در حال بررسی وجه تسمیه نام شهرهای استان خوزستان هستم تا در کتابی که به معرفی استان خوزستان خواهد پرداخت از آن استفاده کنم. به همین دلیل چند کتابی که در بازار وجود دارد و به معنا و پیشینه‌ی نام شهرهای ایران پرداخته است را در این‌جا معرفی می‌کنم. شما هم می‌توانید به این فهرست بیافزایید.
۱- پژوهش در نام شهرهای ایران، پژوهش و نگارش ایرج افشار سیستانی، تهران، روزنه، ۱۳۷۸ (کتاب قابل توجهی در این زمینه است)
۲- وجه تسمیه شهرهای ایران، غلامحسین توکلی مقدم، میعاد، ۱۳۷۵ (بنده تا به حال فقط جلد ۱ این کتاب را دیده‌ام و فکر نمی‌کنم که جلد‌های بعدی آن به چاپ رسیده باشد. در جلد ۱ از حرف «الف» تا حرف «ت» مورد بررسی قرار گرفته است.)
۳- وجه تسمیه شهرها و روستاهای ایران، مهرالزمان نوبان، تهران
۴- لغت‌نامه‌ی دهخدا و لغت‌نامه‌‌های دیگر
دیدگاه‌ها
khozestan ghalb vaghaei iran……. az farhango tarikh ta naft o gaz..kheili ketabe khoobi mishe az hala tabrik migam
موفق باشید
مطالبتان جالب است
سلام
کتاب وجه تسمیه شهرهای ایران از قدکساز البته اگر اشتباه نکرده باشم .
در ضمن شایدکتاب “خوزستان در منابع ایرانشناسی” تالیف محمدباقر نجفی هم در معرفی استان خوزستان کمکت کنه.
……………………………………………….
جواب: سلام، سپاس
بهترین کتابی که در زمینه ریشه شناسی جای-نام های ایران نوشته شده است به نظرم “فرهنگ ج‍ام‍ع ن‍ام‍ه‍ا و آب‍ادی‍ه‍ای کهن اصفهان” اثرزنده یاد استاد محمد مهریار است:
http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/675481
خود ایشان مرحوم کسروی در این زمینه صاحب فضل تقدم میدانند که نمیدانم چرا نام کتابی که مقاله مرتبط با نام جای ها نوشته شده است؛ در در نتیجه جستجوهای کتابخانه ملی نیست.
در کتاب تاریخ و فرهنگ دلیجان نیز استاد فریدون جنیدی مقاله ای ارزنده درباره جای- نام ها دارند؛ مشخصات کتاب این جاست:
http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2756359
درباره معنای “رشت” نیز کتاب مستقلی چاپ شده است به این نشانی:
http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/535783
در کتاب ذیل هم باز نشانی هایی از معناهای جای-نام های ایران در استان اصفهان هست:
http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/635932
باید یادمان باشد که برای یافتن معنای جای-نام ها دو جور برخورد میشود:
فولکلوریک و اتیمولوژیک.
در روش فولکلوریک معانی من درآوردی و مطابق سلیقه عوام الناس ارایه میشود و بر اساس انواع گمان ها، معانی آسان یاب برای نام ها میتراشند. مثل قصه معروف آصف! هان! که برای اصفهان میگویند و سخن خنده داری است و یا این که تهران را تهِ ران فرض میکنند و البته “ران” هیچ معنای درخوری ندارد و یا اینکه مثلا در سایت اتمی فردو، ان را به فردوس منسوب کرده اند.
اما در روش اتیمولوژی یا ریشه یابی واژگان؛ با استناد به دستور زبان و خزانه وازگان زبان های باستانی سعی در کشف معنای نام شهر ها و ابادی ها میکنند که از اتفاق بسیار کارگشا و سودمند و در حکم کلیدکشف نه فقط جغرافیا که تاریخ کهن سرزمین های کهن است
این شاخه رشته های تخصصی تر هم دارد و مثلا برای نام رودخانه ها رشته ای هست، مثل این کتاب:
http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2820426
اگر “ن‍ام‍ه‍ای ج‍غ‍راف‍ی‍ای‍ی — ایران” را در سایت کتابخانه ملی جستجو کنید؛ یافته های دیگری هم خواهید دید.
به قول خودتان : ما چه قدر خوشبختیم که این قدر کار برای انجام دادن داریم
……………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. احسان عزیز، سپاس بیکران.
هرچند خیلی زمان گذشته اما این کتاب هم به درد می خورد:
وجه تسمیه شهرهای ایران
محمدرضا قدکساز
………………………………………………………………………………………………………………………………..
جواب: سلام. سپاس.