طرح موضوع

گر تو حق را بنده‌ای، بُتگر مباش / ور تو مرد ایزدی، آزَر مباش…عطار، منطق الطیر

دگر به روی کَسَم دیده بر‌نمی‌باشد / خلیل من همه‌ بت‌های آزَر بشکست…سعدی، غزلیات

این آزَر که در دو بیت بالا نامش آمده، پدر ابراهیم پیغمبر است. آزر بر خلاف ابراهیم (که به عنوان بت‌شکن می‌شناسیمش)، بت پرست و بت‌تراش بود. من فکر می‌کنم که داستان بت‌شکنی ابراهیم، از نمونه‌های اولیه‌ی پدرکشی و تلاش برای ایجاد دنیای مدرن (مدرن برای آن روزگاران) است که بعدها در اساطیر مختلف به گونه‌های متفاوت بیان شده است.

از طرفی می‌دانیم که ادیان بسیاری در دنیا ظهور کرده‌اند و برخی از این ادیان را ادیان ابراهیمی می‌نامند که یهودیت، مسیحیت و اسلام در زمره‌ی آن‌ها هستند. و به نظر می‌آید این ادیان به ادیان ماقبل‌تر خودشان، همچون مهرپرستی و زرتشتی، پشت کردند و انگیزه‌های جدید و طرح‌‌های نو درانداختند. آن‌ها این کار را همچون ابراهیم انجام دادند.

می‌خواهم بگویم که اگر هابیل و قابیل را نمونه‌های اولیه برادرکشی (جدال میان انسان کشاورز و شکارچی‌) بدانیم، ابراهیم را هم می‌توان نمونه‌ی اولیه پدرکشی (فرهنگ بر علیه طبیعت) قلمداد کرد. یک بحث اصلی میان اسلام و یهودیت این است که اسماعیل همان فرزند عزیزی بود که قرار بود قربانی شود یا اسحاق، به عبارت دیگر، اسماعیل جانشین پدر است یا اسحاق. بحث بر سر پخش شدن امپراطوری میان برادران است، چنان‌که در داستان فریدون هم این موضوع را می‌توان پی‌گیری کرد.

نتیجه‌ی دیگری که می‌خواهم بگیرم این است که دوره‌ی تمدن‌ها در دنیای ما از روزگاران قدیم تا به امروز و همواره، تواتر برادرکشی و پدرکشی و برادرکشی و پدرکشی و برادر کشی و پدرکشی و… است که امروزه به طرق مختلف شاهدش هستیم. 

این فقط یک طرح موضوع بود. اما سعی دارم که یک مقاله در رابطه با تقابل فرهنگ و طبیعت بر اساس اسطوره‌ها بنویسم.