به نظر میرسد سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری برای رونق گردشگری در کشور به دنبال استراتژی برگزاری تورهای تخصصی است.در صورت برنامهریزی برای تحقق این امر، امیدی خواهد بود تا شاهد استقبال بیشتر برای سفر کردن از طرف هممیهنان و همچنین خارجیان به کشور باشیم.
از آنجا که جاذبههای گردشگری یک مقصد، تنها به ویژگیهای محیطی یا بناهای تاریخی وابسته نیست، در این گفتار سعی می کنیم که از “رویدادها” به عنوان ظرفیت ویژه گردشگری در ایران یاد کنیم.
رویداد گردشگری بنا به تعریف، واقعهای است که به طور معمول بر خلاف زندگی متعارف و جاری جامعه میزبان شکل میگیرد.رویدادها در یک دوره مشخص زمانی اتفاق میافتند و هدف از آنها برگزاری مراسم و آیینها و جشنها، فعالیتهای گسترده اجتماعی، مسابقات ورزشی، برگزاری نمایشگاهها و … است.
امروزه کشورها از برگزاری جشنوارههای مختلف، میزبانی رویدادهای ورزشی، برپایی نمایشگاههای تجاری و صنعتی و به راهانداختن فستیوالها و کارناولهای خیابانی هدف دیگری را علاوه بر تمام اهداف پیشین دنبال میکنند و آن جذب گردشگر و در ادامه، ورود ارز به کشورشان و جذب سرمایه است.
از نگاه گردشگری، به اندازه کافی دلایل قابل قبول برای برگزاری رویدادهای فوقالذکر، از رویدادهای سنتی گرفته تا مدرن، وجود دارد:
۱- برگزاری یک رویداد در محلی خاص، به آن محل اعتبار میبخشد و آن را در سطح ملی و بین المللی مطرح می سازد.جلب توجه مثبت رسانهها، یکی از راههای جلب این اعتبارات است.
به طور مثال برگزاری نمایشگاه جیتکس(GITEX) بسیاری از مخاطبان را به کشور امارات میکشاند و اتاقهای هتلهای دوبی را پر میکند و تا مدتی این شهر را مرکز توجه جهانیان قرار میدهد.
یا در کشور خودمان مراسم قالیشوران، گردشگران را در زمانی خاص به سمت روستایی کوچک به نام مشهد اردهال میکشاند.روستایی که شاید بدون برگزاری این مراسم کمتر کسی بود که اسمش را به خاطر داشته باشد.
۲- با شناخته شدن محلی که رویدادی به طور منظم در آن اتفاق میافتد، میتوان امید جذب سرمایه و رونق اقتصادی داشت.
۳- گردشگران را در زمانی که زمان اوج سفر نیست به محل میکشاند.
در خبرها آمده بود که دوبی برای جذب گردشگران در ماه رمضان، تمهیداتی اندیشیده است.ماه رمضان یک رویداد مذهبی است که به نظر میرسد در این ایام گردشگران رغبتی برای سفر نداشته باشند، اما دوبی از آن برای جذب گردشگر به شیوهای هوشمندانه استفاده کرده و به فکر جذب گردشگران ژاپنی است.
۴- ایجاد تحرک اجتماعی و اقتصادی
رویدادها به خودی خود از تنوع زیادی برخوردارند که این موضوع در گردشگری یک ویژگی منحصر به فرد است.این رویدادها از یادمانهای تاریخی تا آیینهای باستانی و مذهبی را شامل می شوند.
در این میان و با توجه به مطلبی که در اوایل این گفتار مطرح شد، رویدادها میتوانند به عنوان یک ظرفیت گردشگری در برگزاری تورهای تخصصی نقشی ویژه داشته باشند.
جالب توجه اینکه گاه برای متمایز ساختن رویدادهایی که ابعاد فراملی دارند، آنها را “رویدادهای بزرگ” یا Mega events مینامند.این رویدادها با چنین نامی تصویری پر ابهت از خود رویداد و مقصد در ذهن جهانیان درست میکنند.
با این مقدمه، ذکر میکنیم که نوروز ایرانی یکی از همین رویدادهای بزرگ است که علاوه بر ایران در چندین کشور دیگر هم، همزمان برگزار میشود.حتی ایرانیانی که در خارج از ایران زندگی میکنند، این رویداد را که پیشینه باستانی دارد، جشن میگیرند و آن را زنده نگه میدارند.
اکنون که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در اندیشه ثبت نوروز در لیست میراث معنوی یونسکو است، به نظر میرسد که برگزاری جشنهای مربوط به نوروز به شیوهای کارآمد و ساختار یافته علاوه بر پراهمیت جلوه دادن این رویداد اصیل در مجامع بینالمللی، توجه سازمانهایی همچون یونسکو را به ایران معطوف میسازد و ایران را در ثبت این اثر در لیست میراث معنوی یاری میکند و از طرفی باعث جذب گردشگران بیشتری به کشور میشود.از آنجا که نوروز همزمان با بهترین زمان گردشگری در ایران است، با اقبال بیشتری برای جذب گردشگر همراه هستیم.
با این همه در همین زمان نوروز بیشترین سفرها را به خارج از ایران از طرف هممیهنان شاهد هستیم و تاکنون برای جذب گردشگر اندیشهای نداشتهایم.
ایران در زمره کشورهای فرهنگی است که در مقایسه با برخی از کشورهای فرهنگی دیگر، شانس بیشتری( از لحاظ وسعت کشور و تنوع فرهنگی) برای صدور فرهنگش دارد و به همین میزان برای جذب گردشگر بیشتر هم میتواند امیدوار باشد.
برگزاری مراسم و آیینهای باستانی یکی از شیوههایی است که با برنامهریزی و سازماندهی این رویدادها و انتخاب نام و تبلیغات مناسب، میتواند به یکی از پرمخاطبترین موضوعات در صنعت گردشگری ایران تبدیل شود.
با توجه به تنوع آیینها در ایران، میتوان تخصصی به مساله “گردشگری رویدادها” پرداخت و برای آن سرمایهگذاری کرد.فراموش نکنیم که گردشگری بر مبنای رویدادها، موضوعی جذاب و جوان است و ما اگر به آن توجه کنیم، این بار از قافله عقب نخواهیم ماند.
در زیر برخی از مراسم و آیینهایی که قابلیت جذب گردشگر داخلی و خارجی را دارند، را ذکر میکنیم: (این رویدادها در زمانها و مکانهای متفاوت برگزار میشوند که نشان از تنوع و همچنین ظرفیت برای رونق بخشیدن به گردشگری است.)
رسم گواتی چابهار،زار بندر لنگه،مراسم از تولد تا مرگ صابئین اهواز،قالیشوران مشهد اردهال،وارداوار ارامنه تهران،گلمالی بیجار،عید قربان کاشان،پیر شالیار اورامان تخت،شفای مقدس نیک شهر بلوچستان،شفای مقدس لوشان گیلان،عید مبعث کرمانشاه،آق قویون ترکمنها،تعزیه خوانسار،علمواچینی سیاهکل گیلان،نخل گردانی ابیانه،خاج شویان اصفهان،پیرچکچک یزد و …
به غیر از اینها مراسم شب یلدا، جشن سده و مهرگان و از طرفی عید فطر و عید مبعث و… هم از آیینهایی هستند که به شیوههای هوشمندانه میتوانند باعث جلب گردشگر و توجه جهانیان شوند.
آرش نورآقایی
دیدگاهها
midoonam in matlab ro shoma hodoode 4 sale pish neveshtid ama man ye mozooe dige ham baraye payanamam daram ke ” بررسی تاثیر تجربه احساسی بازدیدکنندگان رویدادها بر رضایت و وفاداری آنها نسبت به آن مقصد”
ke albate motale moredim ro hanooz jaii bar nadashtam,va baz ham inja niaz be pishnahade shoma daram,ishala baad az hamoon tarikhi ke shoma goftid bahatoon tamas migiram va azatoon rahnamaii migiram.mamnoon
…………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. در خدمت خواهم بود.
آرش مثل همیشه عالی بود، خیلی کمک کرد. سپاس 🙂
………………………………………………………………………………………………………………….
جواب: سلام. قربانت.
ده سال پیش چه تذکر ارزشمندی بوده…
دست بعضی تشکلهای مردم نهاد و تعدادی اقامتگاه بومگردی دردنکنه که برخی از این آیینها رو احیا و بازآفرینی کردند و البته همچنان حتی لیست انتهای این یادداشت هم هنوز done نشده!
………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سپاس برای خواندن مطلب و ارائه نظر.