باز هم واژه‌بازی

واژه “نون” (منظور نان نیست) در فارسی همان است که در انگلیسی به آن می‌گوییم now که خودش ریشه new است و new می‌شود “نو” در فارسی.
نو یعنی جدید، چیزی که تقریبا همین حالا به وجود آمده و نون یعنی اکنون، همین حالا
از طرفی “نوز” در فارسی یعنی تا حالا، تا اکنون و همان “هنوز” است.

…………………………………….

هرچند “نژاد” در تصور ما بیشتر امری است مردانه (یا حداقل من بر این باور بوده‌ام)، اما از لحاظ واژه شناسی، “نژاد” از ریشه zan (منظور جنس زن نیست در اینجا) است به معنای زادن و تولید کردن.
واژه‌های gene (ژن) و gender (نسل) هم از ریشه zan آمده‌اند. البته این zan لزوما به معنای دقیق واژه “زن” در زبان فارسی نیست، هرچند از یک ریشه نشات می‌گیرند.

…………………………………….

کلفت‌ترین انگشت دست، انگشت شست است. و نام دیگر آن، “انگشت نر” است. در بسیاری از زبان‌ها مثل لاتین، روسی، لتونیایی، لیتوانیایی، ترکی، آلمانی، انگلیسی و … ریشه نام انگشت شست به معانی متورم، چاق، وَرَم، بزرگ و از این قبیل است.

…………………………………….

“آش” را به گونه‌ای از خوراک اطلاق می‌کنیم، در حالی که اصل معنی آش یعنی= خوراک از ریشه as می‌آید. از آش واژه “آشتا” شکل گرفته و این است “ناشتا”=غذا نخورده، گرسنه

…………………………………….

“مُغ” را که موغ، مجوس و موبد هم گفته‌اند، از فارسی باستان magu می‌آید.
فارغ از این‌که، مغ‌ها یکی از شش طایفه مادها بوده‌اند، و موبدان از روحانیون زمان ساسانیان، مغ را می‌توان همان جادوگر-طبیب قبیله در شمنیسم دانست. شاید به این علت است که مغ وقتی به زبان یونانی، آلمانی، فرانسوی و ارمنی راه یافت معنی ساحر و جادوگر گرفت.
لغت magic در انگلیسی از ریشه مغ آمده است.

…………………………………….

واژه “مَردم” در ایرانی باستان چنین بوده marta-tauxman به معنی: تخم مَرد. مَرد هم به معنی “میرا” و “مُردنی” است. در واقع واژه “مَرد” در زبان ایرانی باستان marta بوده به معنی:
مُردنی، میرا، بشر
اینجاست که مفهوم این ضرب‌المثل را درک می‌کنیم: “آدمیزاد تخم مرگ است”

…………………………………….

واژه “گوگرد” از زبان ایرانی باستان gau-krta (گاو + کرده)، آمده و لفظا به معنی
“از گاو تهیه شده” است. بنابراین آنچه که امروز گوگرد معنی می‌دهد به معنی “مدفوع گاو” بوده.

…………………………………….

سه‌گاه و چهارگاه و راست پنج‌گاه از دستگاه‌های موسیقی ایرانی هستند. اما “گاه” به چه معنی است که اتفاقا در واژه “گاهان” (کهن‌ترین بخش اوستا) هم دیده می‌شود؟!
گاه از ریشه ga به معنی نغمه و ترانه و سرود است و به همین دلیل به گاهان (گات‌ها) می‌گوییم: سروده‌های زرتشت

…………………………………….

ریشه “آغوش” یا “آگوش” به معنی پوشاندن و پنهان کردن است.
بنابراین وقتی همدیگر را در آغوش می‌گیریم، یعنی همدیگر را در یکدیگر پنهان می‌کنیم. جالب این‌که یک لغت زیبا به جای “روسری” این است: “سرآغوش” به معنای “گیسوپوش”. این واژه “سرآغوج” هم نوشته شده.

…………………………………….

Sarafan یک نوع لباس سنتی/محلی بلند روسی است. این واژه در زبان‌های بلغاری، صربی،
لهستانی هم دیده می‌شود. از همین واژه “سارافون” را در فارسی به کار می‌بریم.
اما نمی‌دانیم که خود واژه Sarafan از “سراپا” فارسی به معنی جامه فاخر گرفته شده.