مگر در چند کشور هنوز زندگی عشایری جریان دارد! و مگر در چند کشور از این کشورهایی که مراتعشان زیر سم دام‌ها پیموده می‌شود، کوچ عمودی دیده می‌شود! کوچ عمودی تنها خاص ایران و چند کشور دیگر است.
جامعه شهری، روستایی و عشایری سه جامعه‌ای هستند که در یک اقلیم جغرافیایی و تحت نظر یک حکومت می‌توانند وجود داشته‌باشند.
از نقطه نظر گردشگری، هر سه جامعه ویژگی خاص خود را دارند. اما جامعه عشایری از این جهت برای کشور ما اهمیت دارد که در اکثر کشورهای اروپایی جامعه عشایری وجود ندارد، و از این جهت فرصت گردشگری عشایری تنها برای کشورهایی میسر است که این جامعه سوم را دارا هستند.
زندگی عشایر بر مبنای کوچ شکل می‌گیرد و از این لحاظ نظام عشایری را می‌توان با دو فاکتور محدوده جغرافیایی و جامعه شناختی بررسی کرد.و آن‌چه که در این نوشتار برای ما اهمیت دارد، نوعی از انواع گردشگری است که می‌توانیم برای این جامعه تعریف کنیم.
از آن‌جا که زندگی عشایری در بسیاری از کشورها از بین رفته، خود این موضوع کنجکاوی بسیاری از گردشگران را جلب می‌کند تا با این نوع زندگی آشنا شوند. موضوع دیگر این‌که عشایر ایران به همراه افغانستان، تاجیکستان، چین، شمال‌غربی آفریقا و کوه‌های کلیمانجارو تنها عشایری هستند که کوچ عمودی(از کوه به دشت و برعکس) دارند و همین دست و پنجه نرم کردن با طبیعت متفاوت، شیوه خاصی از سبک زندگی را برایشان پدید آورده که منحصر به فرد،در نوع خود مترقی و شگفت‌انگیز است.
زندگی عشایر با طبیعت آمیخته است.آن‌ها به سادگی اجداد و شبکه عشایری خود، اعم از ایل و طایفه و تیره و تش و اولاد و خانوار را می‌شناسند. در جامعه عشایری دام‌ها اسم دارند. در میان آن‌ها بدهکاری نشانه فقر نیست، بلکه شاخصه رونق زندگی است.قوانین نانوشته‌ای دارند که کمتر کسی از آن‌ها تخطی می‌کند.مرگ در جنگ برایشان افتخار است و ساختار اجتماعی‌اشان گونه‌ای از هرم قدرت را نمایش می‌دهد. چادر زدن آن‌ها از تکنیک خاصی تبعیت می‌کند.طرح قالی و حتی دار قالی‌اشان با نوع دار قالی در جامعه روستایی فرق دارد. موسیقی‌اشان برای خود دنیایی است و عقایدشان در هر قدمی که برمی‌دارند یا هر سخنی که بر زبان می‌رانند، نمایان است.در هنگام کوج و در وقت اسکان و در گرمسیر و سردسیر، شیوه‌های ویژه برای ادامه حیات در پیش می‌گیرند.خواص گیاهان دارویی را به همان نسبت می‌شناسند که وضعیت آب و هوا را در چند روز آینده پیش‌بینی می‌کنند.
آن‌ها پشم می‌چینند و شیر می‌دوشند و جاجیم می‌بافند و روغن می‌گیرند و ماست می‌زنند و شاهنامه می‌خوانند و تفنگ‌چی دارند و تنبیه می‌کنند و مهمان‌نوازند و سنت‌ها را گرامی می‌دارند و موی بز می‌ریسند و در سیاه چادرهایشان می‌آسایند.
زندگی عشایری یک دنیای هیجان انگیز و در عین حال پر مشقت است. از آن نوع زندگی‌هایی که وقتی می‌بینیمشان، می‌گوییم خوش به حالشان و با این‌حال بیش از چند روز را نمی‌توانیم با نوع زندگی آن‌ها سر کنیم.
گزاف نیست اگر بگوییم اروپاییان برای خوردن یک نان و ماست در چادر عشایر و بر روی گلیم دست‌بافت قرمز رنگ و در کنار بره تازه متولد شده که بر سرش دستی بکشند، حاظرند صدها دلار بپردازند.
کلام آخر این‌که، همه این ویژگی‌ها چنان جذاب است که می‌توان در قالب گردشگری ماجراجویانه و گردشگری طبیعت گردی، تورهای تخصصی را طراحی و اجرا کرد.
دیدگاه‌ها
خوب و بسیار جذاب است!
سلام.ببخشید میشه راجبه عشایر تو کشورهای مختلف مطلبی اگر دارین واسم بفرستین؟؟ممنون میشم
………………………………………………………………………………………………………………………………
جواب: سلام. متاسفانه چنین اطلاعاتی ندارم. اما تا جایی که من اطلاع دارم فقط در ایران و افغانستان و شاید بخشی از عراق و شاید در آفریقا عشایر باقی مونده باشند.
چه درآمدی داشت این قصیده!
دست مریزاد
………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. لطف دارید.