای شیرین و طرف دیگرش چهره خشن واقعیت.

رو به دریا همه وسعت بی‌کرانه است و پشت به دریا، همه آثار گلوله بر روی دیوارهای شهر.

این‌جا مدیترانه شعور شاعران را می‌پروراند. این‌جا کشور درختان بلند سرو است، این قدیمی‌ترین موجود زنده جهان نیز بیش از هر جایی خوش دارد که در این کشور بزید. این‌جا مهد پرتقال و زیتون و زیبایی است.

تا ساعتی دیگر که رستوران‌ها در می‌گشایند، نسیم مدیترانه بوی غذاهای لبنانی را در تمام کوچه‌های شهر می‌پراکند. و این‌طوری است که نام لبنان در خاطر هر مسافری مصادف است با طعم خوشمزه‌ترین غذاهای عربی.

از همان دوران که کنعانیان و فنینقیان بر این کشور قدم نهادند تا به امروز، هنوز طوایف و ادیان مختلف با هم به گذران عمر و زندگی مشغولند. اگر در بسیاری از کشورهای اطراف مدیترانه، اختلاف نژاد عرب و اروپائی باعث به‌وجود آمدن نسلی زیبا و سالم  شده، لبنان سرآمد حضور این نسل است. مردانی رشید و خوش چشم و ابرو و زنانی زیبا که از امتزاج نژاد‌ها به وجود آمده‌اند را می‌توان در همه شهرهای لبنان سراغ گرفت.

تا تو به این‌ها می‌اندیشی، شهر آرام آرام از خواب بر می‌خیزد. و نه تو و نه هیچ کس‌دیگر نمی‌داند امروز در این کشور روز صلح است یا روز جنگ.

لبنان کشور اقوام مختلف، ادیان متنوع و مهم‌تر از همه، احزاب سیاسی فراوان است. کشوری که در سال‌های اخیر همواره نامش مترادف با بروز جنگ‌های داخلی و اشغال توسط بیگانگان بوده است.

با این همه تاریخ و طبیعت بی‌نظیری دارد. آن‌چنان که به عنوان سوییس خاورمیانه یا عروس خاورمیانه شناخته می‌شد. این کشور هنوز هم جاذبه‌های دیدنی بسیاری دارد.

بیروت افسونگر‌ترین شهر، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر لبنان است. جمعیتی بیش از یک میلیون نفر دارد و با تاریخ ۷۰۰۰ ساله‌اش، امروز هم با ساختمان‌های عظیم و بلندش هنوز بر فراز دماغه‌ای مشرف به مدیترانه خودنمایی می‌کند.

هنوز در پس ساختمان‌های جدید، می‌توان میدان‌های بزرگ پر گل، مجسمه‌های قهرمانان تاریخی و شخصیت‌های معاصر، باغ‌هایی مانند باغ جبران خلیل جبران، اقامت‌گاه‌های باشکوهی مانند اقامت‌گاه نخست وزیر، و نیز خیابان‌های شلوغ و پرهیاهو که در آن داد و ستدهای سنتی هنوز رونق دارد را دید. بیروت شهر صنایع دستی و بازار است، جایی که هنوز  ریسندگان و بافندگان، هنر پر رمز و راز خود را حفظ کرده‌اند.

جونیه تنها چند کیلومتر آن‌طرف تر از شمال بیروت است و به دلایل لجیستیکی و تاریخی مدت‌های مدیدی در پیوند با این شهر بزرگ بوده است. این شهر به وسیله هزاران کافه و فروشگاه‌ و تفرج‌گاه که در امتداد سواحل قرار دارند، اشغال شده است. برنامه‌های هزار و یک شب، موسیقی سنتی و غذاهای لذیذ معروف‌ترین جاذبه‌هایی هستند که در ساحل جونیه خودنمایی می‌کنند و چراغ‌هایشان حتی تا هنگام فلق می‌درخشد.

دیگر جاذبه مشهور و اما روحانی‌ جونیه، مجسمه “بانوی لبنان ما” است که بر فراز هاریسا قد برافراشته.

 

کاخ‌های باشکوه و مسجدهای تاریخی از آشکارترین نشانه‌های کشورهای حوزه عرب هستند که اثر قابل ملاحظه‌ای بر لبنان گذاشته‌اند.

ما نه تنها می‌توانیم مسجدهای بزرگ با مناره‌های بلند و باریک، سکوها و منبرها را ببینیم بلکه مدرسه، مکتب‌های قرآن، بازارهای سنتی و کاروانسراهایی که پذیرای تجار بودند را نیز مشاهده می‌کنیم.

مورد دیگری که وجود دارد حمام‌ها هستند؛ حمام‌های ترکی با تزئینات زیبا و بالاخره قصرهای باشکوه و حرمسراهای اسرارآمیز آن‌ها که وصفشان در هزار و یک شب رفته، سال‌هاست که غربی‌ها را مجذوب خود کرده است.

در لبنان در پس هر قدمی که بر می‌دارید، شرح افسانه‌ای نهفته است. از این رو به قصه “نهر‌الکلب” گوش فرا دهید، روزگار پیشین “قصر موسی” را در ذهنتان و در هاله‌ای از ابهام تصور کنید، “بیت‌الدین” و “دره بکا” و کوه‌های لبنان و آنتی لبنان را خوب خوب خوب تماشا کنید. به دیدار تایره و بندر باترون و معبد اشمون و درختان سرو و نکروپولیس بروید. در ضمن مراقب باشید تا از دیدار سیدون این بندرگاه مملو از باغ و بیشه‌زار، بیبلوس این کهن شهر جهان که نامش یادآور تجارت پاپیروس است و طرابلس با آن فضای عربی‌‌اش، بی‌نصیب نشوید.

آدمیانی که در لبنان می‌زیستند زمان بسیار درازی را به پرستش خدایان مشغول بودند، خدایانی که هنوز هم خرابه‌های معابدشان آشکار است. بعلبک مهم‌ترین منطقه باستان‌شناسی لبنان است که معابد ژوپیتر، ونوس و باخوس در آن دیده می‌شوند.

اگر همه این‌ها که تنها ذکری از آن‌ها شد را ببینید، تنها می‌توانید ادعا کنید: “کمی از لبنان را شناخته‌ام، اما اطمینان ندارم که چگونه جایی است، اطمینان ندارم، به هیچ وجه.”

آرش نوراقایی