آیا ایران هرگز می‎تواند میراث طبیعی جهانی ثبت کند؟

عنوان این نوشتار کوتاه، یک سوال ساده است که ممکن است جوابی که شما به آن می‎دهید مثبت یا منفی باشد. اما جدای از جوابی که خواننده‎ی محترم به سوال بالا می‎دهد، نگارنده علاقمندم مواردی را در این زمینه بیان کنم.
اول از همه این‎که، تا این تاریخ (۷/ ۸/ ۱۳۹۰) هیچ میراث طبیعی از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت نرسیده است و ظاهرا دغدغه‎ی چندانی هم برای ثبت میراث طبیعی جهانی وجود ندارد.
بنده تاکنون چندین مرتبه در سایت‎های خبری و همچنین در مراسم و سخنرانی‎هایی که داشته‎ام به این موضوع (عدم ثبت میراث طبیعی در فهرست یونسکو) اشاره کرده‎ام که ظاهرا مورد توجه چندانی واقع نشده است. به همین دلیل سوال بالا را از خودم پرسیدم، تا شاید جوابی برایش بیابم.
برای یافتن پاسخ، به قول ریاضی‎دانان از “بُرهان خُلف” استفاده کردم. بنابراین با خودم گفتم ۱- چه عواملی باعث می‎شود که ما میراث طبیعی جهانی نداشته باشیم؟ ۲- آیا اصولا میراث طبیعی ما حالش خوب است؟ فکر می‎کنم که جواب این سوال شماره ۲ را خیلی‎هایمان می‎دانیم. اما هنوز برای قضاوت زود است.
اندیشیدم که بهتر است ببینم در کشورهایی که حال میراث طبیعی‎اشان خوب نیست، چه می‎گذرد. به سایت یونسکو رجوع کردم و فهرست “میراث طبیعی در خطر” کشورها را مورد بررسی قرار دادم و به نتایج جالبی رسیدم.
فکر می‎کنید چه عواملی باعث می‎شود تا میراث طبیعی یک کشور در فهرست “در خطر” قرار گیرد؟
لطفا موارد زیر را بخوانید:

–    شکار غیرمجاز / نمونه موردی: آفریقای مرکزی، کنگو، سنگال، هند
–    چرای بی‎رویه و غیرقانونی / نمونه موردی: آفریقای مرکزی
–    استخراج معادن / نمونه موردی: ساحل عاج، کنگو
–    به قتل رساندن جنگل‎بانان / نمونه موردی: کنگو
–    بریدن غیرقانونی درختان / نمونه موردی: کنگو
–    درگیری مسلحانه / نمونه موردی: کنگو
–    کاهش گونه‎ها / نمونه موردی: اتیوپی، هند
–    توسعه شهری / نمونه موردی: پاکستان
–    عدم نگهداری / نمونه موردی: پاکستان
–    سدسازی / نمونه موردی: سنگال
–    تخریب زیرساخت‎ها / نمونه موردی: کنگو
–    سکونت انسانی / نمونه موردی: اتیوپی
–    فقدان مدیریت / نمونه موردی: ساحل عاج
–    ناآرامی سیاسی / نمونه موردی: ساحل عاج، کنگو، هند، نیجر

کافی است فقط یک هفته به اخبار محیط‎ زیست کشورمان توجه کنید تا تقریبا همه‎ی موارد بالا را بشنوید یا بخوانید.
بنده معتقدم که شکار غیرمجاز، استخراج معادن، به قتل رساندن محیط‎‎بانان، بریدن غیرقانونی درختان، کاهش گونه‎ها، توسعه شهری، عدم نگهداری، سدسازی، تخریب، فقدان مدیریت در ایران و در رابطه با محیط زیست به بدترین شکل ممکن است که شاید بتوان آن را با “کنگو” مقایسه کرد.
علاوه بر موارد بالا، دست‎اندازی برخی از ارگان‎ها و سازمان‎های دولتی و حتی خصوصی را می‎توان به دلایل عدم ثبت میراث طبیعی در ایران اضافه کرد تا حداقل از این جهت، ما هم موردی را به فهرست یونسکو اضافه کرده باشیم.

همچنان سوال عنوان این نوشته را بی‎جواب می‎گذارم تا هرآنکه می‎خواهد بیشتر اندیشه کند.

آرش نورآقایی

دیدگاه‌ها

  1. مرتضی

    متاسفانه ما ایرانیان بر خلاف اسلاف خود کمترین توجه رو به طبیعت داریم و با سرعتی باور نکردنی در تخریبش می کوشیم.
    ……………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام.

  2. ا گ

    رای من منفیه. نمی تونه .
    به دلایل بالا که نوشتی و اینکه طبیعت ایران دو تا متولی داره در زمینه ثبت جهانی. این دو تا متولی ( محیط زیست و میراث فرهنگی ) ثابت کردند در یک اقلیم نمی گنجند.
    ……………………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام. فکر کنم درست می گی.

  3. ریحانه

    میتونه….اما تنها وقتی که ما مردم شروع کنیم نقش خودمون رو بازی کردن تو این قضیه…همه چی قابل تغییر در صورتی که قبل نابودیش بخوایم و تلاش کنیم که تغییرش بدیم!!!
    ……………………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام.

  4. حامد رحمانی

    سلام ! شاید بی ربط باشه این چیزی که اینجا مینویسم ولی خوب به نظر من وضعیت ماها یعنی ایران و ایرانی مثل آدم معتادی میمونه که هرچی دوستان و خیرخواهان بهش میگن که تو معتادی و بیا ما کمکت کنیم ترک کنی خوب شی زندگی رو از سر بگیری ولی او ن آدم اصلا” قبول نمیکنه که معتاده و مشکل داره ! منظورم اینه که تا زمانی که قبول نکنیم ما مشکل داریم کسی به ما کمک نمیکنه ! میراث فرهنگی و منابع طبیعی هم که تا دلتون بخواد … سد سیوند رو که یادمون نرفته ! دریاچه ارومیه ! باتلاق گاوخونی ! دریاچه هامون ! و … از ماست که بر ماست
    ……………………………………………………………………………………………………………………
    جواب: سلام حامد عزیز. موفق باشی.

  5. فروغ

    سلام آقای نورآقایی عزیز
    تمام امروز این مساله ذهنم رو درگیر کرده بود که چه طور می تونیم این طبیعت پر داستان ایرانی رو برای ثبت جهانی آماده کنیم.
    تمام موارد ذکر شده یونسکو و بیشتر رو این یه ماه درگیر بودم و زجرکشیدم.
    از قاچاق سمندر اصیل ایرانی که نمونه ش در آبشار شوی رو به انقراضه تا ترس جاده ای که از کنار سروهای هزار ساله سروستان می گذره
    ………………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. موفق باشید در دغدغه هایتان.

  6. Masi

    لغت “هرگز” ی که در سوالتون استفاده کردین، “نه ” قطعی گفتن رو مشکل می کنه فقط…..
    با توجه به متن خودتون اما، فعلا “نه” جواب روشنتری به این سواله تا ” بله”…..
    با توجه به اینکه این متن مربوط به ۹ سال پیش هست و آگاهی ما نسبت به میراث طبیعی و محیط زیستمون تازه به مرحله ی فکر و تامل رسیده…..”هرگزی” وجود نداره….اما هنوز نه!
    …………………………………………………………………………………………………………….
    جواب: سلام. فعلا دو تا ثبت شده.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *